Рубельская гаворка

Рубе́льская гаво́рка (мясцовая назва: рубэ́льская гово́рка) — гаворка жыхароў вёскі Рубель Столінскага раёну. Гаворка мае свае асаблівасьці, пашырана оканьне.

Параўнаньні

207-слоўны сьпіс Сўодэша

№	Беларуская мова	Рубельская гаворка	Украінская мова
1	я	я	я
2	ты	ты	ти
3	ён, яна	вон, вона́	він, вона
4	мы	мы	ми
5	вы	вы	ви
6	яны	воны́	вони
7	гэты, гэта	гэ́ты, гэ́то	цей, ця, це
8	той, гэны	той	той, та, те
9	тут, тутака	тут, ту́така	тут
10	там, тамака	там, та́мака	там
11	хто	хто	хто
12	што	шчо, шо	що
13	дзе	дзе	де
14	калі	колі́	коли
15	як	як	як
16	не	не	не
17	усё, усе	всё, все	увесь, (ввесь), все (усе), всі (усі)
18	шмат	бага́то, мо́рэ	багато, море
19	некалькі	не́сколько	декілька, кілька
20	мала, няшмат	ма́ло, небага́то	мало, небагато, трохи
21	іншы	другі́	інший, другий, інакший
22	адзін	одзі́н	один
23	два	два	два
24	тры	тры	три
25	чатыры	чыты́ры	чотири
26	пяць	пяць	п’ять
27	вялікі	валі́кі	великий, чималий
28	доўгі	до́ўгі	довгий
29	шырокі	шыро́кі	широкий
30	тоўсты	тоўсты́	товстий, грубий, дебелий
31	цяжкі	важкі́	важкий
32	маленькі	мале́нькі, малы́	маленький, малий
33	кароткі	коро́ткі	короткий
34	вузкі	вузкі́	вузький
35	тонкі	то́нкі	тонкий
36	жанчына	жо́нка	жінка
37	мужчына	мужчы́на	чоловік
38	чалавек	чолове́к	людина, чоловік
39	дзіця	дзіця́	дитя, дитина
40	жонка	жо́нка	жінка, дружина
41	муж	муж	чоловік
42	маці, мама	ма́ма, ма́мо	мати, матір, ненька
43	бацька, тата	ба́цька, та́то	батько, тато
44	жывёла, жывёліна, зьвер	зьвер	тварина
45	рыба	ры́ба	риба
46	птушка	пта́шка	птах, птаха
47	сабака	соба́ка	собака, пес
48	вош	вош	воша
49	зьмяя	змая́	змія, гад (састарэлае)
50	чарвяк	чарвя́к	черв’як, хробак
51	дрэва	дзе́раво	дерево
52	лес	лес	ліс, діброва
53	кій, палка	па́лка	палиця, палка, патик, прут
54	садавіна	садаві́на	фрукт, плід
55	насеньне	семана́	насіння, сім’я (рэдка)
56	ліст	ліст	листок, лист
57	корань	ко́рэнь	корінь, коріння, кореневище
58	кара	кора́	кора
59	кветка	цвато́к	квіти, квітка
60	трава	трава́	трава
61	вяроўка, шнур	воро́ўка	шнур, мотуз, вірьовка
62	скура	ко́жа	шкіра
63	мяса	мя́со	м’ясо
64	кроў	кро́ў	кров
65	костка	ко́стка	кістка
66	тлушч	жыр	жир, сало, смалець
67	яйка	яйцо́	яйце
68	рог	рог	ріг
69	хвост	хвост	хвіст
70	пяро	пяро́	перо
71	валасы	ко́сы	волосся, коси
72	галава	голова́	голова
73	вуха	ву́хо	вухо
74	вока	во́ко	око
75	нос	нос	ніс
76	рот, вусны	рот	рот, вуста
77	зуб	зуб	зуб
78	язык	язык	язик
79	пазногаць	но́гоць	ніготь
80	ступня	ступня́	стопа, ступня
81	нага	нога́	нога
82	калена	коле́но	коліно
83	рука, далонь	рука́	рука, долоня
84	крыло	крыло́	крило
85	жывот	жвот	живіт, брюхо, пузо
86	вантробы	внутронносьці́, кішкі́	нутрощі, кишки, черево
87	шыя	шы́я	шия
88	сьпіна	сьпіна́	спина
89	грудзі	гру́дзі	груди
90	сэрца	се́рцэ	серце
91	печань	пе́чань	печінка
92	піць	піць	пити
93	есьці	е́сьці	їсти
94	кусаць, грызьці	куса́ць, гры́зьці	кусати, гризтити, шматувати
95	ссаць, смактаць	смокта́ць	смоктати, ссати
96	пляваць	плява́ць	плювати, плюнути
97	ванітаваць	блёва́ць	блювати, вирвати
98	дзьмуць	дуць	дмухати, дути
99	дыхаць	дыша́ць	дихати
100	сьмяяцца	смая́цца	сміятися
101	бачыць	ба́чыць	бачити
102	чуць	чуць	чути
103	ведаць	знаць	знати, відати (састарэлае)
104	думаць	ду́маць	думати, міркувати, мислити
105	нюхаць	ню́хаць	нюхати
106	баяцца	бая́цца	боятися, злякатися
107	спаць	спаць	спати, відпочивати
108	жыць	жыць	жити
109	паміраць	уміра́ць	помирати, вмирати
110	забіваць	убіва́ць, забіва́ць	вбивати, забити
111	біцца, змагацца	боро́цца, бі́цца	боротися, битися
112	паляваць	лові́ць, охо́ціцца	полювати
113	ударыць	уды́рыць	вдарити
114	рэзаць	рэ́заць	різати
115	разьдзяляць	розьдзялі́ць	розділяти, розпиняти
116	калоць	коло́ць, кольну́ць	колоти, пірнути
117	драпаць	цара́паць, чэса́ць	дряпати, царапати, шкрябати, чесати
118	капаць, рыць	копа́ць, рыць	копати, рити
119	плыць, плаваць	плыць, пла́ваць	пливти, плавати
120	лятаць, ляцець, лётаць	лята́ць, ляце́ць	летіти, літати
121	ісьці, хадзіць	іці́, ходзі́ць	йти (іти), ходити
122	прыйсьці, прыходзіць	прыйці́	приходити
123	ляжаць	ляжа́ць, ляжа́ці	лежати
124	сядзець	сідзе́ць	сидіти
125	стаяць	стоя́ць	стояти
126	паварочвацца	воро́чаць, повэрну́ць	повертати
127	упасьці	упа́сьці, па́даць	падати
128	даваць	дава́ць, даць	давати
129	трымаць	дзяржа́ць	тримати
130	сьціскаць	сьціска́ць	стискати
131	церці	це́рці	терти
132	мыць	мыць	мити, вмивати
133	выціраць	выціра́ць	витирати
134	цягнуць	цяну́ць	тягнути
135	штурхаць	піха́ць	штовхати, пихати
136	кідаць	кі́даць	жбурляти, кидати
137	вязаць, зьвязваць	вяза́ць, зьвя́зваць	зав’язати, зв’язати
138	шыць	шыць	шити
139	лічыць	лічы́ць	рахувати, лічити
140	казаць, сказаць, паведаць	говоры́ць, сказа́ць	казати, говорити, повідати
141	сьпяваць	спова́ць	співати
142	граць, гуляць	гуля́ць	грати, гуляти
143	плыць, плысьці	плыць, пла́ваць	пливти
144	цячы	цячэ́	тікти, тече
145	замерзнуць	змэ́рсьці	змерзнути
146	пухнуць	пу́хнуць	пухнути, набухати
147	сонца	со́нца	сонце
148	месяц	ме́сяц	місяць
149	зорка	зьвязда́, зьвёздачкі	зірка, зоря
150	вада	вода́	вода
151	дождж	дошч	дощ
152	рака	рэка́	ріка
153	возера	во́зеро	озеро
154	мора	мо́рэ	море
155	соль	соль	сіль
156	камень	ка́мень	камінь
157	пясок	пасо́к	пісок
158	пыл	пыл	пил, прах
159	зямля	зямля́	земля
160	хмара, воблака	хма́ра, о́блако	хмара
161	імгла, туман	тума́н	туман, імла
162	неба	не́бо	небо
163	вецер	ве́цер	вітер
164	сьнег	сьнег	сніг
165	лёд	лёд	лід
166	дым	дым	дим
167	агонь	ого́нь	вогонь, ватра
168	попел	по́пал	попіл
169	гарэць	го́рэць	горіти, палати
170	дарога, шлях	доро́га	дорога, шлях
171	гара	гора́	гора
172	чырвоны	чырво́ны, кра́сны	червоний
173	зялёны	зялёны	зелений
174	жоўты	жо́ўты	жовтий
175	белы	бе́лы	білий
176	чорны	чо́рны	чорний
177	ноч	ноч	ніч
178	дзень	дзень	день
179	год, рок	год	рік, год
180	цёплы	це́плы	теплий
181	халодны, сьцюдзёны	холо́дны	холодний
182	поўны	по́ўны	повний
183	новы	новы́	новий
184	стары	стары́	старий
185	добры, добра	до́бры, до́брэ	гарний, добрий
186	дрэнны, кепскі, благі	злы, плохі́	поганий, кепський
187	гнілы	гнілы́	гнилий
188	брудны	гра́зны	брудний
189	прамы, просты	прамы́	прямий
190	круглы	кру́глы	круглий
191	востры	о́стры	гострий
192	тупы	тупы́	тупий
193	гладкі	гла́дкі, ро́ўны	гладенький, рівний
194	мокры, вільготны	мо́кры	мокрий
195	сухі	сухі́	сухий
196	правільны, слушны	пра́вільны	правильний, вірний
197	блізкі	блі́зкі	близький
198	далёкі	далёкі	далекий
199	правы	пра́вы	правий
200	левы	ле́вы	лівий
201	каля, ля, пры	во́зьле, каля́, пры	коло, біля, при, у, в
202	у, ў	у, ў	в, у, ув, уві
203	з, зь, са	з, зь, со	з, зі, із
204	і, ды	і	та, і, й
205	калі	е́сьлі, колі́	якщо, коли
206	бо, таму што	потому́ шчо	бо, тому що
207	імя, назва	імя́, на́зва	ім’я, назва

Дадатак

№	Беларуская мова	Рубельская гаворка	Украінская мова
1	дзяўчына	дзе́ўчына	дівчина
2	вёска	дзярэ́ўня	село
3	абы што	абы́шчо	аби що
4	ёсьць	е́сьцяка	є
5	ларок	кра́ма	ларьок
6	крама	ла́ўка	магазин
7	кагосьці	кого́	когось
8	паехаў	пое́хаў	поїхав
9	пайшоў	пошо́ў	пішов
10	мне, у мяне	мне, у мане́	мені, у мене
11	цудоўна	фа́йно, хва́йно	чудово
12	прыгожы	хоро́шы	красивий
13	сёньня	сёньня, цяпэ́р	сьогодні
14	штосьці	шо-то	щось
15	якая, які, якія	яка́я, якэ́, які́е	яка, який, які
16	покрыва	ка́па	покривало
17	разора	борона́	борозна
18	паклада́ньне, паклада́ць	хараша́ньне, хараша́ць	кастра́ція, каструва́ти
19	дачка́	до́чка, дачка́, до́нька	до́чка, до́нька
20	пашкадава́ць	пошкодова́ць	пошкодува́ти
21	пацалава́ць	поцолова́ць	поцілува́ти

Глядзіце таксама

• Загародзкія гаворкі
• Падляскія дыялекты

Літаратура

• Рубельскі лексіка-фразеалагічны слоўнік: для студ.-філолагаў / М. І. Пашкевіч. — Брэст: Выд-ва БрДУ, 2008. — 66 с. (файл)