Прэзыдэнт Ірану

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі

Прэзыдэнт Ірану — пасада, якая была ўведзена ў Іране ў 1980 годзе пасьля рэфэрэндуму. Прэзыдэнт выбіраецца народам Ірану на непасрэдных выбарах на чатыры гады. Перавыбірацца можна толькі двойчы. Прэзыдэнтам можа быць грамадзянін Ірану, шыіт, які ўхвалены на пасадзе Рахбарам.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Пасьля ісламскага перавароту ў 1979 годзе было праведзена народнае галасаваньне, на якім было прынята рашэньне аб абвяшчэньні ісламскай рэспублікі. Аятала Хамэйні наказаў правесьці выбары ў Раду старцаў, якая павінна была напісаць новую ўстаўную грамату. Рада абнародвала ўстаўную грамату 24 кастрычніка 1979 году. Грамату ўхваліў Хамэйні й прэм’ер-міністар Махдзі Базарган.

Устаўная грамата адмяняла пасаду шаха. Уводзіла пасаду Рахбара, прэзыдэнта. Першым прэзыдэнтам стаў Абальхасан Банісадр 25 студзеня 1980 году. За ўвесь час пасаду займалі: Раджай, Хамэнэі, Рафсаджані, Хатамі, Ахмадзінэжад, Рухані. Усе займалі пасады двойчы.

Сьпіс правадыроў грамады[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

# Імя Здымак Нарадзіўся/памёр Пачатак службы Канец службы Родная грамада Прэм’ер-міністар Віцэ-прэзыдэнт Абраньне
1 Абальхасан Банісадр 1933— 4 лютага 1980 22 чэрвеня 1981
(адстаўка)
Незалежны Махамат Алі Раджай Пасада ня створана Выбары прэзыдэнта Ірану 1980 году
Земская часовая рада
(Старшыня: Махамат Бэхэшты,
затым Абдул Кярым Мусаві Ардабілі)
 — 22 чэрвеня 1981 2 жніўня 1981 - -
2 Махамат Алі Раджай 1933—1981 2 жніўня 1981 30 жніўня 1981
(забіты)
Ісламская рэспубліканская партыя Махамат Джават Бахонар Выбары прэзыдэнта Ірану 1981 году
Земская часовая рада
(Старшыня: Махамат Раза Махдаві Кяні)
 — 30 жніўня 1981 13 кастрычніка 1981 - Махамат Раза Махдаві Кяні -
3 Алі Хамэнэі 1939— 13 кастрычніка 1981 16 жніўня 1985 Ісламская рэспубліканская партыя

Сувязь сьвятароў-барацьбітоў
Мір Хасэйн Мусаві Выбары прэзыдэнта Ірану 1981 году
16 жніўня 1985 3 жніўня 1989 Выбары прэзыдэнта Ірану 1985 году
4 Алі Акбар Хашэмі Рафсанджані 1934— 3 жніўня 1989 3 жніўня 1993 Сувязь сьвятароў-барацьбітоў

Спраўнікі спакойнай грамады
Пасада адменена Хасан Хабібі Выбары прэзыдэнта Ірану 1989 году
3 жніўня 1993 2 жніўня 1997 Выбары прэзыдэнта Ірану 1993 году
5 Махамат Хатамі 1943— 2 жніўня 1997 8 жніўня 2001 Сувязь сьвятароў-барацьбітоў Выбары прэзыдэнта Ірану 1997 году
8 жніўня 2001 3 жніўня 2005 Махамат Раза Арэф Выбары прэзыдэнта Ірану 2001 году
6 Махмуд Ахмадзінэжад 1956— 3 жніўня 2005 5 жніўня 2009 Сувязь будаўнікоў ісламскага Ірану Парвіс Давудзі Выбары прэзыдэнта Ірану 2005 году
5 жніўня 2009
(Час службы да 2 жніўня 2013)
Эсфандзяр Рахім Машэй Выбары прэзыдэнта Ірану 2009 году
Махамат Раза Рахімі
7 Хасан Рухані 1948— 3 жніўня 2013 Сувязь сьвятароў-барацьбітоў Будзе прызначаны Выбары прэзыдэнта Ірану 2013 году