Сяргей Прытыцкі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Сяргей Восіпавіч Прытыцкі
Старшыня Прэзыдыюму Вярхоўнага Савету БССР
22 студзеня 1968 — 13 чэрвеня 1971
Папярэднік: Васіль Казлоў
Наступнік: Фёдар Сурганаў
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся: 19 студзеня (1 лютага) 1913
Памёр: 13 чэрвеня 1971(1971-06-13)[1] (58 гадоў)
Партыя: КПЗБ, КП(б)Б, КПСС
Сужэнец: Тацяна Іванаўна Прытыцкая[2]
Адукацыя:
Узнагароды:
Ордэн Леніна
Ордэн Леніна
Ордэн Леніна
Ордэн Леніна
Ордэн Леніна
Ордэн Леніна
Ордэн Леніна
Ордэн Леніна
2 іншыя ордэны, мэдалі

Сяргей Восіпавіч Прытыцкі (1 лютага[a] 1913, в. Гаркавічы Сакольскага павету Гарадзенскай губэрні, цяпер у Падляскім ваяводзтве Польшчы — 13 чэрвеня 1971, Менск) — палітычны дзяяч Заходняй Беларусі і БССР. Лідэр КПЗБ.

Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Камуністычная дзейнасьць у Заходняй Беларусі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Сакратар Крынкаўскага раённага камітэту КСМЗБ (з 1931). Сакратар Гарадзенскага акруговага камітэту КСМЗБ. У 1933—1934 гадах сябра Слонімскага акруговага камітэту КСМЗБ. Кіраваў забастоўкамі лясных рабочых.

Першы раз быў арыштаваны польскімі ўладамі ў 1933 годзе.

У 1934—1935 навучаўся ў партыйнай школе КПЗБ у Менску. З 1935 сакратар Слонімскага акруговага камітэту КСМЗБ.

Забойства сьведкі на працэсе і арышт[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

27 студзеня 1936 у залі Віленскага акруговага суду на судовым працэсе над 17 рэвалюцыйнымі дзеячамі застрэліў сьведку з боку абвінавачаньня Якава Стральчука[3]; пры арышце сам быў цяжка паранены. У чэрвені 1936 прыгавораны да сьмяротнага пакараньня. Прысуд выклікаў шматлікія акцыі пратэсту і кампанію салідарнасьці ў многіх краінах сьвету. У выніку сьмяротны прысуд быў заменены пажыцьцёвым турэмным зьняволеньнем.

Вызвалены з турмы ў верасьні 1939 году ў сувязі з фактычным распадам польскай дзяржавы.

Партыйная кар’ера[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1939—1941 намесьнік старшыні Беластоцкага аблвыканкаму БССР.

У чэрвені-жніўні 1941 удзельнічаў у стварэньні абарончых збудаваньняў вакол Магілёва, у фармаваньні апалчэньня ў Гомелі. З жніўня 1941 на фронце. У 1942—1944 другі сакратар ЦК ЛКСМБ. У 1944—1945 начальнік Польскага штабу партызанскага руху.

У наступныя гады працаваў на кіраўнічых пасадах у абкамах КПБ:

У 1962—1965 — старшыня Камітэту партыйна-дзяржаўнага кантролю ЦК КПБ і Савету Міністраў БССР. У 1962—1968 сакратар ЦК КПБ, намесьнік старшыні Савету Міністраў БССР.

З 22 студзеня 1968 па 13 чэрвеня 1971 Старшыня Прэзыдыюму Вярхоўнага Савету БССР. Намесьнік старшыні Прэзыдыюму Вярхоўнага Савету СССР (1968—1971).

Дэпутат Вярхоўнага Савету СССР 1—8-га скліканьняў. Узнагароджаны 4 ордэнамі Леніна, 2 іншымі ордэнамі, мэдалямі.

Пахаваны на Ўсходніх могілках Менску.

Ушанаваньне памяці[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Яго імем названая вуліца ў Менску і ў Маладэчне.

Прытыцкі быў прататыпам галоўнага героя Андрэя Мяцельскага ў мастацкім фільме «Чырвонае лісьце» (1958).

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Паводле іншых зьвестак — 19 студзеня

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ а б в г Притыцкий Сергей Осипович // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ^ Галіна Ўліцёнак (6 сьнежня 2008) Последние листья (рас.) Общество. «Советская Белоруссия». Праверана 27 лютага 2009 г.
  3. ^ Андрэй Юдчыц Сергей Притыцкий. Штрихи к портрету (рас.). «7 дней». Праверана 7 верасьня 2016 г. Архіўная копія ад 7 верасьня 2016 г.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • У імя шчасця працоўнага народа // У суровыя гады падполля. Мн., 1958;
  • Партызанскі рух на Гродзеншчыне // Партызанская барацьба беларускага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Мн., 1959;
  • Верные помощники партии. М., 1962; Дружба, скрепленная кровью // Коммунист Белоруссии. 1964, № 7;
  • Этого требует жизнь. Мн., 1966;
  • По заданию партии // Годы испытаний и мужества. Мн., 1973;
  • Жизнь, отданная народу: Статьи и речи С. О. Притыцкого, документы и воспоминания о нем. Мн., 1978;
  • Три выстрела в суде // Беларуская думка. 1998, № 10.
  • Чагіна Л. Жыццё, аддадзенае народу. Мн., 1987.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Маракоў, Леанід Прытыцкі Сяргей Восіпавіч Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. 1794-1991. Том II Праверана 27 лютага 2009 г.