Тэктоніка пліт: розьніца паміж вэрсіямі
д Робот: хорошая статья id:Tektonika lempeng |
Tectonic plates map |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Файл:Tectonic plates.png|міні|320пкс|Тэктоніка пліт: Тэктанічныя пліты і кантынэнты]] |
[[Файл:Tectonic plates.png|міні|320пкс|Тэктоніка пліт: Тэктанічныя пліты і кантынэнты]] |
||
[[Image:Tectonic plates Serret.png|thumb|300px|Tectonics plates (preserved surfaces) [http://mappamundi.free.fr/pageF.php Mappamundi]]] |
|||
'''Тэкто́ніка пліт''' — цэнтральная тэорыя [[Геалёгія|геалёгіі]] й [[Геафізыка|геафізыкі]], прадметам вывучэньня якой зьяўляюцца разнастайныя шырокамаштабныя працэсы ў [[Зямная кара|зямной кары]] і ў верхняй частцы [[Мантыя Зямлі|мантыі]] [[Зямля|Зямлі]]. Тэорыя тлумачыць працэсы на паверхні Зямлі, выкліканыя [[канвекцыя мантыі|канвекцыяй мантыі]] ва ўнутраных верхніх зямных пластах, і апісвае рух [[Літасфэра|літасфэрных пліт]] — так званы [[кантынэнтальны дрыфт]] — у працэсе якога ўзнікаюць разнастайныя зьявы. Да апошніх адносяцца ўтварэньне [[Складчатыя горы|складчатых гор]] ([[арагенэз]]) і [[Акіянская яміна|акіянскіх ямін]] у выніку ціску паміж рухаючыміся плітамі. [[Дэфармацыя]] зьнешніх частак парод, якія утвараюць пліту, прыводзіць да другасных фэнамэнаў — [[Вулканізм|вулканізму]] і [[Землятрус|землятрусаў]], якія ў сваю чаргу выклікаюць узнікненьне [[цунамі]]. |
'''Тэкто́ніка пліт''' — цэнтральная тэорыя [[Геалёгія|геалёгіі]] й [[Геафізыка|геафізыкі]], прадметам вывучэньня якой зьяўляюцца разнастайныя шырокамаштабныя працэсы ў [[Зямная кара|зямной кары]] і ў верхняй частцы [[Мантыя Зямлі|мантыі]] [[Зямля|Зямлі]]. Тэорыя тлумачыць працэсы на паверхні Зямлі, выкліканыя [[канвекцыя мантыі|канвекцыяй мантыі]] ва ўнутраных верхніх зямных пластах, і апісвае рух [[Літасфэра|літасфэрных пліт]] — так званы [[кантынэнтальны дрыфт]] — у працэсе якога ўзнікаюць разнастайныя зьявы. Да апошніх адносяцца ўтварэньне [[Складчатыя горы|складчатых гор]] ([[арагенэз]]) і [[Акіянская яміна|акіянскіх ямін]] у выніку ціску паміж рухаючыміся плітамі. [[Дэфармацыя]] зьнешніх частак парод, якія утвараюць пліту, прыводзіць да другасных фэнамэнаў — [[Вулканізм|вулканізму]] і [[Землятрус|землятрусаў]], якія ў сваю чаргу выклікаюць узнікненьне [[цунамі]]. |
||
Вэрсія ад 00:07, 19 лютага 2012
Тэкто́ніка пліт — цэнтральная тэорыя геалёгіі й геафізыкі, прадметам вывучэньня якой зьяўляюцца разнастайныя шырокамаштабныя працэсы ў зямной кары і ў верхняй частцы мантыі Зямлі. Тэорыя тлумачыць працэсы на паверхні Зямлі, выкліканыя канвекцыяй мантыі ва ўнутраных верхніх зямных пластах, і апісвае рух літасфэрных пліт — так званы кантынэнтальны дрыфт — у працэсе якога ўзнікаюць разнастайныя зьявы. Да апошніх адносяцца ўтварэньне складчатых гор (арагенэз) і акіянскіх ямін у выніку ціску паміж рухаючыміся плітамі. Дэфармацыя зьнешніх частак парод, якія утвараюць пліту, прыводзіць да другасных фэнамэнаў — вулканізму і землятрусаў, якія ў сваю чаргу выклікаюць узнікненьне цунамі.
Асноўным пастулатам тэорыі тэктонікі пліт зьяўляецца фрагмэнтарная структура літасфэры, якая падзяляецца на сем вялікіх пліт:
- Ціхаакіянская і Антарктычная пліты,
- Паўночна- і Паўднёваамэрыканскія пліты,
- Афрыканская і Эўразійская пліты,
- а таксама Аўстралійская пліта.
Вонкавыя спасылкі
Тэктоніка пліт — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link GA