Вікіпэдыя:Абмеркаваньне правілаў/Выкарыстаньне сынонімаў у назвах артыкулаў і катэгорыяў

Дадаць спасылкі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Перанесена са старонкі Вікіпэдыя:Форум/Архіў 10

З нагоды гэтага абмеркаваньня Вікіпэдыя:Запыты на перанос#Рымскі дагавор → Рымская дамова, было б добра вызначыцца з усімі падобнымі найменьнямі пра дагаворы/дамовы, так у нас ёсьць артыкулы кшталту Рыская мірная дамова 1921 году, Бражуольская дамова, Дубіская дамова і, адначасова, артыкулы з назвамі кшталту Салінскі дагавор, Рацёнскі дагавор, Любуцкі дагавор 1372 году + раздрай у катэгорыях: Катэгорыя:Дагаворы Эўрапейскага зьвязу, Катэгорыя:Дамовы па кантролі ўзбраеньняў. Прапаную супольнасьці выказаць свае меркаваньні з гэтай нагоды, потым правесьці галасаваньне і магчыма скласьці пагадненьне аб назвах падобных артыкулаў у разьдзеле, пытаньне ўніфікацыі такіх старонак рана ці позна ўсё адно паўстане.--Mr. Spock абм 11:40, 30 жніўня 2014 (FET)

  1. Пачну першы, асабіста мне ўсё роўна «дагавор» ці «дамова», абодва словы беларускія, абодва ёсьць у слоўніках і ў мастацкай літаратуры. Вырашыў глянуць, які парадак рэчаў у наяўных пад рукой і ў сеціве энцыкляпэдыях — у ЭВКЛ: Салінскі дагавор 1398 Рацёнжскі дагавор 1404, У ЭГБ таксама артыкулы Дагавор 1338, Дагавор аб перамір'і 1917(слова «дамова» не выкарыстоўваецца), у падручніках для шкаляроў і студэнтаў тое-самае, амаль выключна «дагавор». Мяркую менавіта пад гэтую назву і трэба паступова перанесьці ўсе мэтавыя артыкулы. На ўсялякі выпадак запытаўся яшчэ на by_mova, як усё ж такі "лепш".--Mr. Spock абм 11:40, 30 жніўня 2014 (FET)
Таксама трэба ўніфікаваць выкарыстаньне словаў затока—заліў бо адначасова маем: Мэксыканская затока, Пэрсыдзкая затока і Бэнгальскі заліў, Гвінэйскі заліў --Dymitr 13:00, 30 жніўня 2014 (FET)
Тут, якраз, ўсё зразумела затока - гэта рачны невялічкі заліў, завадзь. Знайшоў на скарніку, але бачыў і раней дзесьці што затока ня тоесна заліву, заліў больш шырокае азначэньне. Т.ч. можна пераносіць, і нават без перасылак.--Mr. Spock абм 09:27, 31 жніўня 2014 (FET)
Дарэчы, зьвярніце ўвагу, тое самае і з выспа/востраў. Выспа — гэта пясчаны невялічкі рачны востраў. Таксама шмат дзе ўжыта ў артыкулах у значэньнях вастравоў на моры.--Mr. Spock абм 09:30, 31 жніўня 2014 (FET)
+Горад-места.--Lesnas ättling (гутаркі) 17:13, 31 жніўня 2014 (FET)
У гэтым разьдзеле у назвах артыкулаў не выкарыстоўваюцца прэфіксы кшталту рака Пліса, горад Смалявічы, дзякуй Богу яшчэ і такой праблемы няма, пытаньне гораду/места тут лепш не чапаць, выказвайце, калі ласка, актыўнее свае думкі наконт іншых прапаноў.--Mr. Spock абм 19:32, 2 верасьня 2014 (FET)
Вы мяне не зразумелі: я сам супраць падобных недарэчнасьцяў афіцыйнага разьдзелу. Я меў на ўвазе аднастайнасьць у назвах артыкулаў: калі ёсьць падобнае ўдакладненьне, то паўсюль павінна быць або "Х (горад)", "Y (горад)", або "Х (места)" ды "Y (места)". А які з гэтых варыянтаў выбраць — гэта ўжо іншае пытаньне, і яго варта будзе абмеркаваць асобна.--Lesnas ättling (гутаркі) 20:04, 2 верасьня 2014 (FET)
Так, проста не сустракаў падобных артыкулаў з удакладненьнем. Я, вядома ж, толькі за як мага больш энцыкляпэдычны стыль назвы (гэта значыць падмацаваны не ўласным густам, горад — цалкам слоўнікавы варыянт). Ну добра, паспрабуем, ніжэй склаў сьпіс "праблемных" пытаньняў па назовах артыкулаў. --Mr. Spock абм 21:08, 2 верасьня 2014 (FET)
Удакладненьняў па горад-места ня бачыў, але думаю ў назвах варта выкарыстоўваць «горад». Па высьпе/востраве — так, засталася такая змагарская спадчына, выспа ёсьць толькі невялікім рачным насыпам, па магчымасьці варта выпраўляць. Наконт затокі-заліва як пакінуў заліў як больш распаўсюджаны. З дамовай/дагаворам — ня ведаю, Пацюпа раіць выкарыстоўваць дамову, але ня ведаю на чым ён тут грунтуецца.--Liashko (гутаркі) 15:23, 3 верасьня 2014 (FET)
А я бачыў калісьці — толькі зараз прыгадаць, на жаль, не магу... Дарэчы, яшчэ адзін аргумэнт на карысьць "гораду": у гэтым разьдзеле места перанакіроўваецца на горад, а не наадварот. Але хацеў бы падкрэсьліць: ніжэй галасую ЗА ЎНІФІКАЦЫЮ, т.б. за энцыкляпэдычны парадак, з улікам пералічаных спадаром Mr. Sрock аргумэнтаў (якія лічу дастатковымі), нават у тых выпадках, якія не зусім адпавядаюць маім моўным звычкам :)--Lesnas ättling (гутаркі) 16:01, 3 верасьня 2014 (FET)

Прыярытэтныя азначэньні ў назвах артыкулаў і катэгорыяў[рэдагаваць крыніцу]

Ніжэй складаю сьпіс, дзе ўказаны асноўныя хібныя месцы, якія сустракаюцца пры найменьнях новаствораных старонак асноўнай прасторы (можна дапоўніць, калі ёсьць чым), маю яшчэ надзею, што пытаньне ўніфікацыі цікавіць многіх, у т.л. і адміністрацыю. Сьпісы патрабуюць адказаў на пытаньні ўжываньня асноўнай назвы старонак і магчымасьці (калі ў гэтым ёсьць ісьціна) стварэньня перасылак зь іншага варыянту. Паехалі.--Mr. Spock абм 21:08, 2 верасьня 2014 (FET)

Дагавор/дамова[рэдагаваць крыніцу]

Тут знаходзіцца ўжо закрытае абмеркаваньне. Будзьце ласкавыя, ня ўносьце зьменаў.

  1. Першы варыянт, перасылка з другім словам. Аргумэнтацыя вышэй.--Mr. Spock абм 21:08, 2 верасьня 2014 (FET)
  2. Першы варыянт. У слоўніку Байкова-Некрашэвіча адсутнічае «дамова», слоўнік Яна Станкевіча падае іншы сэнс слова
« дамова -вы, -ве; мн. ч., род. -оў (-оваў), ж. - семья, дом (или квартира) и хозяйство вместе взятые. Габруся у войска ўзялі, ад дамовы адарвалі. Гарун. Благая тая дамова, дзе вала бадзець карова. Послов. (Рапан. 73); Ст. Рудня Вял.; Нсл.
студэнцкая, работніцкая, вучыцельская й інш. дамова – студенческий, рабочий, родительский и проч. дом.
нацыянальная дамова — родина, отечество. Уменьш. дамоўка -ўкі, -ўцы. Ня ў гроб багатыр жадае, а ў дамоўку. Дсл. 177. 		»
--Liashko (гутаркі) 15:37, 3 верасьня 2014 (FET)
  2. Першы варыянт. Хай будзе "дагавор". ПЕРАСЫЛКА з другім словам.--Lesnas ättling (гутаркі) 16:01, 3 верасьня 2014 (FET)
Ніхто не выказаўся наконт захаваньня перасылак з другога варыянту, я так разумею гэта азначае, што астатнія супраць стварэньня перасылак са словам дамова.--Mr. Spock абм 09:50, 5 верасьня 2014 (FET)
Наадварот: асабіста я так зразумеў, што пытаньне перасылкі зьяўляецца часткай першага варыянту :) Цяпер удакладніў (гл.вышэй).--Lesnas ättling (гутаркі) 12:18, 5 верасьня 2014 (FET)
  2. Складаны выпадак. У Гістарычным слоўніку БМ ёсьць «дагавор» і нават словазлучэньне «чыніць дагавор» (скласьці дамову) і няма «дамовы». Шкада, не зразумела, як часта ўжываўся той «дагавор». У Этымалягічным слоўніку БМ сьцьвярджаецца, што «дагавор» запазычалі з расейскай, што відаць, супярэчыць зьвесткам з ГСБМ. У Слоўнік бугальтэрскае тэрмінолёгіі. Менск, 1928 падаецца толькі «дагавор», у Маскоўска-беларускі слоўнік (2-е выданьне) / Укладальнікі: Г. Гарэцкі, М. Гарэцкі. Вільня, 1920 — «умова». У Носович И. Словарь Белорусского наречия. 1870 прысутнічае слова «дамовіны» з значэньнем «дагавор». Тым часам Ю. Пацюпа і П. Сьцяцко крытыкуюць «дагавор», апошні зь іх даволі пераканаўча:
« Беларускае слова мова мае шмат вытворных: адмовіць, адмовіцца, дамовіцца, дамаўляцца, вымавіць, вымаўляць, вымаўляцца, размаўляць, прамовіць, умовіцца ды інш. Ад гэтых прыстаўкавых дзеясловаў і ўтварыліся (нульсуфіксавым спосабам) назоўнікі вымова, прамова, размова, умова, перамовы, дамова. Ад слова дамовіцца (праз ступень дамоўлены) і дамоўленасць, якое "Беларуска-рускі слоўнік" 1988 г. (Т. 1. С. 359) падае як эквівалент рас. договорённость. Рас. договорённость як адпаведнік беларускага дамоўленасць бачым і ў "Русско-белорусском словаре" 1982 года (Т. 1. С. 216). Ад гэтага дзеяслова — дамовіцца — утварылася і слова дамова, якое апошнім часам досыць шырока выкарыстоўваецца на месцы ранейшага дагавор. Стала актыўным і ўласнае ўтварэнне — перамовы замест былога ўсесаюзнага перагаворы. Гэта пацвярджаюць і найноўшыя тэрміналагічныя даведнікі. Так, у "Расейска-беларускім вайсковым слоўніку" С.Судніка і С.Чыслава (Мн., 1997. С 54 — 55) чытаем: "Договор —- дамова; договор о ненападении — дамова пра ненапад; мирный договор — мірная дамова". Або: "Переговоры — перамовы; мирные переговоры — мірныя перамовы" (Тамсама. С. 137). Мяркую, што гэта натуральны працэс, калі актывізуюцца ўласныя моўныя рэсурсы замест ранейшага бяздумнага пазычання, асабліва ў грамадска-палітычнай тэрміналогіі. Слова гаварыць хоць і ўжываецца (побач з казаць, мовіць), але назоўнікі, утвораныя ад яго прыстаўкавых формаў, амаль не выкарыстоўваюцца. Іх месца займаюць утварэнні з коранем -мов-. Параўн. рас. выговор і бел. вымова, сговор і змова, договорённость і дамова (дамоўленасць), договор (условие) і ўмова. Таму натуральна ўспрымаюцца і дамова, перамовы, якія ўсё часцей выкарыстоўваюцца на месцы былых стандартаў дагавор, перагаворны, дагаворанасць: "Я хацеў знайсці спонсараў для нашага інстытута ў Германіі. Перамовы вяду. Яны далі папярэднюю згоду" (Полымя. 1998. № 7. С. 71); "Разглядаюцца таксама дамовы кіеўскіх князёў X ст. з Візантыяй" (Беларускі гістарычны агляд. Т. 4. Мн., 1997. С. 240). »
Сюды ж можна дадаць статыстыку з сайта Радыё Свабода: «дамова» — 33 400 вынікаў [1], «дагавор» — 2540 вынікаў [2]. На knihi.com у «дамовы» — 52 [3], у «дагавора» — 47 [4], на kamunikat.org у «дамовы» — 1860 [5], у «дагавора» — 1810 [6], на nn.by у «дамовы» — 2700 [7], у «дагавора» — 1130 [8]. Пакуль не паглядзеў у ГСБМ схіляўся да «дамовы», цяпер маю сумневы. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 20:03, 16 верасьня 2014 (FET)
  2. Магчыма памыляюся, бо не засноўваюся на слоўніках, але варыянт «дамова» больш варты для ўжытку, таму што на мой погляд ён больш ужываецца, нават у носьбітаў трасянкі, да таго ж мне пашанцавала ад жыхароў аддаленых ад гораду вёсак чуць беларускую мову ў амаль што нязьменным расейскай мовай стане, і магу гарантаваць, што на паўночным захадзе цэнтральнай Беларусі ўжываецца менавіта «дамова», у прыватнасьці для меня гэты варыянт найболей звыклы, чым «дагавор», які падаецца больш трасяначным (уявіць сабе толькі слова «перагаворы»).--Maks 100 (гутаркі) 21:32, 16 верасьня 2014 (FET)
  3. Дагавор выглядае як расеізацыя. Дарэчы, у слоўніках падаюцца абодва варыянты: гл., напрыклад, тут: [9]. Што тычыцца слоўнікаў 20-х ці 30-х гадоў, то ня стаў бы катэгарычна на іх спасылацца, бо беларускае мовазнаўства адчувала тады моцны ўплыў расейскай мовы. Зараз гэта адбываецца таксама, пагэтаму нашая мэта — не дапусьціць новых расеізацый. Вынікова — дамова.
Вы чытайце, што зьверху напісана. Дагавор слова, якое сустракаецца ў старабеларускай мове. Расеізацыя ў галаве.--Mr. Spock абм 23:11, 16 верасьня 2014 (FET)
Асьцярожней выкарыстоўвайце выразы. «Расеізацыю ў галаве» можна расцэньваць як абразу. І самі ўважліва чытайце паведамленьні: прыведзеная спасылка на слоўнік. --Yaraslau Zubrytski (гутаркі) 20:47, 20 верасьня 2014 (FET)
«Разруха не в клозетах, а в головах!» М. Булгакаў. Тое-самае, часта, і з расеізацыяй. Быў маладзейшы, у бытнасьць студэнтам, таксама шукаў экзотыкі і прагнуў незвычайнасьці там, дзе яно й не патрэбна. Тая патэтыка, якую Вы напісалі вышэй — бачыцца іменна такім выпадкам («нашая мэта — не дапусьціць новых расеізацый»). Спасылка ідзе вядома ж на слоўнік, бо а куды. Для паўнаты карціны можаце яшчэ азнаёміцца з абмеркаваньнем на бай-мова, каб пераканацца ў нармальнасці "расейскага" слова дагавор у беларускай мове і не вешаць дарэмна цэтлікаў.--Mr. Spock абм 00:04, 21 верасьня 2014 (FET)
Прабачце, але ж якая экзотыка, калі асабіста я нават ад носьбітаў трасянкі часьцей чуў дамову, чым дагавор, але зноў жа такі гэта можа быць проста асаблівасьцю майго рэгіёна. На маю думку ўвогуле трэба адкінуць усялякія думкі пра падабенства/непадапанства беларускай мовы да мовы ўсходняй суседкі, як быццам яе няма, бо зараз замест барацьбы супраць расейскіх словаў пачнём барацьбу супраць уласна беларускіх, каб паказаць, што не вядзем барацьбы супраць расеізацыі. Насамрэч я лічу, што беларускай мове ня трэба арыентавацца на суседнія мовы, а таксама на старабеларускую, а трэба браць усё з жывой гаворкі, каб ня выйшла такая ж сытуацыя, як у чэхаў, калі багатая на запазычаньні ў суседзяў літаратурная мова значна адрозьніваецца ад жывой. Дамова - ўласна беларускае слова, якое ня мае аналягаў у суседзяў, але гэта ня робіць беларускую мову меней старажытней ці меней прыгажэй. Як прыклад, аднакарэннае слова «ўмова», якое чамусьці імкнуцца замяніць на прапольскае варунак ці нават на прарасейскае ўсловіе, хоць беларускі варыянт нічым ня горшы. Ці слова «сьцяг», якое як і дамова ня мае аналягаў у сеседзяў, і ў акадэмічным правапісе ўжо заменяны на «флаг», бо ўжо калі і ў расейцаў, і ў палякаў флаг/флага, то беларусам няма выбару. Таму прапаную не глядзець на суседзяў ці на старажытнасьць, а браць прыклады слоў ў жывой мовы, якая яшчэ далёка ня зьнікла.--Maks 100 (гутаркі) 18:14, 21 верасьня 2014 (FET)
Магчыма дарэмна гэта напісаў Гэта больш тычылася рэплікі «нашая мэта — не дапусьціць новых расеізацый», удзельнік ужо мае з-за гэтага праблемы з супольнасцю акадэмічнага разьдзела і не заўсёды застаецца зразумелым тут. Я толькі перасьцярагаю ад непатрэбнай канфрантацыі, хоць збольшага разумею матывы, бо паўтараюся, сам быў такім самым. Наконт усяго астатняга згодзен, беларуская павінна трымаць рэй перш за ўсё на ўласную традыцыю (уключаць сюды старабеларускую ці не пытаньне складанае, той жа «варунак», напрыклад, там быў).--Mr. Spock абм 22:19, 21 верасьня 2014 (FET)
Зразумела, поўнасьцю з Вамі згодзен.--Maks 100 (гутаркі) 22:38, 21 верасьня 2014 (FET)
У ГСБМ ёсьць нямала даволі спэцыфічнай лексыкі — царкоўнаславянізмы (праз значны ўплыў гэтай мовы, якая дарэчы, з пункту гледжаньня сыстэмнасьці ня надта добра спалучаецца зь літаратурнай беларускай) і дыялектызмы, прытым далёка не заўсёды беларускія (бо старабеларуская выкарыстоўвалася ня толькі на этнічнай тэрыторыі беларусаў і ня толькі выхадцамі з гэтых зямель). Таму больш паказальным зьяўляецца адсутнасьць слова ў гэтым слоўніку, чым яго наяўнасьць. Той жа "дагавор" мог быць пісьмовай спарадычнай зьявай (т.б. усё ўжываньне магло зьвесьціся да прыточаных у слоўніку прыкладаў), якая не атрымала пашырэньня ў гутарковай мове. Адпаведна, у пач. XX ст. гэтае слова маглі, сапраўды, наноў пазычыць з расейскай. Каб зрабіць адназначныя высновы асабіста мне бракуе зьвестак. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 10:43, 17 верасьня 2014 (FET)
  2. Калі «дамаўляцца» ды «весьці перамовы» — тады й «дамова». Перанакіраваньне «дагавор». --Taravyvan Adijene 12:22, 22 верасьня 2014 (FET)

Такім чынам пакуль парытэт — тры на тры. Для падвядзеньня выніку трэба перавага аднаго з варыянтаў. Заклікаю зрабіць як у энцыкляпэдычных даведніках (дагавор). Але галоўнае — уніфікацыя. Чакаем.--Mr. Spock абм 15:25, 22 верасьня 2014 (FET)

Вынік[рэдагаваць крыніцу]

У якасьці асноўнага варыянту, які неабходна ўжываць дзеля стандартызацыі ў артыкулах і, асабліва, у назвах катэгорыяў, варта ўжываць Дагавор, са словам Дамова мэтазгодна рабіць перасылкі на асноўныя назвы артыкулаў (але не катэгорый).--Mr. Spock абм 10:20, 22 кастрычніка 2014 (FET)

Заліў/затока, праліў/пратока[рэдагаваць крыніцу]

Тут знаходзіцца ўжо закрытае абмеркаваньне. Будзьце ласкавыя, ня ўносьце зьменаў.

  1. Першы варыянт, зь перасылкай з другога--Mr. Spock абм 22:34, 21 верасьня 2014 (FET) Другі варыянт зь перасылкай зь першага (з улікам напсіанага ніжэй удзельнікам Казімер Ляхновіч).--Mr. Spock абм 21:08, 2 верасьня 2014 (FET)
  2. Першы варыянт. Затока ў беларускай мове мае іншае значэньне, выкарыстаньне яго ў гэтым значэньні абумоўленае польскім уплывам.--Liashko (гутаркі) 15:37, 3 верасьня 2014 (FET)
Хацелася б спытаць крыніцу на гэтае сьцьверджаньне. У Этымалягічным слоўніку БМ у артыкуле «затока» пра польскі ўплыў няма ні слова. У Гістарычным слоўніку БМ слова «заліў» адсутнічае, т.б. выглядае, што ў старабеларускай яго не было. Пра стан рэчаў у даваенным мовазнаўстве зазначана ніжэй, там таксама пра польскі ўплыў казаць не даводзіцца. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 21:39, 16 верасьня 2014 (FET)
  2. Першы варыянт. Вядома: розныя рэчы. Аргумэнты сп.Казімера Ляхновіча сапраўды моцныя, а паколькі аргумэнтаў супраць ня маю — то ДРУГІ варыянт, зь перасылкай зь першага. Паўтару: галоўнае, на маю думку, каб усё было ўніфікавана.--Lesnas ättling (гутаркі) 16:01, 3 верасьня 2014 (FET)
  3. Першы варыянт. --Dymitr 19:49, 3 верасьня 2014 (FET)
У сувязі з прыведзенымі аргумэнтамі, аддаю голас за другі варыянт. Адносна мяне, асноўным чыньнікам пераходу да падтрымкі другога варыянта стала ужываньне «затокі» і «пратокі» ў БКП і адсутнасьць словаў «заліў», «праліў» у ім. --Dymitr 09:16, 22 верасьня 2014 (FET)
  2. 1) Географічныя й космографічныя тэрміны і назовы нябесных цел. Менск, 1923, 2) Беларуска-расійскі слоўнік. Менск, 1925, 3) Маскоўска-беларускі слоўнік (2-е выданьне) / Укладальнікі: Г. Гарэцкі, М. Гарэцкі. Вільня, 1920, 4) Падручны беларуска-польскі слоўнік / Б. Друцкі-Падбярэскі. Вільня, 1929, 5) Станкевіч Я. Вялікалітоўска-расейскі слоўнік. 1990 падаюць «затоку» менавіта для марскіх і акіянскіх аб'ектаў. Слова «заліў» у гэтых выданьняў адсутнічае. У Азбукін М. Географія Эўропы. М., 1924 ужываецца толькі «затока» (і «пратока»), яна ж падаецца ў слоўніку тэрмінаў. У Гістарычным слоўніку БМ ёсьць «затока» (праўда, прыклады толькі для рэчак і азёраў), але няма «заліва», у Этымалягічным слоўніку БМ няма «заліва», затое ёсьць «праліў», які паводле аўтараў магчыма, з рус. Паваенныя тлумачальныя слоўнікі не дастаткова аўтарытэтныя, бо існуе аб'ектыўная крытыка, што ў той час не адпаведная расейскай лексыка наўмысна выціскалася на стылёвую пэрыфэрыю. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 20:03, 16 верасьня 2014 (FET)
Ці азначае гэта, што Вы прапануеце пакідаць перасылкі з апошняга варыянту, ці лічыце яго ўвогуле адзіна правільным?--Mr. Spock абм 20:37, 16 верасьня 2014 (FET)
З даступных мне крыніц, «заліў», як і «праліў», падаецца штучным пазычаньнем з расейскай у паваенны час (пры наяўнасьці агульнапрынятай да вайны «затокі» і «пратокі» адпаведна) і такім чынам больш прыдатным да ўжытку ў афіцыйным разьдзеле Беларускай Вікіпэдыі. Пры адсутнасьці іншых крыніц і з улікам прыведзеных аргумэнтаў, на маю думку, духу гэтага разьдзелу больш адпавядае «затока». Калі арыентавацца на слоўнік Крапівы і складзеныя зь яго выкарыстаньнем афіцыйныя выданьні, то трэба цягнуць сюды ўсю бязглузда змалпаваную з расейскай навуковую тэрміналёгію. У такім разе, сэнс існаваньня гэтага моўнага разьдзелу губляецца. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 20:54, 16 верасьня 2014 (FET)
Малпаваньне, як і пурызм дзьве скрайнасьці, якіх трэба пазьбягаць як у акадэмічным, так і ў гэтым разьдзелах.--Mr. Spock абм 09:14, 17 верасьня 2014 (FET)
Афіцыйны разьдзел сьлепа арыентуецца на афіцыйныя крыніцы, дзе тое малпаваньне дагэтуль у трэндзе (хоць вядома, і там можна знайсьці нейкія станоўчыя тэндэнцыі). Мы — не. У гэтым галоўнае адрозьненьне і сэнс існаваньня гэтага разьдзелу. Калі пад пурызмам разумеецца адкіданьне нармальнай уласна беларускай лексыкі толькі за падабенства з расейскай (напрыклад, "заказаць" -> "замовіць", "упамінаць" -> "згадваць", "востраў" -> "выспа", "граніца" -> "мяжа" і г.д.), то так, гэтага трэба пазьбягаць. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 10:06, 17 верасьня 2014 (FET)
Заклікаю удзельнікаў, якія выказаліся за першы варыянт больш ясна выказацца наконт магчымасьці перасылкі з другога з улікам аргумэнтацыі Казімера Ляхновіча (Liashko, Lesnas ättling, Dymitr).--Mr. Spock абм 17:25, 21 верасьня 2014 (FET)
Хацелася б толькі зазначыць, што ў буйных моўных разьдзелах фармат падобных абмеркаваньняў — гэта звычайна спаборніцтва аргумэнтаў, а не галасаваньне. Асабіста я пакуль ня бачу пераканаўчай аргумэнтацыі на карысьць прыярытэту «заліва» і «праліва» (відавочна, гэтыя два словы трэба разглядаць разам) у разьдзеле беларускай мовай клясычным правапісам. З свайго боку магу прывесьці яшчэ адзін вельмі моцны аргумэнт на карысьць «затокі» і «пратокі»: у Беларускі клясычны правапіс. Збор правілаў. Сучасная нармалізацыя. 2005 у прыкладах няма словаў «заліў» і «праліў», затое ёсьць пратока Ля Пэруза і Сіямская затока [10]. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 19:30, 21 верасьня 2014 (FET)
Ну дык хто хоча, той выказвае свае аргумэнты, хто не — галасуе за аргумэнты іншых. Я прагледзеў, у гэтым разьдзеле заўсёды так рабілася. Наконт буйных таксама не ўпэўнены што большасьць зьмірыцца, калі меншасьць будзе падводзіць вынікі на сваю карысьць на падставе "мацнейшых аргумэнтаў", сумніўна, пагатоў аргумэнты рэч такая.--Mr. Spock абм 22:19, 21 верасьня 2014 (FET)
У гэтым выпадку я, як бачу, памыліўся. Мяняю свой голас на карысьць затокі.--Liashko (гутаркі) 22:30, 21 верасьня 2014 (FET)
Перасылка?--Mr. Spock абм 22:34, 21 верасьня 2014 (FET)
Таксама трэба пакідаць.--Liashko (гутаркі) 13:10, 22 верасьня 2014 (FET)
  1. Добра, што Kazimier Lachnovič хоць бы тут зьяўляецца. Паводле ягоных аргумэнтаў за «затоку» й «пратоку». Перанакіраваньне «заліў/праліў». --Taravyvan Adijene 12:22, 22 верасьня 2014 (FET)

Вынік[рэдагаваць крыніцу]

Аргумэнты ўдзельніка Kazimier Lachnovič схілілі супольнасьць да наступных асноўных варыянтаў у артыкулах і катэгорыях; Затока замест Заліву (перасылка з Заліў, але не на катэгорыі), Пратока замест Праліў (перасылка з Праліў, але не на катэгорыі),

Востраў/выспа[рэдагаваць крыніцу]

Тут знаходзіцца ўжо закрытае абмеркаваньне. Будзьце ласкавыя, ня ўносьце зьменаў.

  1. Першы варыянт, без перасылак з другога. Аргумэнтацыя вышэй.--Mr. Spock абм 21:08, 2 верасьня 2014 (FET)
  2. Першы варыянт, выспа мае іншае значэньне ў беларускай мове.--Liashko (гутаркі) 15:37, 3 верасьня 2014 (FET)
  3. Першы варыянт. Таксама няма пытаньняў--Lesnas ättling (гутаркі) 16:01, 3 верасьня 2014 (FET)
  4. Першы варыянт. --Dymitr 19:49, 3 верасьня 2014 (FET)
  5. Першы варыянт: для марскіх і акіянскіх астравоў. У артыкуле Востраў, здаецца, усё вельмі добра апісваецца-разьмяжоўваецца. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 20:03, 16 верасьня 2014 (FET)
  6. Першы варыянт--Maks 100 (гутаркі) 21:32, 16 верасьня 2014 (FET)
  7. Ужо абмяркоўвалася. Востраў — асобна, мухі выспа — асобна. --Taravyvan Adijene 12:22, 22 верасьня 2014 (FET)

Вынік[рэдагаваць крыніцу]

У артыкулах і катэгорыях варта ўжываць слова Востраў, перасылка са словам Выспа дапускаецца толькі ў выпадках, калі востраў сапраўды паводле геаграфічнай клясыфікацыі ёй зьяўляецца, т.ч. у падаўляльнай колькасьці выпадкаў перасылка недапушчальна.--Mr. Spock абм 10:20, 22 кастрычніка 2014 (FET)

Горад/места (пры ўдакладненьнях)[рэдагаваць крыніцу]

Тут знаходзіцца ўжо закрытае абмеркаваньне. Будзьце ласкавыя, ня ўносьце зьменаў.

  1. Першы варыянт, без перасылак з другога. Слоўнікавы варыянт, які хутчэй за ўсё, і будуць шукаць у гугле.--Mr. Spock абм 21:08, 2 верасьня 2014 (FET)
  2. Першы варыянт.--Liashko (гутаркі) 15:37, 3 верасьня 2014 (FET)
  2. Першы варыянт, але супраць перасылак з другога нічога ня маю (толькі не рабіць іх абавязковымі)--Lesnas ättling (гутаркі) 16:01, 3 верасьня 2014 (FET)--Lesnas ättling (гутаркі) 22:59, 21 верасьня 2014 (FET)
  3. Першы варыянт. --Dymitr 19:49, 3 верасьня 2014 (FET)
  4. З пункту гледжаньня традыцыі (старабеларуская мова, агульнасьць зь летувіскім «miestas», украінскім «місто» і польскім «miasto»), натуральнага разьвіцьця мовы (практычна ўсе слоўнікі 1920-х, эміграцыя) і сыстэмнасьці (места-мястэчка-мяшчанін-прадмесьце) «места» ўсё адно рана ці позна пераможа, але на цяперашні момант існуе кампраміс з ужываньнем у катэгорыях і назвах «гораду» і вытворных. Калі трэба замацаваць яго яшчэ раз, то калі ласка. І вядома, няма падставаў адмаўляцца ад перасылак. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 20:03, 16 верасьня 2014 (FET)
Рэмарка, у старабеларускай, здаецца места/горад ужо суіснавалі, так што хто перамог пытаньне цікавае.--Mr. Spock абм 20:34, 16 верасьня 2014 (FET)
Так, суіснавалі, але адбылося стылёвае разьмежаваньне: «горад» — умацаванае паселішча, замак; места — вялікае паселішча, часьцей за ўсё з Магдэбурскім правам. З другога тому Энцыкляпэдыі ВКЛ, места — назва горада ў ВКЛ. У цэлым жа гэты працэс апісаў П. Шупа [11]. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 21:08, 16 верасьня 2014 (FET)
Вось, дарэчы, меркаваньне на гэтую тэму З. Саўкі, аднаго з нармалізатараў нашага стандарту: Белсат: Моўнік. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 22:06, 16 верасьня 2014 (FET)
  2. Першы варыянт, бо слова «места» амаль (ці поўнасьцю) зьнікла з ужытку, і калі «мястэчка» яшчэ ўжываюць у дачыненьні да пасёлкаў, то «места» падаецца не.--Maks 100 (гутаркі) 21:32, 16 верасьня 2014 (FET)
У свой час і слова «мытня» амаль цалкам зьнікла з ужытку (дакладней, яму вельмі дапамаглі зьнікнуць). Але ў 1990-я здаровы глузд усё ж запанаваў. Вось і Зьміцер Саўка ў «Моўніку» гаворыць, што сьледам за «месьцічам» абавязкова вернецца і «места». На Радыё Свабода ўжо цяпер даволі неблагая статыстыка [12]. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 22:06, 16 верасьня 2014 (FET)
У цэлым згодзен, таму пакуль што ўстрымаюся.--Maks 100 (гутаркі) 18:14, 21 верасьня 2014 (FET)
Заклікаю удзельнікаў, якія выказаліся за першы варыянт больш ясна выказацца наконт магчымасьці перасылкі з другога.--Mr. Spock абм 17:30, 21 верасьня 2014 (FET)
  1. Ужо абмяркоўвалася. Асноўны варыянт — «горад». Перанакіраваньне «места». --Taravyvan Adijene 12:22, 22 верасьня 2014 (FET)

Вынік[рэдагаваць крыніцу]

Горад у назвах артыкулаў і катэгорый. Дапушчальна перасылка са словам Места (але не на катэгорыі).

Год/рок (пры ўдакладненьнях)[рэдагаваць крыніцу]

Тут знаходзіцца ўжо закрытае абмеркаваньне. Будзьце ласкавыя, ня ўносьце зьменаў.

  1. Першы варыянт, без перасылак з другога. Слоўнікавы варыянт, які хутчэй за ўсё, і будуць шукаць у гугле.--Mr. Spock абм 21:08, 2 верасьня 2014 (FET)
  2. Першы варыянт, як больш пашыраны--Liashko (гутаркі) 15:37, 3 верасьня 2014 (FET)
  3. Першы варыянт. Істотна больш!--Lesnas ättling (гутаркі) 16:01, 3 верасьня 2014 (FET)
  4. Першы варыянт. --Dymitr 19:49, 3 верасьня 2014 (FET)
  5. Першы варыянт: у назвах артыкулаў і катэгорыяў (дагэтуль не сустракаў выняткаў). --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 20:03, 16 верасьня 2014 (FET)
  6. Ужо абмяркоўвалася. Асноўны варыянт — «год». --Taravyvan Adijene 12:22, 22 верасьня 2014 (FET)

Вынік[рэдагаваць крыніцу]

Год у назвах артыкулаў і катэгорыях, перасылка непатрэбна.--Mr. Spock абм 10:20, 22 кастрычніка 2014 (FET)

І/й/ды (злучнікі ў назвах)[рэдагаваць крыніцу]

Тут знаходзіцца ўжо закрытае абмеркаваньне. Будзьце ласкавыя, ня ўносьце зьменаў.

  1. Выключна першы варыянт, трэба пазьбягаць мастацкасьці стылю, + ня ўсе ведаюць (спадзяюся кола чытачоў Вікіпэдыі шырокае, будуць шукаць і дзеткі і людзі, якія толькі робяць першыя крокі да беларускай мовы) што й так можна.--Mr. Spock абм 21:08, 2 верасьня 2014 (FET)
  2. Першы варыянт, бо магчымыя цяжкасьці пры пошуку.--Liashko (гутаркі) 15:37, 3 верасьня 2014 (FET)
  3. Першы варыянт. Праўда, унутры артыкулаў пазьбягаць гэтага будзе цяжка :))--Lesnas ättling (гутаркі) 16:01, 3 верасьня 2014 (FET)
  4. Першы варыянт. --Dymitr 19:49, 3 верасьня 2014 (FET)
  5. Першы варыянт: у назвах артыкулаў і катэгорыяў. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 20:03, 16 верасьня 2014 (FET)
  6. І/ды раўназначныя. Можа быць, у назвах артыкулаў хіба што перавагу аддаваць «і». Але перанакіраваньне стварыць не праблема. --Taravyvan Adijene 12:22, 22 верасьня 2014 (FET)

Вынік[рэдагаваць крыніцу]

Злучнік І як найбольш пашыраны, перасылкі непатрэбны.--Mr. Spock абм 10:20, 22 кастрычніка 2014 (FET)

Ай/ае (склонавыя канчаткі ў прыметніках)[рэдагаваць крыніцу]

Тут знаходзіцца ўжо закрытае абмеркаваньне. Будзьце ласкавыя, ня ўносьце зьменаў.

(Напрыклад быў артыкул пад асноўнаю назваю Геаграфія Беларускае Народнае Рэспублікі)

  1. Першы варыянт, без перасылак з другога. Залішне грувастка і мастацка + на жаль ня памятаю і ня дам спасылку, ці то ў Пацюпы, ці то на бай-мова чытаў, што падобныя канчаткі, калі і ўжываць то рабіць гэта асьцярожна і правільна (былі пэўныя асаблівасьці).--Mr. Spock абм 21:08, 2 верасьня 2014 (FET)
  2. Першы варыянт, бо магчымыя цяжкасьці пры пошуку.--Liashko (гутаркі) 15:37, 3 верасьня 2014 (FET)
  3. Першы варыянт. Сапраўды: у карыстальнікаў могуць узьнікнуць цяжкасьці з пошукам, таму і тут вымушаны пагадзіцца.--Lesnas ättling (гутаркі) 16:01, 3 верасьня 2014 (FET)
  4. Першы варыянт. --Dymitr 19:49, 3 верасьня 2014 (FET)
  5. Першы варыянт: у назвах артыкулаў і катэгорыяў. --Казімер Ляхновіч (гутаркі) 20:03, 16 верасьня 2014 (FET)

Вынік[рэдагаваць крыніцу]

Ай і астатнія тыповыя нефакультатыўныя канчаткі ў назвах артыкулаў і катэгорый. Перасылкі непатрэбны.--Mr. Spock абм 10:20, 22 кастрычніка 2014 (FET)

Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Вікіпэдыя:Абмеркаваньне_правілаў/Выкарыстаньне_сынонімаў_у_назвах_артыкулаў_і_катэгорыяў&oldid=2437959»