Касьцёл Сьвятога Казімера (Лепель)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Казімера
Касьцёл Сьвятога Казімера
Краіна	Беларусь
Места	Лепель
Каардынаты	54°53′22″ пн. ш. 28°41′35″ у. д. / 54.88944° пн. ш. 28.69306° у. д. / 54.88944; 28.69306Каардынаты: 54°53′22″ пн. ш. 28°41′35″ у. д. / 54.88944° пн. ш. 28.69306° у. д. / 54.88944; 28.69306
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Віцебская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	клясыцызм
Будаваньне	1857—1876 гады
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Сьвятога Казімера на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Казімера
Касьцёл Сьвятога Казімера на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвятога Казімера — помнік архітэктуры XIX ст. у Лепелі. Знаходзіцца ў цэнтры места, на гістарычнай Капаніцкай вуліцы^[a]. Дзейнічае. Твор архітэктуры клясыцызму. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае Княства Літоўскае[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Першую каталіцкую парафію ў Лепелі заснаваў у 1602 годзе ўладальнік мястэчка Леў Сапега. У 1604 годзе адбылася ўрачыстая кансэкрацыя фундаванага ім драўлянага касьцёла, які стаў адным зь першых трох каталіцкіх сьвятыняў на Полаччыне.

Пад уладай Расейскай імпэрыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Лепель апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзейнічаць. Будынак касьцёла двойчы гарэў: у 1799 і 1833 гадох, па другім пажары набажэнствы праводзіліся ў невялікай драўлянай капліцы.

У 1857—1876 гадох паводле праекту архітэктара Мачулевіча вялося будаваньне новага мураванага касьцёла. Яго фундатарам выступіў пан Мальчэўскі. У гэты час парафія налічвала 2976 каталікоў, 400 зь якіх жылі ў месьце.

Найноўшы час[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

За савецкім часам улады зачынілі касьцёл. У 1990-я гады будынак касьцёла вярнулі каталікам. З 1993 году адбываюцца рэгулярныя набажэнствы, а ў 1995 годзе касьцёл нанава асьвяцілі.

Архітэктура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Помнік архітэктуры позьняга клясыцызму. Гэта 2-вежавая 3-нэфавая базыліка з трансэптам. Аб’ёмы нэфаў, закрысьціяў, крылаў трансэпта ўтвараюць прыступкавую кампазыцыю. Цэнтар галоўнага фасада вылучаецца рызалітам з трыкутным франтонам, дэкараваны філёнгамі, лапаткамі, карнізамі з сухарыкамі. Бакавыя фасады падзяляюцца аркавымі аконнымі праёмамі.

Нэфы перакрываюцца цыліндрычнымі скляпеньнямі на падпружных арках. У галоўным барокавым алтары, зьмешчаным у прастакутнай апсыдзе, былі скульптуры Сьвятых Пятра і Паўла, пуцьці, дэкаратыўныя вазы. Мастацкім узроўнем вылучаліся абразы «Ўзьвіжаньне Сьвятога Крыжа» і «Сьвяты Казімер». У крылах трансэпта знаходзіліся барокавыя алтары. Ва ўсходняй частцы — хоры^[1].

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гістарычныя здымкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Старыя здымкі
З боку вуліцы Капаніцкай, 1913 г.
З боку вуліцы Капаніцкай, 1916 г.
З боку вуліцы Поўсьвіскай, 1913 г.
З боку вуліцы Поўсьвіскай, 1913 г.

З боку вуліцы Поўсьвіскай, 1913 г.
З боку вуліцы Поўсьвіскай, 1913 г.
З боку Улы, 1913 г.
Інтэр’ер, 1913 г.

Сучасныя здымкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Сучасны стан
Агульны выгляд
Выгляд ад возера
Выгляд ад дарогі
Галоўны фасад

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Герцэна, 1

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі. — Менск, 2001.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; маст. І. Бокі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2001. — 216 с.: іл. ISBN 985-11-0199-0.