Павал Ксавэры Бжастоўскі

Павал Ксавэры Бжастоўскі
	Павал Ксавэры Бжастоўскі. Невядомы мастак, сярэдзіна XVIII ст.
	; Герб «Стрэмя»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	30 сакавіка 1739; Мосар, Ашмянскі павет, Віленскае ваяводзтва, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Памёр	17 лістапада 1827; Рукойні, Віленскі павет, Віленская губэрня, Расейская імпэрыя;
Род	Бжастоўскія
Бацькі	Юзэф Бжастоўскі; Людвіка Садоўская[d]
Дзейнасьць	публіцыст

Павал Ксавэры Бжастоўскі^[a] (30 сакавіка 1739, Мосар Ашмянскага павету — 17 лістапада 1827, Рукойні каля Вільні) — дзяржаўны і рэлігійны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, мэцэнат. Канонік віленскі (1755—1773), пісар (1762—1774) і рэфэрэндар духоўны вялікі літоўскі (1774—1787), архідыякан віленскі (з 1823)^[2]. Кавалер Ордэна Сьвятога Станіслава (1767)^[3].

Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Паходзіў з шляхецкага роду Бжастоўскіх гербу «Стрэмя», сын Юзэфа. Меў братоў Робэрта і Станіслава.

3 1758 году навучаўся ў Рыме ў Калегіюм Клімэнтынум, сьвятар з 1763 году.

Фінансаваў выданьне кніжак езуіцкай, піярскай і базылянскай друкарнямі ў Вільні. Перакладаў з італьянскай і францускай моваў. Аўтар кнігі «Генэалягічныя паведамленьні пра дом Бжастоўскіх» (на розных мовах, 1776, 1796 і 1818 гады).

У 1767 годзе набыў маёнтак Мерач у Віленскім павеце (перайменаваў яго ў Паўлава), і пад уплывам ідэяў філёзафа-асьветніка Жана-Жака Русо, а таксама сацыялістаў-утапістаў Томаса Мора, Анры Сэн-Сімона ды іншых правёў радыкальныя сацыяльна-эканамічныя рэформы, увёў самакіраваньне сялянаў^[4].

Рэформы апісаў у кнізе «Ўставы для добрага парадку і павіннасьцяў аселых людзей у маёнтку Паўлава ці Мерач, прадпісаныя ў 1771 року» (Вільня, 1771, 2-е выданьне 1791 год), «Лісты ананіма, якія апісваюць камісію вольных паўлаўскіх валашчанаў з сваім дзедзічам, ксяндзом Бжастоўскім, экс-рэфэрэндарам ВКЛ» (бяз даты і месца выданьня).

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год) прадаў Паўлава, жыў у Дрэздэне, Рыме. Па вяртаньні на радзіму быў пробашчам у Рукойнях каля Вільні^[5].

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Іканаграфія Паўла Ксавэрыя Бжастоўскага
К. Шульцэ, 1794 г.
Ф. К. Фабрэ, 1797 г.
Невядомы мастак, 1797 г.
Невядомы мастак, XIX ст.

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Таксама Павал Ксавэр Берастоўскі або Павал Брастоўскі^[1]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Пазьняк З. Тэрра Дэй. — Варшава — Нью Ёрк — Вільня: «Беларускія Ведамасьці», Таварыства Беларускай Культуры ў Летуве, 2014. С. 395.
^ Пазднякоў В. Бжастоўскія // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 326.
^ Zbigniew Dunin-Wilczyński. Order Świętego Stanisława. — Warszawa, 2006. S. 179.
^ 87. Што такое «Паўлаўская рэспубліка»? // 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі. — Вільня, 2002.
^ Пазднякоў В. Бжастоўскія // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 327.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Уладзімер Арлоў (09.05.2006) Павел Ксавэр Берастоўскі. Радыё Свабода. Праверана 9 сакавіка 2011 г.

[2] Таксама Павал Ксавэр Берастоўскі або Павал Брастоўскі^[1]

[1] Пазьняк З. Тэрра Дэй. — Варшава — Нью Ёрк — Вільня: «Беларускія Ведамасьці», Таварыства Беларускай Культуры ў Летуве, 2014. С. 395.

[3] Пазднякоў В. Бжастоўскія // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 326.

[4] Zbigniew Dunin-Wilczyński. Order Świętego Stanisława. — Warszawa, 2006. S. 179.

[150pyt-5] 87. Што такое «Паўлаўская рэспубліка»? // 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі. — Вільня, 2002.

[6] Пазднякоў В. Бжастоўскія // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 327.

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]