Лясная ўстава
Лясная ўстава — заканадаўчая інструкцыя па выкарыстаньні лясных угодзьдзяў у Рэчы Паспалітай. Выдадзеная ў 1567 годзе Жыгімонтам II Аўгустам, стала першым падобным дакумэнтам на славянскай мове. На думку М. В. Доўнар-Запольскага, менавіта «Лясная ўстава» завяршыла арганізацыю ляснога гаспадараньня ў ВКЛ[1].
Паводле новага закону, для разбору розных цяжбаў аб праве карыстаньня лесам і сенажацямі была створаная адмысловая камісія. Лясьнічыя атрымалі падрабязную інструкцыю пра дзеяньні падчас аб’езду пушчаў і лясоў.
Статут забараняў высечку сухіх дрэваў без дазволу каралеўскай улады, вызначаў пакараньне за самавольнае разьмяшчэньне пчаліных вульляў у дуплах дрэваў, абмяжоўваў рыбную лоўлю і колькасьць паляўнічых сабакаў. За забойства буйнога зьвера была вызначаная вышэйшая мера пакараньня.
Устава ўвяла сыстэму квітоў (па-польску: «kwit») для парадкаваньня выкарыстаньня дзяржаўнай ці магнацкай лясной маёмасьці. Усе факты перадачы якіх заўгодна лясных тавараў да скарбу праз вышэйшага па рангу таварыша павінны былі рэгістравацца гэтымі квіткамі з дакладна пазначанай датай прыёму тавараў, іх найменьнем і колькасьцю. Унізе квітка месьціўся подпіс прымаючага[2].
Крыніцы і заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Довнар-Запольский М.В. Государственное хозяйство Великого княжества Литовского при Ягелонах. — Киев: 1901. Т. 1. — С. 322.
- ^ Крывашэеў Зьміцер. Бортніцтва Вялікага княства Літоўскага. Memento patriam!. Праверана 2 лістапада 2010 г.
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Дзве даты. «27 кастрычніка». // «Звязда» №210 (26818) 27 кастрычніка 2010