Марыюпаль

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Марыюпаль
укр. Маріуполь
Тэатр
Тэатр
Герб Марыюпаля Сьцяг Марыюпаля
Дата заснаваньня: 1778
Краіна: Украіна
Мэр: Вадзім Бойчанка[d]
Плошча: 166 км²
Вышыня: 22 м н. у. м.
Насельніцтва
колькасьць: 431 859 чал. (2021)
шчыльнасьць: 2601,56 чал./км² (2021)
нацыянальны склад: украінцы — 48,7%, расейцы — 44,4%, грэкі — 4,3%, беларусы — 0,8% (2001)
Часавы пас: UTC+2
летні час: UTC+3
Тэлефонны код: +380 629
Паштовыя індэксы: 87500
Геаграфічныя каардынаты: 47°7′50″ пн. ш. 37°33′50″ у. д. / 47.13056° пн. ш. 37.56389° у. д. / 47.13056; 37.56389Каардынаты: 47°7′50″ пн. ш. 37°33′50″ у. д. / 47.13056° пн. ш. 37.56389° у. д. / 47.13056; 37.56389
Марыюпаль на мапе Ўкраіны
Марыюпаль
Марыюпаль
Марыюпаль
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.mariupol.com.ua

Марыю́паль (па-ўкраінску: Аўдыё Маріуполь , Маріюпіль) — горад у Данецкай вобласьці Ўкраіны. Знаходзіцца на паўднёвым усходзе Ўкраіны, на беразе Азоўскага мора ў вусьці рэк Кальміўс і Кальчык. Насельніцтва (з улікам селішчаў, што ўваходзяць да складу гораду) — 444 493 чалавекі (1 красавіка 2018 году). Адзін з буйнейшых цэнтраў мэталюргіі і машынабудаваньня, буйны марскі порт. Кліматычны і гразевы курорт. Марыюпаль уваходзіць у дзясятку найбуйнейшых гарадоў Украіны, горад зьяўляецца важнейшым прамысловым ды эканамічным цэнтрам краіны.

Заснаваны на месцы колішняга казацкага стану Кальміюсу. Раён кампактнага пражываньня грэкаў.

Горад-герой Украіны (2022)[1].

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Тэрыторыя Дзікага поле была слаба населеная ў Сярэднявеччы з прычыны пастаянных крымскіх, нагайскіх ды татарскіх наездаў.

У пачатку XVI стагодзьдзя запароскія казакі заснавалі вартавую вежу Кальміўс. У 1769 годзе крымска-татарскі аддзел зьнішчыў вартавы пост. Пасьля расейска-турэцкай вайны 1768—1774 гадоў Паўночнае Прыазоўе адышло да Расейскай імпэрыі. У 1778 г. каля Кальміўскай крэпасьці быў заснаваны павятовы горад Паўлаўск, які ў наступным годзе быў перайменаваны на Марыюпаль на загад Г. Пацёмкіна[2].

З 8 кастрычніка 1941 па 10 верасьня 1943 року акупаваны нямецкімі войскамі.

У 1948 перайменаваны на Жданаў у гонар савецкага палітычнага дзеяча Андрэя Жданава; у 1989 месту вернутая ранейшая назва.

У 2014 за Марыюпаль адбываліся бітвы між украінскім войскам і прарасейскімі сэпаратыстамі. Пасьля адваёвы Марыюпаль стаў часовай сталіцай Данецкай вобласьці.

Пасьля нападу Расеі ў 2022 року горад трапіў у аблогу.

Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Колькасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Насельніцтва (чал.)
1897 1926 1939 1959 1970 1979 1989 2001 2021
31 116 40 825 221 529 283 570 416 927 502 581 518 933 492 176 431 859

Мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Насельніцтва па роднай мове (2001)
украінская мова расейская
10,10% 89,39%

Прамысловасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Мэталаапрацоўка.

Ураджэнцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Указ прэзыдэнта Украіна ад 6 сакавіка 2022 году № 111/2022 «Про встановлення почесної відзнаки „Місто-герой України“»
  2. ^ Саєнко Р. І., Головко Т. Б. (2018) Маріуполь (укр.). Енциклопедія Сучасної України. Праверана 27.01.2021 г.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]