Абраз Маці Божай Вастрабрамскай

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Маці Божая Вастрабрамская

Абра́з Ма́ці Бо́жай Вастрабра́мскай — адна з галоўных хрысьціянскіх сьвятыняў Беларусі й Летувы, цудатворны абраз Маці Божай, які знаходзіцца ў віленскай Вострай браме. Адносіцца да рэдкага тыпу выявы Багародзіцы безь дзіцятка на руках. Шануецца хрысьціянамі ўсіх канфэсіяў.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Хто намаляваў абраз, невядома. Некаторыя прыпісваюць аўтарства кракаўскаму мастаку Лукашу, які намаляваў падобны абраз у 1624 годзе для касьцёла Божага Цела ў Кракаве. Паводле адной з вэрсіяў абраз адлюстроўвае знакамітую прыгажуню XVI стагодзьдзя Барбару Радзівіл. Гісторык Тэадор Нарбут ва ўласьцівай яму манеры, са спасылкай на невядомы нікому рукапіс, высунуў у 1839 годзе гіпотэзу, што абраз прывёз вялікі князь Альгерд з Крыму. Гэта дало падставы расейскім гісторыкам і праваслаўным пісьменьнікам разьвіваць гіпотэзу пра праваслаўнае паходжаньне абраза, быццам бы вывезенага з царквы ў Корсуні.

Дэталёвае дасьледаваньне й кансэрвацыю абраза правёў Ян Руткоўскі ў 1927 годзе перад яго каранацыяй. Паводле тэхнікі, грунтоўкі й складу фарбаў вызначана, што абраз створаны ў другой палове XVI стагодзьдзя, верагодна італьянскім мастаком.

Апісаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Хромалітаграфія ХІХ стагодзьдзя

Абраз зьмешчаны ў капліцы Вострай брамы з пачатку XVII стагодзьдзя. Праслаўлены вобраз Мадонны намаляваны на дубовых дошках таўшчынёй 2 см. тэмпэравай тэхнікай на клеева-крэйдавай аснове. Памер 165 × 200 см.

Постаць Маці Божай цалкам зачынена бліскучай залатой сукенкай каля 1671 году. Бачнымі ёсьць толькі выразны твар і складзеныя накрыж рукі. Пад мэталічнай сукенкай Вастрабрамская Маці Божая ёсьць у чырвонай туніцы. Шыя закручана шалем, а на галаве белая хустка. Усю постаць Марыі ўкрывае зеленавата-блакітны плашч, свабодна накінуты на галаву і плечы. Тло абраза мае бронзавае адценьне. Срэбны паўмесяц з выгравіраваным надпісам «Дзякуй Табе Маці Божая за мае выслуханыя просьбы і прашу Цябе Маці Міласэрнасьці захавай мяне ў ласцы», які знаходзіцца ў ніжняй частцы абраза, — вота з 1849 году. На галаве ў Багародзіцы дзьве пазалочаныя кароны са срэбра, накладзеныя адна на другую: адна барокавая, другая ў стылі ракако.

Каранацыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Урачысты акт каранацыі паводле дэкрэту Папы Рымскага Піюса XI, які ў 1920 годзе ў якасьці апостальскага нунцыя служыў сьвятую імшу ў капліцы Вострай брамы, адбыўся 2 ліпеня 1927 году перад катэдральным саборам у Вільні ў прысутнасьці герархаў каталіцкай царквы і дзяржаўных кіраўнікоў Польшчы, у склад якой у той час уваходзіў Віленскі край. У 1928 годзе Абраз Маці Божай Вастрабрамскай зьмешчаны ў адмысловым кантэйнэры, які ахоўвае яго ад пажараў і злодзеяў.

Творы мастацтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Маці Божая Вастрабрамская і Вострая брама ўслаўлены ў вершах (напрыклад, пачатак паэмы «Пан Тадэвуш») і карцінах беларускіх, летувіскіх, польскіх паэтаў і мастакоў.

Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]