Бітва на Нямізе

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Бітва на Нямізе
Выява з Радзівілаўскага летапісу
Дата: 3 сакавіка 1067 году
Месца: Няміга, Полацкае княства
Вынік: Перамога Яраславічаў
Супернікі
Полацкае княстваКіеўскае княства
Пераяслаўскае княства
Чарнігаўскае княства
Камандуючыя
Усяслаў ЧарадзейІзяслаў Яраслававіч
Сьвятаслаў Яраслававіч
Усевалад Яраслававіч

Бітва на Нямізе (3 сакавіка 1067 году) — бітва пэрыяду фэадальнай раздробленасьці Русі, адбылася на рацэ Нямізе паміж войскамі Яраславічаў — Ізяслава Кіеўскага, Сьвятаслава Чарнігаўскага і Ўсевалада Пераяслаўскага, і войскам Усяслава Полацкага, які быў разьбіты.

Гісторыя канфлікта[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Усяслаў — сын Брачыслава, ад пачатку свайго ўладарства трымаўся палітыкі бацькі, быў у саюзе з Кіевам — у 1060 годзе ўдзельнічаў у пераможным агульнарускім паходзе супраць торкаў. Але зімой 1065-1066 гадоў, зь невядомых дакладна прычынаў, напаў і трымаў у аблозе Пскоў, разьбіў наўгародзкага князя Мсьціслава Ізяславіча, які ішоў на дапамогу Пскову і разрабаваў Ноўгарад. ЯраславічыІзяслаў Кіеўскі, Сьвятаслаў Чарнігаўскі і Усевалад Пераяслаўскі, у адказ зімой 1067 пайшлі супраць Усяслава, узялі, спалілі і разрабавалі Менск. Усяслаў, магчыма, выйшаў на дапамогу Менску і не пасьпеў.

Хада бітвы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Войскі сышліся на берагах ракі Нямігі і, паводле В. М. Тацішчава, 7 дзён стаялі адно супраць другога ў глыбокім сьнезе. Нарэшце, Усяслаў першы пайшоў супраць Яраславічаў і шмат ваяроў загінула з абодвух бакоў. Паводле кіеўскага летапісца, Усяслаў быў разьбіты Яраславічамі і зьбег да Полацка. Бітва, апісаная ў Слове пра паход Ігаравы, зьяўляецца адной з буйнейшых і найбольш крывавых міжусобных бітваў Русі.


« На Немизѣ снопы стелютъ головами, молотятъ чепи харалужными, на тоцѣ животъ кладутъ, вѣютъ душу отъ тѣла. Немизѣ кровави брезѣ не бологомъ бяхуть посѣяни, посѣяни костьми рускихъ сыновъ.»[1] »

Вынікі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Паводле кіеўскага летапісца, Усяслаў быў разьбіты і зьбег у Полацак, болей нічога не паведамляецца. Паводле В. М. Тацішчава, Яраславічы не перасьледвалі Ўсяслава, а занялі паўднёвую частку Полацкай зямлі, чым прымусілі полацкага князя прасіць міру. Паводле кіеўскага летапісца, не Ўсяслаў прасіў міру, а Яраславічы праз 4 месяцы пасьля бітвы паклікалі яго на перамовы і цалавалі крыж у гарантыю ягонай бясьпекі, але парушылі сваё абяцаньне — схапілі разам з двума сынамі адвезьлі ў Кіеў, дзе пасадзілі ў земляную турму.

У выніку кіеўскага паўстаньня 1068 году Усяслаў быў вызвалены са зьняволеньня і ненадоўга заняў кіеўскі сталец. У 1071 годзе яму ўдалося вярнуць Полацкае княства.

Зноскі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Слова пра паход Ігаравы

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]