Духаўшчына

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Духаўшчына
лац. Duchaŭščyna
рас. Духовщина
Вуліца места
Вуліца места
Герб Духаўшчыны
Першыя згадкі: 1675
Краіна: Расея
Суб’ект фэдэрацыі: Смаленская вобласьць
Муніцыпальны раён: Духаўшчынскі
Плошча: 11 км²
Насельніцтва (2009)
колькасьць: 4137 чал.
шчыльнасьць: 376,09 чал./км²
Часавы пас: UTC+3
Тэлефонны код: +7 48166
Паштовы індэкс: 216200
Нумарны знак: 67
Геаграфічныя каардынаты: 55°12′0″ пн. ш. 32°25′0″ у. д. / 55.2° пн. ш. 32.41667° у. д. / 55.2; 32.41667Каардынаты: 55°12′0″ пн. ш. 32°25′0″ у. д. / 55.2° пн. ш. 32.41667° у. д. / 55.2; 32.41667
Духаўшчына на мапе Расеі
Духаўшчына
Духаўшчына
Духаўшчына
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Духаўшчы́на — места ў Расеі, на рацэ Восьціцы. Адміністрацыйны цэнтар Духаўшчынскага раёну Смаленскай вобласьці. Насельніцтва на 2017 год — 4184 чалавекі. Знаходзіцца за 57 км на паўночны ўсход ад Смаленску, за 23 км на паўночны захад ад чыгуначнай станцыі Ярцава.

Духаўшчына — места гістарычнай Смаленшчыны, на этнічнай тэрыторыі беларусаў.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Маскоўскай дзяржавай[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У XIII — пачатку XIV ст. на месцы сучаснай Духаўшчыны існаваў жаночы манастыр Сьвятога Духа. У XV ст. вакол манастыра сфармавалася Духаўская слабада. Паселішча ўваходзіла ў склад Вялікага Княства Літоўскага і было цэнтрам Рудзкай воласьці.

З пачаткам вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай у 1654 годзе Духаўшчыну захапілі маскоўскія войскі.

Пад уладай Маскоўскай дзяржавы і Расейскай імпэрыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Згодна з Андрусаўскім замірэньнем 1667 году Духаўшчына апынулася ў складзе Маскоўскай дзяржавы. У 1777 годзе яна атрымала статус места і павятовага цэнтру Смаленскай губэрні.

12 лютага 1863 году зьявіўся праект мескага гербу «ў срэбным полі чырвоныя ружы»[1]. Паводле афіцыйных зьвестак за 1866 год, беларусы складалі 78,71% насельніцтва Духаўшчынскага павету, «сумесь беларусаў і расейцаў» — 15,9%[2]. У канцы XIX ст. у месьце было 468 будынкаў, дзейнічалі 4 царквы, працавалі жаночая прагімназія, меская вучэльня, царкоўна-прыходзская школа, шпіталь, бібліятэка, гарбарня і цагельня.

Найноўшы час[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Духаўшчына абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР, дзе стала цэнтрам павету («падраёну») Смаленскага раёну[3]. Аднак 16 студзеня Масква адабрала места разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У Другую сусьветную вайну з 15 ліпеня 1941 да 19 верасьня 1943 году Духаўшчына знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху.

Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Дэмаграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • XIX стагодзьдзе: 1863 год — 3656 чал., у тым ліку 15 каталікоў[4]
  • XX стагодзьдзе: 1992 год — 5,8 тыс. чал.[5]
  • XXI стагодзьдзе: 2017 год — 4184 чал.

Эканоміка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Ільнозавод, прадпрыемствы харчовай прамысловасьці.

Турыстычная інфармацыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Славутасьці[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Царква Сьвятога Духа (1811—1819)

Страчаная спадчына[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Царква саборная Сьвятога Мікалая (XVIII ст.)

Асобы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Цітоў А. Геральдыка Беларускіх местаў. — Менск, 1998. С. 160.
  2. ^ Списки населенных мест Российской империи, составленные и издаваемые Центральным статистическим комитетом Министерства внутренних дел. Вып. 40: Смоленская губерния. — СПб., 1868. С. 60.
  3. ^ 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі. — Вільня, 2002.
  4. ^ Słownik geograficzny... T. II. — Warszawa, 1881. S. 207.
  5. ^ Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]