Крк

	Крк
Месца	Адрыятычнае мора
Плошча	405,78 км²
Найвышэйшы пункт	568 мэтар
Краіна	Харватыя
Вобласьць	Прыморска-Горанская жупанія
Насельніцтва (2011)	19 286
Каардынаты	45°04′44″ пн. ш. 14°36′03″ у. д. / 45.07889° пн. ш. 14.60083° у. д.Каардынаты: 45°04′44″ пн. ш. 14°36′03″ у. д. / 45.07889° пн. ш. 14.60083° у. д.
	Крк на мапе Харватыі Крк

Крк (па-харвацку: Krk) — востраў у Адрыятычным моры. Уваходзіць у склад Харватыі. Плошча — 405,78 км². Насельніцтва — 19 286 чалавек (па стане на 2011 год). Адміністрацыйны цэнтар — Крк.

Прырода[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крк — адзін з найбуйнейшых астравоў Харватыі і ўсяго Адрыятычнага мора. Аддзелены ад мацерыка вузкім пралівам (каля 1430 м), празь які ў 1980 годзе быў пабудаваны мост. Сфармаваны пераважна вапнякамі. Паўночныя берагі скалістыя. Паўднёвыя — спадзістыя, са шматлікімі пляжамі. Найвышэйшы пункт — 568 м. На цэнтральных і паўднёвых узгор’ях захаваліся рэшткі шыракалістых і хваёвых лясоў.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крк быў населены ў эпоху нэаліту. Знойдзены таксама рэшткі паселішчаў бронзавага веку, жалезнага веку і рымскіх часоў. Відавочна, у пэрыяд знаходжаньня ў складзе Рымскай імпэрыі быў населены выхадцамі з сучаснай Італіі, бо кіраваўся італійскімі законамі. У 49 г. да н.э. недалёка ад Крку адбылася марская бітва паміж Цэзарам і Пампэям.

У раньняе Сярэднявечча ўваходзіў у склад Бізантыі, што было пацьверджана дагаворам 812 году паміж бізантыйскім і франскім імпэратарамі. У гэты час на востраў перасяляліся славяне, якіх адціскалі авары. Відавочна, насельніцтва ў гэты час было зьмешаным, бо крыніцы сьведчаць, што жыхары Крку размаўлялі на «стракатай мове». Акрамя харвацкай мовы, тут доўгі час карысталіся веглійскім дыялектам далмацкай мовы.

У XI стагодзьдзі захоплены вэнэцыянцамі. Яны перадалі ўладу над Кркам мясцовай сям’і Дуджамаў, прадстаўнікі якой атрымалі тытул графаў Крку. Дуджамы выплочвалі Вэнэцыі падаткі, аднак захоўвалі ўнутраную аўтаномію і вялі актыўную зьнешнюю палітыку. У XIII стагодзьдзі яны захапілі таксама частку мацерыковага адрыятычнага ўзьбярэжжа і фармальна падпарадкаваліся Вугоршчыне. У 1430 годзе за іх сям’ёй замацавалася прозьвішча Франкапанаў. Сьцьвярджалася, што яны маюць старажытнае рымскае паходжаньне. Адгалінаваньні Франкапанаў заставаліся дамінуючымі магнатамі Харватыі да сярэдзіны XVII стагодзьдзя.

XIV — XVI стагодзьдзі адзначаныя культурным росквітам Крку. Дзякуючы дзейнасьці графаў, востраў наведвалі многія інтэлектуальныя дзеячы Харватыі. Тут доўгі час карысталіся глаголіцай.

У 1480 годзе Крк зноў адышоў да Вэнэцыі. У 1797 годзе далучаны да Аўстрыйскай імпэрыі. У 1918—1920 гадох акупаваны Італіяй. У 1920 г. стаў часткай Югаславіі. У гады II Сусьветнай вайны зноў акупаваны Італіяй, а ў 1943—1945 гг. — нацысцкай Нямеччынай. Пасьля вайны вярнуўся ў склад Югаславіі. З 1991 году ў складзе незалежнай Харватыі.

Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Год	1525	1527	1539	1603	1636	1727	1770	1853	1880	1890	1921	1931	1948	1953	1961	1971	2011
Колькасьць	10.000	10.461	8.000	6.637	5.000	8.000	9.571	15.570	18.089	22.230	20.842	20.043	17.689	16.820	14.548	13.110	19.286