Касьцёл Маці Божай Ружанцовай (Солы)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Маці Божай Ружанцовай
Касьцёл Маці Божай Ружанцовай
Краіна	Беларусь
Вёска	Солы
Каардынаты	54°30′58″ пн. ш. 26°10′48″ у. д.
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Гарадзенская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	мадэрн
Аўтар праекту	Адам Дубановіч[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Маці Божай Ружанцовай на мапе Беларусі Касьцёл Маці Божай Ружанцовай
Касьцёл Маці Божай Ружанцовай на Вікісховішчы

Касьцёл Маці Божай Ружанцовай — помнік архітэктуры першай паловы XX стагодзьдзя ў Солах. Знаходзіцца ў цэнтры колішняга мястэчка, на гістарычным Рынку. Дзее. Твор архітэктуры мадэрну.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Каталіцкую парафію ў Солах заснавалі ў 1589 годзе. Тады ж з фундацыі гетмана Крыштапа Мікалая Радзівіла «Перуну» збудавалі першы драўляны касьцёл. Будынак касьцёла зьнішчылі за часамі вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай 1654—1667 гадоў, па якой яго аднавілі.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Солы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзеяць. У вайну 1812 году будынак касьцёла згарэў. Новы драўляны касьцёл збудавалі ў 1849 годзе.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе касьцёл зноў згарэў.

Найноўшы час

У 1926—1934 гадох на месцы драўлянага збудавалі мураваны касьцёл паводле праекту 1925 году архітэктара Адама Дубановіча. У канцы 1930-х гадоў мастак Пётра Сергіевіч аздобіў касьцёл фрэскавымі размалёўкамі. За савецкім часам касьцёл не зачыняўся.

Архітэктура

Помнік архітэктуры мадэрну. Мае асымэтрычную шматплянавую аб’ёмна-прасторавую кампазыцыю. У яе аснове аб’ём нэфу, накрыты 2-схільным дахам з вальмай над алтарнай часткай. Да нэфу далучаецца трансэпт і паўцыркульная апсыда з канічным пакрыцьцём. Вэртыкальнай дамінантай выступае бакавая 2-ярусная вежа-званіца зь фігурным завяршэньнем. У цэнтры даху ўзвышаецца 2-ярусная 8-гранная сыгнатурка. Невысокія прыбудовы закрысьціяў завяршаюцца крывалінейнымі парапэтамі. Своеасаблівасьць будынку надаюць галерэі-аркады. Уваходны тамбур паўкруглы ў пляне. Фасады дэкаруюцца фігурнымі шчытамі з валютамі, прыступкавымі контрфорсамі бутавай муроўкі.

У кампазыцыі інтэр’еру пануе прастора нэфа, у якую раскрываецца шырокі трансэпт і больш вузкая алтарная частка. Сяродкрыжжа перакрываецца купалам, нэф — цыліндрычным скляпеньнем. Сьцены аздабляюцца фрэскавымі размалёўкамі мастака Пётры Сергіевіча. Асабліва вылучаюцца «Спасланьне Сьвятога Духа на Апосталаў» у купале, «Маці Божая зь Сьвятымі Станіславам і Казімерам» у галоўным алтары і «Анёльскі сьпеў» над хорамі. У інтэр’еры пяць аьтароў: галоўны — Маці Божай Ружанцовай, левы бакавы — Найсьвяцейшага Сэрца Пана Езуса, правы — Маці Божай Вастрабрамскай, яшчэ два алтары знаходзяцца ў капліцах, зробленых у крылах трансэпта — Сьвятога Юзэфа ў левай і Сьвятога Антонія ў правай. Над нартэксам месьцяцца хоры на дзьвюх калёнах.

Галерэя

Гістарычная графіка

• Старая графіка
• 
  А. Дубановіч, 1925 г.
• 
  А. Дубановіч, 1925 г.
• 
  А. Дубановіч, 1926 г.
• 
  А. Дубановіч, 1930 г.

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  1930 г.
• 
  1941 г.
• 
  1941—1944 гг.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Агульны выгляд
• 
  З боку апсыды
• 
  Інтэр'ер

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
• Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі

• Касьцёл Маці Божай Ружанцовай ў Солах, Radzima.org