Чорны рынак

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі

Чорны рынак — частка ценявой эканомікі, злучаная са зваротам тавараў і паслуг, якія ў дадзенай краіне (або наогул) ня могуць зьяўляцца прадметам легальнага продажу (напрыклад, людзі, сэксуальныя паслугі, і г. д.), або абмежаваны ў звароце (зброя, боепрыпасы, наркатычныя сродкі). Як правіла, чорны рынак цесна злучаны з кантрабандай і часта кантралюецца арганізаванай злачыннасьцю. Аднак у дадзеным выпадку нельга казаць пра наяўнасьць індустрыялізаванага рынка, гандаль адбываецца празь цяжкафармуемыя сувязі пакупніка непасрэдна з прадаўцом ці з пасярэднікамі.

Чыннікі зьяўленьня[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Чорны рынак існуе практычна ўсюды, дзе ёсьць забарона на гандаль нейкім таварам, ці ён нейкім чынам абмежаваны. Заўсёды ёсьць некаторая колькасьць людзей, якія спрабуюць атрымаць жаданае нягледзячы на забарону. Адпаведна, зьяўляюцца і людзі, якія з мэтай заробку прапануюць патрэбныя тавары і паслугі. Гандаль на чорным рынку прыносіць большы прыбытак, чым легальны гандаль, але і гэта і больш рызыкоўна.

Прыклады[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У СССР[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Чорны рынак, як наступства дэфіцыту, зьяўляўся неад’емнай рысай плянавай эканомікі. У СССР прыватнае прадпрымальніцтва і гандаль былі забаронены законам, таму, фактычна, зьдзелкі па-за сыстэмай дзяржаўнага, каапэратыўнага ці калгаснага гандлю ўяўлялі сабою «чорны рынак».

У выніку найшырокага распаўсюду дадзенай зьявы, у савецкім лексіконе зьявіўся цэлы набор тэрмінаў для пазначэньня падобнага гандлю: «гандаль з чорнага ходу», «з-пад прылаўка», «з-пад крыса», «па блаце».