Т-72

Т-72
	;
Тып танка:	асноўны баявы танк
Краіна-вытворца:	СССР, Расея, Індыя; Іран, Польшча; Чэхаславаччына
Павозка (экіпаж), чал.:	3 чалавекі
Гісторыя:
Час эксплюатацыі:	з 1974 году па сёньняшні дзень
Выкарыстаньне:	СССР, Расея, Беларусь; Індыя, Сырыя, Украіна і іншыя краіны
Гісторыя вытворчасьці:
Гады вытворчасьці:	з 1973 па 2005 год
Усяго выраблена:	каля 30 000
Мадыфікацыі:	Т-72 (Аб’ект 172М)
Памеры:
Маса, т:	41,0 (44,5)
Даўжыня, мм:	6860
Даўжыня з гарматай, мм:	9530
Шырыня, м:	3460
Вышыня, м:	2190
База, м:	4270
Клірэнс, м:	470
Браня:
Тып брані:	катаная й адліваная сталёвая й сталёва-тэксталіта-сталёвая камбінаваная
Лоб корпусу (верх), мм:	205 / 68°, камбінаваная
Лоб корпусу (ніз), мм:	85 / 60°
Борт корпусу, мм:	70—80 / 0°
Лоб вежы, мм:	410 / 0°
Узбраеньне:
Марка гарматы і калібр:	125-мм 2А46
Тып гарматы:	гладкаствольная гармата
Даўжыня ствала:	48
Боекамплект гарматы:	39
Вэртыкальны нахіл:	−6°13'..16°47'
Гарызантальны нахіл:	360
Далёкасьць стральбы, км:	да 10
Прыцэл:	прыцэл-далямэр ТПД-2-49, пэрыскапічны начны ТПНЗ-49
Кулямёт:	1 × 12,7 НСВТ; 1 × 7,62-мм ПКТ
Тэхнічныя характэрыстыкі:
Тып рухавіка:	дызэльны з наддувам
Магутнасьць рухавіка, к.с.:	700
Хуткасьць па шашы, км/г:	240
Тып падвескі:	індывідуальная тарсіённая
Выявы ў Вікісховішчы

Т-72 «Урал» — асноўны баявы танк вытворчасьці СССР. Самы масавы асноўны баявы танк другога пакаленьня^[5]. Прыняты на ўзбраеньне ва Ўзброеных сілах СССР з 1973 году. Т-72 распрацаваны і вырабляўся Уралвагонзаводам у Ніжнім Тагіле. Галоўны канструктар машыны — В. Н. Венедыктаў. «Урал» знаходзіцца на ўзбраеньні краінаў СНД, экспартаваўся ў краіны Варшаўскай дамовы, Фінляндыю, Індыю, Іран, Ірак, Сырыю. Мадыфікацыі Т-72 выпускаліся па ліцэнзіі ў Югаславіі (M84), Польшчы (PT-91), Чэхаславаччыны і Індыі якія, у сваю чаргу, таксама іх экспартавалі.

Гісторыя стварэньня й вытворчасьці[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Распрацоўка Т-72 пачалася ў 1967 годзе. Падчас далейшае працы, у 1968—1969 гадах, былі праведзены параўнальныя выпрабаваньні танкаў Т-64А з рухавіком У-45 і эжэкцыённаю сыстэмаю астуджэньня (распрацоўка канструктарскага бюро ў Харкаве) і ўзораў з рухавіком У-45, аўтаматам зараджаньня гарматы на 22 стрэлы й вэнтылятарнаю сыстэмаю астуджэньня (распрацоўка канструктарскага бюро ў Ніжнім Тагіле). Апошнія паказалі больш высокія вынікі. У лістападзе 1969 году на гэтыя машыны сталі ўсталёўваць рухавікі У-46 магутнасьцю 573 квт (780 л.с.) і хадавую частку новае канструкцыі. Вырабленаму з паказанымі зменамі ўзору быў прысвоены індэкс «аб’ект 172М». 7 жніўня 1973 г. сумеснай пастановаю ЦК КПСС і Рады Міністраў СССР № 554—172 на ўзбраеньне Войска быў прыняты танк Т-72. Вырабляўся ў СССР у пэрыяд з 1974 па 1992 гады. Усяго выпушчана каля 30 000 танкаў.

Апэратары[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Сучасныя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Расея:
- Сухапутныя войскі Расеі — 650 Т-72Б і Т-72БА, 1350 Т-72Б3, у тым ліку ўзору 2016 году, 7000 Т-72, Т-72А, Т-72Б на захоўванні, паводле стану на 2020 год^[6]
- Берагавыя войскі ВМФ Расеі — 50 Т-72Б і 150 Т-72Б3^[7]
Абхазія — каля 40 Т-72, паводле стану на 2008 год^[8]
Азэрбайджан— 244 Т-72, паводле стану на 2016 год^[9]. З іх 48 Т-72АГ.^[10]
Альжыр — 325 Т-72, паводле стану на 2016 год^[11]. З іх 88 Т-72АГ.
Ангола — 50 Т-72, паводле стану на 2010 год
Армэнія — 101 Т-72, паводле стану на 2017 год^[12]
Беларусь — 1446 Т-72, паводле стану на 2012 год
Баўгарыя — 80 Т-72, паводле стану на 2016 год^[13]
Вугоршчына — 30 Т-72, паводле стану на 2010 год
Вэнэсуэла — 92 адзінкі Т-72М1М замоўлены ў 2009 годзе. Пастаўкі павінны былі завяршыцца ў 2011 годзе
Віетнам — пастаўка партыі з 150 Т-72М1 вядзецца Польшчай з 2005 году
Грузія — 100 Т-72, паводле стану на 2016 год^[14]
Індыя — 2418 Т-72М1, паводле стану на 2020 год^[15]
Ірак — 168 Т-72, паводле стану на 2016 год^[16]
Іран — 480 Т-72, паводле стану на 2010 год
Емэн— 60 Т-72, паводле стану на 2010 год. Зь іх 32 Т-72АГ.
Казахстан — 980 Т-72, паводле стану на 2010 год
Кенія — 110 Т-72АГ, паводле стану на 2010 год
Кыргыстан — 200 Т-72БА, паводле стану на 2016 год^[17]
Конга — 100 адзінак Т-72М1 пастаўлены з Украіны у 2010 годзе
Лібан — 31 адзінка Т-72М1 замоўлена ў 2010 годзе, пастаўкі мелі быць скончаны ў 2011 годзе
Лібія — 200 Т-72, яшчэ 115 на захоўванні, паводле стану на 2010 год
Паўночная Македонія — 31 Т-72АГ, паводле стану на 2010 год
Марока — 40 Т-72, паводле стану на 2010 год
М’янма — 50 Т-72, паводле стану на 2010 год. Зь іх 14 Т-72АГ.
Нікарагуа — 50 мадэрнізаваных Т-72Б1^[18].
Польшча — 586 Т-72, паводле стану на 2010 год
Сэрбія — 13 Т-72, паводле стану на 2010 год
Сырыя — каля 1500—1700 Т-72 і Т-72М, паводле стану на 2010 год
Славаччына — 30 Т-72М, паводле стану на 2016 год^[19]
Судан — 70 адзінак Т-72М1 паводле стану на 2016 год^[20].
Сьера-Леонэ — 2 адзінкі Т-72 пастаўлены з Украіны праз Польшчу у 1995 годзе
Таджыкістан — 30 Т-72, паводле стану на 2010 год
Туркмэністан — 650 Т-72, паводле стану на 2016 год^[21]
Уганда — 10 Т-72, паводле стану на 2010 год
Узбэкістан — 70 Т-72, паводле стану на 2010 год
Украіна — 100 Т-72АВ/Б1 і 530 Т-72, паводле стану на 2020 год^[22]
Харватыя — 3 Т-72М, паводле стану на 2010 год
Чэхія — 30 T-72CZ і 93 Т-72 на захаваньні, паводле стану на 2016 год^[23]
Этыёпія — 211 Т-72Е1 паводле стану на 2016 год^[24]
Паўднёвая Асэтыя — 75 Т-72, паводле стану на 2008 год^[25]

Былыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

НДР — 551 адзінка Т-72Б чэхаславацкай і польскай вытворчасці пастаўлены з СССР у пэрыяд з 1979 па 1989 гады, перайшлі да ФРН
Румынія — 30 адзінак Т-72 пастаўлены з СССР у 1979 годзе. Зьняты з узбраеньня.
Сэрбія і Чарнагорыя — 390 адзінак Т-72М1 выраблены па ліцэнзіі (большасьць у мадыфікацыі М84) у пэрыяд з 1981 па 1990 год.
Фінляндыя — 70 адзінак пастаўлены з СССР у пэрыяд з 1985 па 1990 гады, зьняты з узбраеньня
Чэхаславаччына — 815 адзінак Т-72Б выраблены па ліцэнзіі ў пэрыяд з 1977 па 1991 гады, перайшлі да Чэхіі і Славаччыны пасьля распаду дзяржавы

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Stockholm Internation Peace Research Institute — Arms Transfers Database
^ С. В. Устьянцев, Д. Г. Колмаков Боевые машины Уралвагонзавода. Танк Т-72, стр.78
^ Т-72 в мире. waronline.org. Праверана 2011-12-01 г. Архіўная копія ад 2012-02-11 г.
^ Военный паритет: Основные боевые танки
^ М.Баряцінскій. Савецкая бранетанкавая тэхніка 1945—1995. — М.: Бронекалекцыя, выпуск № 3, 2000, стар.15
^ The Military Balance 2020. С. 196.
^ The Military Balance 2020. С. 200.
^ Газета. Ру — Колькасць і ўзбраенні войскаў Грузіі, Паўднёвай Асеціі і Абхазіі
^ The Military Balance 2016. — P. 180.
^ Army Guide — Т-72АГ, Мадэрнізацыя бронетэхнікі
^ The Military Balance 2016. — P. 320.
^ The Military Balance 2017. — P. 199.
^ The Military Balance 2016. — P. 82.
^ The Military Balance 2016. — P. 184.
^ The Military Balance 2020. С. 270.
^ The Military Balance 2017. — P. 380.
^ The Military Balance 2016. — P. 185.
^ Екатерина Згировская, Михаил Ходаренок (3 жніўня 2016) Как Россия и Никарагуа сотрудничают в военной сфере (рас.). Газета.Ru.
^ The Military Balance 2016. — P. 137.
^ The Military Balance 2016. — P. 471.
^ The Military Balance 2016. — P. 203.
^ The Military Balance 2020. С. 212.
^ The Military Balance 2016. — P. 87.
^ The Military Balance 2016. — P. 445.
^ Асяцінскае радыё і тэлебачанне — Узброеныя сілы Паўднёвай Асеціі

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

М. Б. Баратынскі. Т-72. Уральская браня супраць НАТА. — Масква: Яўза, Калекцыя, Эксмо, 2008. — 4100 ас. — ISBN 978-5-699-30987-0
S. Zaloga, M. Jerchel, S. Sewell. T-72 Main Battle Tank 1974—1993. — London: Osprey Publishing, 1993. — (New Vanguard № 6). — ISBN 1-85532-338-9
Кніга першая // Танк Т-72А. Тэхнічнае апісаньне й інструкцыя па эксплуатацыі. — Масква: Ваеннае выдавецтва, 1986.
The Military Balance. — London: 2020. — 504 p.. — ISBN 978-0367466398

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

	Дзеля паляпшэньня артыкулу неабходна: выправіць артаграфію.

[SIPRI-1] Stockholm Internation Peace Research Institute — Arms Transfers Database

[2] С. В. Устьянцев, Д. Г. Колмаков Боевые машины Уралвагонзавода. Танк Т-72, стр.78

[war-3] Т-72 в мире. waronline.org. Праверана 2011-12-01 г. Архіўная копія ад 2012-02-11 г.

[mil-4] Военный паритет: Основные боевые танки

[Bron3-02_15-5] М.Баряцінскій. Савецкая бранетанкавая тэхніка 1945—1995. — М.: Бронекалекцыя, выпуск № 3, 2000, стар.15

[FOOTNOTEThe_Military_Balance2020196-6] The Military Balance 2020. С. 196.

[FOOTNOTEThe_Military_Balance2020200-7] The Military Balance 2020. С. 200.

[8] Газета. Ру — Колькасць і ўзбраенні войскаў Грузіі, Паўднёвай Асеціі і Абхазіі

[9] The Military Balance 2016. — P. 180.

[10] Army Guide — Т-72АГ, Мадэрнізацыя бронетэхнікі

[11] The Military Balance 2016. — P. 320.

[12] The Military Balance 2017. — P. 199.

[13] The Military Balance 2016. — P. 82.

[14] The Military Balance 2016. — P. 184.

[FOOTNOTEThe_Military_Balance2020270-15] The Military Balance 2020. С. 270.

[16] The Military Balance 2017. — P. 380.

[17] The Military Balance 2016. — P. 185.

[18] Екатерина Згировская, Михаил Ходаренок (3 жніўня 2016) Как Россия и Никарагуа сотрудничают в военной сфере (рас.). Газета.Ru.

[19] The Military Balance 2016. — P. 137.

[20] The Military Balance 2016. — P. 471.

[21] The Military Balance 2016. — P. 203.

[FOOTNOTEThe_Military_Balance2020212-22] The Military Balance 2020. С. 212.

[23] The Military Balance 2016. — P. 87.

[24] The Military Balance 2016. — P. 445.

[25] Асяцінскае радыё і тэлебачанне — Узброеныя сілы Паўднёвай Асеціі

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]