Ян Дамінік Лапацінскі

Ян Дамінік Лапацінскі
	Ян Дамінік Лапацінскі
	; Герб «Любіч»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	9 траўня 1708; Лапаціна Амсьціслаўскага ваяводзтва
Памёр	11 студзеня 1778 (69 гадоў); Янапале[d], Цельшыцкі раён, Летува;
Род	Лапацінскія
Бацькі	Лявон Лапацінскі;
Дзейнасьць	каталіцкі сьвятар, каталіцкі біскуп

Ян Дамінік Лапацінскі (9 траўня 1708, мястэчка Лапаціна Амсьціслаўскага ваяводзтва — 11 студзеня 1778) — рэлігійны і дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Канонік віленскі (з 1732) і схалястык (з 1753), духоўны сакратар вялікі літоўскі (1755—1762), біскуп жамойцкі (з 1762)^[1].

Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

З шляхецкага роду Лапацінскіх гербу «Любіч», сын Лявона. Навучаўся ў сэмінарыі місіянэраў у Варшаве. Быў пробашчам у Крожах, каралеўскім капэлянам.

Прыхільнік Сапегаў, быў капэлянам іхнага хаўрусьніка М. Масальскага, выхоўваў ягонага сына Ігнація. Зблізіўся з Чартарыйскімі, потым кантактаваў з гетманам вялікім літоўскім М. К. Радзівілам. Далей дзейнічаў у рэчышчы праграмы прыдворнай партыі Ю. Мнішака і ягоных хаўрусьнікаў Радзівілаў.

У 1764 годзе ўдзельнічаў у абраньні каралём і вялікім князем Станіслава Аўгуста Панятоўскага. Супрацоўнічаў у рэалізацыі каралеўскіх плянаў рэформаў. Потым прыхільна паставіўся да Барскай канфэдэрацыі, але адкрыта яе не падтрымаў. У 1771 годзе перад пагрозай арышту расейскімі войскамі выехаў у Прусію, пазьней вярнуўся.

Быў добрым адміністратарам, імкнуўся ўзьняць узровень адукацыі сьвятароў. Аднавіў некалькі касьцёлаў і біскупскіх рэзыдэнцыяў, заснаваў духоўную сэмінарыю ў Варнях. Трымаў мастацкую галерэю.

Аўтар рэлігійных твораў. Пераклаў кнігі Лянгле дзю Трэснуа «Збор кароткай касьцельнай гісторыі» і Вэрто д’Абэра «Гісторыя партугальскай рэвалюцыі» (Вільня, 1753)^[2].

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Партрэты Яна Дамініка Лапацінскага
Невядомы мастак, XVIII ст.
Невядомы мастак, XVIII ст.
Невядомы мастак, XVIII ст.
Невядомы мастак, 1775 г.

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Мацук А. Лапацінскія // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 181.
^ Мацук А. Лапацінскія // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 182.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0

[1] Мацук А. Лапацінскія // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 181.

[2] Мацук А. Лапацінскія // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 182.

[1]

[2]