Алена Глінская

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Алена Глінская
Алена Глінская. Рэканструкцыя С. Нікіціна, 1999
Алена Глінская. Рэканструкцыя С. Нікіціна, 1999
Вялікая княгіня Маскоўская
1533 — 1538
Папярэднік: Васіль III
Наступнік: Іван Жахлівы
Асабістыя зьвесткі
Нарадзілася: каля 1508
Ласасін
Памерла: 4 красавіка 1538
Масква
Сужэнец: Васіль III
Дзеці: Іван Жахлівы
Юры Вугліцкі
Бацька: Васіль Глінскі
Маці: Ганна Якшыч
Род: Глінскія

Але́на Васі́льеўна Глі́нская (каля 1508, Ласасін[1], цяпер у Пружанскім раёне, альбо Бялавічы[2], цяпер у Івацэвіцкім раёне — 4 красавіка 1538, Масква) — вялікая княгіня маскоўская (1533—1538), жонка вялікага князя Васіля III.

Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Дачка князя Васіля Львовіча зь літоўскага роду Глінскіх, і сэрбскае прынцэсы Ганны Якшыч.

У 1526 стала другой жонкай разьведзенага вялікага князя Васіля III і нарадзіла яму двух сыноў — Івана і Юрыя. Па сьмерці мужа ў сьнежні 1533 адхіліла ад улады прызначаных ім апекуноў (рэгентаў) Юрыя Дзьмітраўскага і Андрэя Старыцкага, зрабіўшыся ўладаркай Вялікага княства Маскоўскага. Кінула ў вязьніцу свайго дзядзьку Міхала Глінскага за незадаволенасьць яе фаварытам Аўчынай Целяпнёвым-Абаленскім.

У 1535 року пачала грашовую рэформу, якой фактычна ўвяла на тэрыторыі Масковіі адзіную валюту. Гэта істотна паспрыяла стабілізацыі эканомікі краіны. За Глінскай маскоўскі пасад быў абнесены цаглянаю сьцяною, закладзены Кітай-горад.

У 1536 дабілася ад польскага караля Жыгімонта I выгаднага для Масковіі міру; Швэцыю абавязала не дапамагаць Лівонскаму ордэну і ВКЛ.

Не карысталася сымпатыямі баяр як жанчына не маскоўскіх, а эўрапейскіх нораваў і выхаваньня. Памерла ў 1538, існуе вэрсія аб яе атручаньні Шуйскімі, што пацьвярджаецца апошнімі дасьледаваньнямі[3]. Пахаваная ў Вазьнясенскім жаночым манастыры ў маскоўскім Крамлі.

Рэканструкцыя зьнешнасьці Алены Глінскай выявіла яе прыбалтыйскі тыпаж. Твар княгіні меў мягкія рысы. Яна была даволі высокай для жанчын таго часу — каля 165 см — і гарманічна складзенай. Захаваліся рэшткі валасоў Алены Глінскай — рудога, як чырвоная медзь, колеру[4].

У мастацтве[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Павал Севярынец (20 лістапада 2011) Беларуская глыбіня. Карані ў крыві Беларуская глыбіня. Наша НіваПраверана 21 лістапада 2011 г.
  2. ^ Вера Гнілазуб. «Маці Івана Грознага — з нашых мясьцін…» // Белорусская нива. — 20 ліпеня 2013. — № 129.
  3. ^ Martin, Medieval Russia, 331; Pushkareva, Women in Russian History, 65-67.
  4. ^ Татьяна Панова. Олицетворение средних веков // Вокруг Света. — сакавік 2006. — № 3 (2786).

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Алена Глінскаясховішча мультымэдыйных матэрыялаў