Якаў Чаркаскі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Якаў Чаркаскі

Якаў (Урускан-Мурза) Кудзенітавіч Чаркаскі (па-расейску: Яков Кудене́тович Черка́сский) (? — 8 (18) ліпеня 1666, Масква (Магілёў?)) — вайсковы, палітычны і дзяржаўны дзеяч Маскоўскага княства, баярын з 1645, адзін з найбагацейшых землеўласьнікаў тагачаснай Расеі.

Паходзіў з кабардзінскіх князёў (Чаркаскія), пераехаў у Маскоўскае княства і хрысьціўся ў 1624. Атрымаў надзел у Ніжнім Ноўгарадзе, дзе ахоўваў мяжу з татарамі. Удзельнік барацьбы за ўладу ў 1648 начале баярскай групоўкі супраць Барыса Марозава. Пасьля ссылкі апошняга 12 чэрвеня 1648 — стаўся кіраўніком ураду разам з Раманавым, але па вяртаньні Марозава ў Маскву 26 кастрычніка 1648 пазбаўлены ўсіх пасад. Улюбёнец цара Аляксандра Міхайлавіча, які называў яго галоўным ваяводам.

Прымаў удзел у вайне Масквы з РП 1654—1667 і Расейска-швэдзкай вайне 1656—1658. Захапіў Воршу, Копысь. Атрымаў паразу 12 жніўня 1654 ад Януша Радзівіла ў Бітве пад Шкловам, аднак пісаў цару, што прымусіў Радзівіла ўцякаць. На зіму зьехаў у Маскву. У 1655 сустракаў цара пад Смаленскам. Пасьля наступаў на Горадню, Вільню. Разьбіў войска Януша Радзівіла і Вінцэнта Гасеўскага. У 1660 пры войску Даўгарукага. У 1663 — галоўны ваявода Смаленску. У 1664 адазваны ў Маскву.

Польскія крыніцы падаюць, што ён у 1665 годзе загінуў пад Магілёвам, забіты шротам пад час абеду. Расейскія крыніцы падаюць, што ён памёр у Маскве.