У СССР сэксу няма

«У СССР сэксу няма» — крылатая фраза, крыніцай якой паслужыла выказваньне Людмілы Мікалаеўны Івановай — адной з удзельніц тэлемоста Ленінград — Бостан («Жанчыны кажуць з жанчынамі»), запісанага 28 чэрвеня і які выйшаў у этэр 17 ліпеня 1986 году.

Гісторыя ўзьнікненьня фразы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1986 годзе тэлевядучыя Ўладзімер Познэр і Філ Донаг’ю арганізавалі адзін зь першых савецка-амэрыканскіх тэлемастоў, падчас якога паўстала гэтая фраза. Падставай да ўзньікненьня фразы стала выказваньне Людмілы Мікалаеўны Івановай, прадстаўніцы грамадзкай арганізацыі «Камітэт савецкіх жанчын». Аднак існуе некалькі вэрсіяў таго, што менавіта яна сказала.

Вэрсія Познэра[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Амэрыканская ўдзельніца пажалілася, што ў ЗША на тэлебачаньні рэклямныя ролікі эксплюатуюць сэксуальныя выявы і пацікавілася, ці няма падобнай сытуацыі ў СССР. Іванова адказала: «У нас сэксу няма…», якая тут жа патанула ўвогуле сьмеху, які заглушыў канчатак фразы: «…на тэлебачаньні»^[1]. Ва ўжытак увайшла скажоная і выдраная з кантэксту частка фразы: «У СССР сэксу няма». Гэтая вэрсія пацьвярджаецца аповядам самога Познэра.^[2]

З аповяду Познэра, аднак, варта, што ён выпрабоўвае пачуцьцё віны перад жанчынай, якой гэты тэлемост, па яго словах, сапсаваў усё жыцьцё, і яго вэрсія, выказаная праз шмат гадоў, зьяўляецца, магчыма, запозьненай спробай выправіць няёмкасьць.

Вэрсія Івановай[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Сама Іванова, тым ня менш, у інтэрвію газэце «Камсамольская праўда»^[3] выкладае іншую вэрсію паходжаньня гэтай фразы:

Увогуле, пачаўся тэлемост, і адна амэрыканка кажа: ды вы з-за вайны ў Аўганістане наогул павінны перастаць займацца сэксам з вашымі мужчынамі — тады яны не пайдуць ваяваць. І пальцам увесь час тыкае. Я ёй і адказала: у СССР сэксу няма, а ёсьць каханьне. І вы падчас вайны ў Віетнаме таксама не пераставалі спаць са сваімі мужчынамі.<…>Але ўсе запомнілі толькі пачатак фразы. А што, я не права? У нас жа сапраўды слова «сэкс» было амаль непрыстойным. Мы заўсёды займаліся не сэксам, а каханьнем. Вось гэта я і мела на ўвазе.

Дадатковыя зьвесткі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Фраза «Сэксу ў нас няма!» некалькі разоў гучыць у савецка-польскім фільме «Дэжа вю» (1988).
Вэрсіі Познэра і Івановай адрозьніваюцца прынцыпова нават у тым, якое пытаньне паслужыла падставай для фразы. Адгэтуль відавочна, што адна з вэрсіяў зьяўляецца загадзя несапраўднай. Апублікаваньне запісу тэлемаста магло бы хоць бы часткова аднавіць ход падзеяў.