Жан Кальвін

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
(Перанакіравана з «Кальвін»)
Жан Кальвін
Сьвяты
Нарадзіўся 10 ліпеня 1509[1][2]
Памёр 27 траўня 1564[1][2] (54 гады)

Жан Кальві́н ці Ян Кальвін (па-француску: Jean Cauvin; 10 ліпеня 1509, Нуаён — 27 траўня 1564, Жэнэва) — францускі дзяяч Рэфармацыі ў Швайцарыі, заснавальнік кальвінізму — кірунку пратэстантызму.

Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гугеноцкі крыж
Копія «95-ці тэзаў» (1522)

Нарадзіўся ў Нуаёне ў Пікардыі, каталік. Вучыўся ў Парыжы, Арлеане і Буржы. У Парыжы малады Кальвін сутыкнуўся з навучаньнем Мартына Лютэра. Выйшаў з каталіцтва, пакінуў Францыю і пасяліўся як выгнаньнік у Базэлі. Тут пачаў фармуляваць сваю ўласную тэалёгію. У 1536 годзе скончыў трактат «Institutio christianae religionis» (лац. «Навука хрысьціянскай рэлігіі»), у 1541 зрабіў яго пераклад на францускую мову, які ў будучыні станецца адным з клясычных тэкстаў маладой францускай мовы.

У 1537 годзе разам з Д. Фарэлям заклікаў жыхароў Жэнэвы прысягнуць на вернасьць пратэстанцкаму вызнаньню веры. Гараджане паставіліся да гэтага адмоўна. Кальвін вымушаны быў выехаць у Страсбург, дзе Марцін Буцэр, мясцовы кіраўнік рэфармацыі, заахвоціў яго да далейшай дзейнасьці. У 1539 годзе Кальвін пачынае публікаваць камэнтары да некаторых кніг Бібліі.

У верасьні 1541 году Яна Кальвіна зноў запрашаюць у Жэнэву. Тут, карыстаючыся падтрымкай грамадзкай улады, ён засноўвае свой уласны касьцёл. Вернікі ў ім самі выбіраюць сваіх пастыраў, рэлігійны культ мае просты характар і скіраваны выключна да Бога.

Кальвін становіцца фактычным кіраўніком Жэнэвы. Пад яго ўплывам у горадзе былі адменены ўсе сьвяты, забаронена гульня ў карты, танцы, наведваньне тэатру, нашэньне шыкоўных вопратак і іншае. Людзей, што не вялі жыцьцё, адпаведнае дактрыне кальвінізму, і тых, хто яе актыўна асуджаў, выдавалі грамадзкім уладам. Ад 1541 да 1546 году ў Жэнэве было выдадзена 56 сьмяротных прысудаў і 78 загадаў на выгнаньне. У 1553 годзе Мішэль Сэрвэт, актыўны крытык поглядаў Кальвіна, быў арыштаваны ў Жэнэве і жыўцом спалены.

У 1549 годзе Кальвін і Булінгер, спадкаемца Ульрыха Цьвінглі, падпісалі Consensus Tigurinus, які спрычыніўся да зьяднаньня швайцарскіх рэфармаваных Касьцёлаў. У 1559 годзе Кальвін засноўвае Жэнэўскую акадэмію, да якой прыбываюць вучыцца студэнты з розных краінаў Эўропы.

У Швайцарыі ў тыя гады заставаліся моцнымі пазіцыі цьвінгліянства, што абмяжоўвала распаўсюджваньне кальвінізму. У іншых краінах (Нідэрланды, Францыя) колькасьць прыхільнікаў Яна Кальвіна пачынае моцна ўзрастаць.

Погляды[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

На погляды Я. Кальвіна вялікі ўплыў аказала лютэранства. Паводле Кальвіна ўсе чалавечыя веды пра Бога паходзяць выключна зь Бібліі. Можна пазнаць Бога, толькі калі Ён дасьць сябе пазнаць чалавеку. Прабачэньне заганаў і збаўленьне чалавека магчыма толькі праз пасрэдніцтва Божай ласкі. Яшчэ да нараджэньня чалавеку прызначана, незалежна ад яго будучага жыцьця, трапіць пасьля сьмерці ў Неба або ў Пекла. Кальвін лічыў, што Касьцёл ня можа абмяжоўвацца дзяржаўнай уладай.

Творы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Institutio christianae religionis, 1597

«Навука хрысьціянскай рэлігіі» 1536 году — зборны твор, які зьмяшчае перажытае Янам Кальвінам на ўласным досьведзе. У ім выказаў тэорыю прэдыстынацыі (прадвызначэньне Богам чалавечага лёсу). Паводле яго, таямніца прадвызначэньня вынікае з усемагутнасьці Бога. У «Навуцы хрысьціянскай рэлігіі» выказаны грамадзкі характар калівіністычнай пабожнасьці.

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]