Нарвэская мова

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Нарвэская мова
norsk
Ужываецца ў Нарвэгіі
Рэгіён Скандынавія
Колькасьць карыстальнікаў прыкладна 4 600 000 чал.
Клясыфікацыя Індаэўрапейская сям’я
Афіцыйны статус
Афіцыйная мова ў Нарвэгіі
  • Паўночная Рада
Дапаможная мова ў
Рэгулюецца Нарвэйскай моўнай радай і нарвэскай акадэміяй
Статус: 1 дзяржаўная[d][1]
Пісьмо лацінскае пісьмо
Коды мовы
ISO 639-1 no, nb (букмал), nn (нюнарск)
ISO 639-2(Б) nor, nob (букмал), nno (нюнарск)
ISO 639-2(Т) nor, nob (букмал), nno (нюнарск)
ISO 639-3 nor
SIL nor, nob (букмал), nno (нюнарск)

Нарвэ́ская мова (па-нарвэску: norsk nɔʂːk) — мова германскае ґрупы індаэўрапейскае моўнае сям’і, на якой размаўляюць у Нарвэгіі. Гістарычная нарвэская мова найбольш блізкая да фарэрскай і ісьляндзкай моваў. Аднак дзякуючы значнаму ўплыву дацкай мовы і некатораму ўплыву швэдзкай, нарвэская ў агульным разуменьні блізкая і да гэтых моваў. Больш сучасная клясыфікацыя ставіць нарвэскую разам з дацкай і швэдзкай у ґрупу мацерыковых скандынаўскіх моваў, у адрозьненьне ад астраўных скандынаўскіх моваў.

Мінуўшчына[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Нарвэская мова панавала ў краіне да пэрсанальнай вуніі з Даніяй 1536 году. Той старажытны від мовы захаваўся сярод ісьляндзкіх нашчадкаў нарвэскіх перасяленцаў у выглядзе сучаснай ісьляндзкай мовы. Зь пераходам да вуніі з Швэцыяй у 1814 годзе ў дзяржаўную мову ўводзяцца нарвэскія словы, якую мовазнавец Кнуд Кнудсэн (1812—1895) ад пачатку нарок дацка-нарвэскай. Пасьля абвяшчэньня незалежнасьці Нарвэгіі ў 1905 годзе яна стаецца кніжнай мовай краіны. Пад канец ХІХ стагодзьдзя парлямэнт дазволіў школам весьці навучаньне на нарвэскай краёвай мове, якую вярнуў у літаратуру мовазнавец Івар Осэн (1813—1896) сваім дасьледаваньнем заходніх гаворак. Пасьля атрыманьня Нарвэгіяй незалежнасьці яе называюць новай нарвэскай. У далейшым кніжная мова прыпадабняецца да яе цягам 6 правапісна-граматычных рэформаў 1907, 1917, 1938, 1952, 1959 і 1981 гадоў[2].

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Ethnologue (анг.) — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2022. — ISSN 1946-9675
  2. ^ Ян Максімюк. Мова «старэйшага брата» // Радыё «Свабода», 12 чэрвеня 2012 г. Праверана 7 сьнежня 2013 г.