Троцкі замак на паўвысьпе

Помнік абарончай архітэктуры
Троцкі замак
Троцкі замак на паўвысьпе
Краіна	Летува
Места	Трокі
Каардынаты	54°38′46″ пн. ш. 24°56′12″ у. д.
Троцкі замак на мапе Летувы Троцкі замак
Троцкі замак на Вікісховішчы

Троцкі замак на паўвысьпе або Стары замак — помнік архітэктуры XIV—XV стагодзьдзяў у Троках, рэзыдэнцыя гаспадароў Вялікага Княства Літоўскага. Уваходзіў у лінію фартыфікацыяў Ліда — Наваградак — Крэва — Меднікі. Знаходзіцца на паўвысьпе ў паўночнай частцы места, на паўднёвым беразе возера Гальвы. Твор гатычнай архітэктуры ВКЛ. Аб’ект Рэгістру культурных каштоўнасьцяў Летувы.

Гісторыя

Замкі. Т. Макоўскі, 1600 г.

Вялікае Княства Літоўскае

Плян замка, 1827 г.

Будаваньне першага мураванага замка ў Троках вялося ў XVI ст.: у 1345—1381 гадох места было рэзыдэнцыяй вялікага князя Кейстута, суваладара Альгерда. За часамі змаганьня за ўладу паміж Кейстутам і Вітаўтам з аднаго боку і Ягайлам — з другога, у 1382—1383 гадох замак шмат разоў бралі ў аблогу і штурмавалі крыжакі.

У 1414—1430 гадох у выніку рэканструкцыі Верхні замак стаў мураваным. Тады ж на цэнтральным пагорку (Ахвярнай гары) пачалі будаваць мураваны палац, які аднак, ня скончылі з прычыны будаваньня замка на высьпе.

У 1678 годзе на тэрыторыі замка пачаў дзейнічаць кляштар дамініканаў. У 1779 годзе пачалося будаваньне мураванага касьцёла.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Трокі апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, паскорыўся заняпад замка. У 1822 годзе ў адным нэфе касьцёла дамініканаў пачала дзейнічаць капліца, у астатняй частцы зрабілі кляштарны корпус. Па здушэньні вызвольнага паўстаньня 1830—1831 гадоў расейскія ўлады ліквідавалі кляштар.

Найноўшы час

У 1953—1961 гадох праводзілася кансэрвацыя рэшткаў замка. У 2002 годзе пачалася рэстаўрацыя на Ахвярнай гары (Верхнім замку).

Архітэктура

Займаў плошчу каля 4 га і складаўся зь дзьвюх частак: уласна замка, або Верхняга замка, і прылеглага да места нашмат большага памерамі прадзамча, або Ніжняга замка. Ніжні замак меў мур і 6 або 7 квадратных вежаў. Больш старажытны Верхні замак далучаўся да мураванай часткі з поўначы і атачаўся азёрамі Гальвай і Бэрнардынскім. Драўляны княскі палац знаходзіўся ў цэнтры Верхняга замка на Ахвярнай гары. Па рэканструкцыі Верхні замак атрымаў тры мураваныя вежы.

Галерэя

Гістарычная графіка

• Старая графіка
• 
  Я. Главацкі, 1822 г.
• 
  1827 г.
• 
  М. Андрыёлі, 1872 г.
• 
  1887 г.

• 
  А. Зялінскі, 1899 г.
• 
  Я. Драздовіч, 1929 г.
• 
  Я. Драздовіч, 1929 г.
• 
  Я. Драздовіч, 1929 г.

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  1900 г.
• 
  Г. Паддэмбскі, 1910—1914 гг.
• 
  1911 г.
• 
  Г. Паддэмбскі, 1914—1928 гг.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  З боку возера
• 
  Вежа
• 
  Руіны вежы
• 
  Кляштар дамініканаў

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0

Вонкавыя спасылкі

• Троцкі замак на паўвысьпе , Radzima.org