Імунная сыстэма: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Dymitr (гутаркі | унёсак)
Dymitr (гутаркі | унёсак)
дапаўненьне крыніца — http://en.wikipedia.org/wiki/Immune_system?oldid=490641513
Радок 1: Радок 1:
[[Файл:Neutrophil with anthrax copy.jpg|міні|200пкс|справа|Сканаваны малюнак [[электронны мікраскоп|электроннага мікраскопа]] аднаго з [[нэўтрафіл]]аў (жоўты), які ахапіў бактэрыю [[сыбірская язва|сыбірскай язвы]] (аранжавы).]]
'''Імунная сыстэма''' — падсыстэма, якая існуе ў хрыбетных жывёлаў і аб’ядноўвае органы і тканкі, якія абараняюць арганізм ад захворваньняў, ідэнтыфікуючы і зьнішчаючы пухлінавыя клеткі і патагены. Імунная сыстэма распазнае мноства разнастайных узбуджальнікаў, ад [[вірусы|вірусаў]] да паразітычных чарвякоў, і адрозьнівае іх ад біямалекулаў уласных клетак. Распазнаньне узбуджальнікаў ўскладняецца іх адаптацыяй і эвалюцыйным разьвіцьцём новых мэтадаў пасьпяховага інфікаваньня арганізма-гаспадара.
'''Імунная сыстэма''' — падсыстэма, якая існуе ў [[хрыбетныя|хрыбетных]] жывёлаў і аб’ядноўвае ворганы й тканкі, якія абараняюць арганізм ад захворваньняў, ідэнтыфікуючы й зьнішчаючы пухлінавыя [[вуза|вузы]] й [[патаген]]ы. Для правільнага функцыянаваньня імунная сыстэма павінна выяўляць шырокі спэктар агентаў, ад вірусаў да паразытычных чарвякоў, і адрозьніваць іх ад уласных здаровых тканінаў арганізма. Распазнаньне узбуджальнікаў ўскладняецца іхнай адаптацыяй і эвалюцыйным разьвіцьцём новых мэтадаў пасьпяховага інфікаваньня арганізма-гаспадара.

Патагены могуць хутка разьвівацца й адаптавацца, каб пазбегнуць выяўленьня й зьнішчэння імуннай сыстэмай. У выніку, некаторыя ахоўныя мэханізмы, таксама эвалюцыянавалі, каб распазнаваць і нэўтралізаваць патагенныя мікраарганізмы. Нават простыя аднавузавыя арганізмы, як то [[бактэрыі]], валодаюць [[рудымэнт]]арнай імуннай сыстэмай, у выглядзе [[фэрмэнт]]аў, якія абараняюць ад інфэкцыі бактэрыяфага. Іншыя асноўныя імунныя мэханізмы эвалюцыянавалі ў старажытных [[эўкарыёты|эўкарыётаў]] і да гэтага часу застаюцца ў іхных сучасных нашчадкаў, як то [[расьліна]]х і [[вусякі|вусякоў]]. Гэтыя мэханізмы ўключаюць [[фагацытоз]], [[антымікробны пэптыд|антымікробныя пэптыды]], [[дэфэнзін]]ы й [[сыстэма камлемэнту|сыстэму камлемэнту]]. [[Сківіцаротыя|Сківіцаротыя хрыбетныя]], у тым ліку [[чалавек]], маюць яшчэ больш складаныя мэханізмы абароны<ref>Beck, Gregory; Gail S. Habicht (November 1996). [http://www.scs.carleton.ca/~soma/biosec/readings/sharkimmu-sciam-Nov1996.pdf «Immunity and the Invertebrates»] (PDF). Scientific American 275 (5): 60–66.</ref>, у тым ліку здольнасьць адаптавацца зь цягам часу да канкрэтных узбуджальнікаў. [[Набыты імунітэт|Адаптыўны імунітэт]] стварае імуналягічную памяць на канкрэтны ўзбуджальнік, што вядзе да павышэньнай здольнасьці арганізму да супрацьстаяньня пры настпнай сустрэчы з тым жа ўзбуджальнікам. Гэты працэс набытага імунітэту ляжыць у аснове [[вакцынацыя|вакцынацыі]].

Парушэньні імуннай сыстэмы могуць прывесьці да [[аўтаімуннае захворваньне|аўтаімунных захворваньняў]], [[запаленчае захворваньне|запаленчых захворваньняў]] і [[Рак (захворваньне)|раку]]<ref>[http://jem.rupress.org/content/193/6/F23.full «Inflammatory Cells and Cancer»], Lisa M. Coussens and Zena Werb, Journal of Experimental Medicine, March 19, 2001, vol. 193, no. 6, pages F23-26</ref><ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2364095 «Chronic Immune Activation and Inflammation as the Cause of Malignancy»], K.J. O'Byrne and A.G. Dalgleish, British Journal of Cancer, August 2001, vol. 85, no. 4, pages 473-483</ref>. [[Імунадэфіцыт]] адбываецца, калі імунная сыстэма менш актыўная, чым звычайна, у выніку паўтаральных і небясьпечных для жыцьця інфэкцыяў. У людзей імунадэфіцыт можа стацца альбо ў выніку генэтычных хваробаў, як то [[цяжкі камбінаваны імунадэфіцыт]], або набытых захворваньняў, як то [[ВІЧ]]/[[СНІД]] ці выкарыстаньне імунасупрэсіўных прэпаратаў. У адрозьненьне ад аўтаімунных захворваньняў у выніку гіпэрактыўнасьці імунная сыстэма атакуе нармальныя тканіны, як калі б яны былі вонкавымі арганізмамі. Агульныя аўтаімунныя захворваньні ўключаюць [[аўтаімунны тырэяідыт]], [[рэўматоідны артрыт]], [[цукровы дыябет першага тыпу]] й [[сыстэмная чырвоная ваўчанка|сыстэмную чырвоную ваўчанку]]. [[Імуналёгія]] ахоплівае вывучэньне ўсіх аспэктаў дзейнасьці імуннай сыстэмы.

== Крыніцы ==
{{Зноскі}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://humbio.ru/humbio/allerg/000f1b9c.htm Імунная сыстэма]. Цэнтральная й пэрыфэрычныя ворганы
* [http://uhaweb.hartford.edu/BUGL/immune.htm Імунная сыстэма]. University of Hartford


[[Катэгорыя:Анатомія]]
[[Катэгорыя:Анатомія]]

Вэрсія ад 13:27, 5 траўня 2012

Сканаваны малюнак электроннага мікраскопа аднаго з нэўтрафілаў (жоўты), які ахапіў бактэрыю сыбірскай язвы (аранжавы).

Імунная сыстэма — падсыстэма, якая існуе ў хрыбетных жывёлаў і аб’ядноўвае ворганы й тканкі, якія абараняюць арганізм ад захворваньняў, ідэнтыфікуючы й зьнішчаючы пухлінавыя вузы й патагены. Для правільнага функцыянаваньня імунная сыстэма павінна выяўляць шырокі спэктар агентаў, ад вірусаў да паразытычных чарвякоў, і адрозьніваць іх ад уласных здаровых тканінаў арганізма. Распазнаньне узбуджальнікаў ўскладняецца іхнай адаптацыяй і эвалюцыйным разьвіцьцём новых мэтадаў пасьпяховага інфікаваньня арганізма-гаспадара.

Патагены могуць хутка разьвівацца й адаптавацца, каб пазбегнуць выяўленьня й зьнішчэння імуннай сыстэмай. У выніку, некаторыя ахоўныя мэханізмы, таксама эвалюцыянавалі, каб распазнаваць і нэўтралізаваць патагенныя мікраарганізмы. Нават простыя аднавузавыя арганізмы, як то бактэрыі, валодаюць рудымэнтарнай імуннай сыстэмай, у выглядзе фэрмэнтаў, якія абараняюць ад інфэкцыі бактэрыяфага. Іншыя асноўныя імунныя мэханізмы эвалюцыянавалі ў старажытных эўкарыётаў і да гэтага часу застаюцца ў іхных сучасных нашчадкаў, як то расьлінах і вусякоў. Гэтыя мэханізмы ўключаюць фагацытоз, антымікробныя пэптыды, дэфэнзіны й сыстэму камлемэнту. Сківіцаротыя хрыбетныя, у тым ліку чалавек, маюць яшчэ больш складаныя мэханізмы абароны[1], у тым ліку здольнасьць адаптавацца зь цягам часу да канкрэтных узбуджальнікаў. Адаптыўны імунітэт стварае імуналягічную памяць на канкрэтны ўзбуджальнік, што вядзе да павышэньнай здольнасьці арганізму да супрацьстаяньня пры настпнай сустрэчы з тым жа ўзбуджальнікам. Гэты працэс набытага імунітэту ляжыць у аснове вакцынацыі.

Парушэньні імуннай сыстэмы могуць прывесьці да аўтаімунных захворваньняў, запаленчых захворваньняў і раку[2][3]. Імунадэфіцыт адбываецца, калі імунная сыстэма менш актыўная, чым звычайна, у выніку паўтаральных і небясьпечных для жыцьця інфэкцыяў. У людзей імунадэфіцыт можа стацца альбо ў выніку генэтычных хваробаў, як то цяжкі камбінаваны імунадэфіцыт, або набытых захворваньняў, як то ВІЧ/СНІД ці выкарыстаньне імунасупрэсіўных прэпаратаў. У адрозьненьне ад аўтаімунных захворваньняў у выніку гіпэрактыўнасьці імунная сыстэма атакуе нармальныя тканіны, як калі б яны былі вонкавымі арганізмамі. Агульныя аўтаімунныя захворваньні ўключаюць аўтаімунны тырэяідыт, рэўматоідны артрыт, цукровы дыябет першага тыпу й сыстэмную чырвоную ваўчанку. Імуналёгія ахоплівае вывучэньне ўсіх аспэктаў дзейнасьці імуннай сыстэмы.

Крыніцы

  1. ^ Beck, Gregory; Gail S. Habicht (November 1996). «Immunity and the Invertebrates» (PDF). Scientific American 275 (5): 60–66.
  2. ^ «Inflammatory Cells and Cancer», Lisa M. Coussens and Zena Werb, Journal of Experimental Medicine, March 19, 2001, vol. 193, no. 6, pages F23-26
  3. ^ «Chronic Immune Activation and Inflammation as the Cause of Malignancy», K.J. O'Byrne and A.G. Dalgleish, British Journal of Cancer, August 2001, vol. 85, no. 4, pages 473-483

Вонкавыя спасылкі

Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link GA Шаблён:Link GA