Кібарт

	Кібарт; лац. Kibart
	Kibart
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Утворанае ад	Gibo + Bert
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Кібэрт, Гібарт, Гібэрт
Зьвязаныя артыкулы
	якія пачынаюцца з «Кібарт»

Кібарт (Кібэрт^[1]), Гібарт (Гібэрт) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Кібарт, Кібэрт або Гібэрт (Kibart, Kibbert^[2], Gibert) — імя германскага паходжаньня^[3]. Іменная аснова -гіб- (-кіб-) (імёны ліцьвінаў Гібік, Гібель, Кібар; германскія імёны Gibico, Giebel, Kiber) паходзіць ад гоцкага giba 'дарунак'^[4], а аснова -берт- (-бэрт-, -барт-) (імёны ліцьвінаў Зыбарт, Любарт, Эйбарт; германскія імёны Siebart, Lubert, Eibert) — ад германскага berhta 'яркі'^[5].

Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае ўсходнегерманскую этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, імя Кібарт складаецца з асноваў -гіб- (-кіб-) і -рад- (-рат-) (імёны ліцьвінаў Радзівіл, Раталт, Конрад; германскія імёны Ratwilius, Rattolt, Konrad), якая паходзіць ад германскага rad- 'рада'^[6]. Такім парадкам, імя Кібарт азначае «падарунак рады»^[7].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Gibert^[8].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Кибортъ Минимонтовичъ (Киборт Минимонтович^[9], 1440—1492 гады)^[10]; Simone Kyborthouicz (1506 год)^[11]; Simoni Kyborthovycz (10 траўня 1506 году)^[12]; domino Simone Kiborthowicz (12 траўня 1506 году)^[13]; Троцкии панъ Шимко Кибортовичъ (30 сьнежня 1506 году)^[14]; testamenti domini Simonis Kyborthowicz… filii sui domini Nicolai Kyborthowicz (28 траўня 1522 году)^[15]; Nicolai Kyburthowicz (6 траўня 1527 году)^[16]; Янъ Кгибортовичъ (1528 год)^[17]; Hanvs Kibortowicz (12 кастрычніка 1561 году)^[18]; Юръи Юшковичъ Кибартовичъ (1567 год)^[19]; пана Валентына Яновича Киборта (10 кастрычніка 1596 году)^[20]; Zygmunt Kibert Zedersok Podstoli Lidzki (27 чэрвеня 1697 году)^[21]; Bołdowscy Franciszek i Jadwiga (Gibertowna) (1721 год)^[22]; pater Vicentius Kibort (1746 год)^[23].

Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кібарт Мінімонтавіч — літоўскі баярын, меў сына Міхайлу
Сымон Кібартавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1506 годзе
Ян Гібартавіч — паюрскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
Балтрамей Янавіч Кібартовіч — расенскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1593 годзе^[24]

Кібартовічы (Kibartowicz) — прыгонныя з ваколіцаў Сьвянцянаў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі^[25].

Кібарты гербаў Дэспат, Ласятынскі, Равіч, Секер, Тапор і Ястрабец і Гібарты (Gibort) — літоўскія шляхецкія роды зь Вільні, Віленскага^[26] і Лідзкага паветаў^[27].

Гібэрты (Gibert) і Гібарты (Gibort) — літоўскія шляхецкія роды зь Вільні^[28].

Кібарты (Kibort) — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Сьвянцянаў^[29].

Лапатынскія-Кібарты — літоўскі шляхецкі род^[30].

Лабецкія-Кібартовічы (Łabecki-Kibortowicz) гербу Юноша — літоўскі шляхецкі род^[31].

Гебарты (Gebart) гербу Ястрабец — шляхецкі род Рэчы Паспалітай^[32] з ваколіцаў Рыпіна^[33].

Кібэрты (Kibert) — шляхецкі род Рэчы Паспалітай з Галіцкага павету^[34].

На памежжы былога Жамойцкага староства і Прусіі існуе места Кібарты.

Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, tom I: Województwo wileńskie. XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2004. S. 366.
^ Eule R. Germanische und fremde Personennamen als heutige deutsche Familiennamen // Festschrift zu dem fünfzigjährigen jubiläum des Friedrichs-realgymnasiums in Berlin. — Berlin, 1900. S. 30.
^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 279, 632.
^ Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 131.
^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 16.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 64.
^ Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.: Склад — структура — улада / пераклад А. Мікус. — 2-е выд. — Смаленск: Інбелкульт, 2014. — 386 с. — ISBN 978-5-00076-015-4
^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 68.
^ Собрание древних грамот и актов городов: Вильны, Ковна, Трок, православных монастырей, церквей и по разным предметам: Ч. 1. — Вильно, 1843. С. 21.
^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 717.
^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 718.
^ Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 525.
^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 74.
^ Pergamentų katalogas. — Vilnius, 1980. P. 121.
^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 166.
^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 659.
^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 719.
^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 400.
^ Volumina legum: przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarow w Warszawie, od roku 1732 do 1782, wydanego. T. 5. — Petersburg, 1860. S. 438.
^ Pansevič V. Vilniaus miestiečių išsimokslinimas XVII—XVIII a. — Kaunas, 2017. P. 216.
^ Memoriale Fratrum Minorum Conventualium Vilnensium (1702—1832). — Vilnae, 2020. P. 135.
^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 3. ― Вильна, 1904. С. 75.
^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 125.
^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 492, 566.
^ Malewski Cz. Rody szlacheckie w powiecie lidzkim na Litwie w XIX wieku. — Wilno, 2002.
^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 492.
^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 103.
^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на К, Згуртаваньне беларускай шляхты
^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 225.
^ Gajl T. Herby Szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodow. — Gdańsk, 2003. S. 272.
^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 5. — Warszawa, 1936. S. 265.
^ Polska encyklopedja szlachecka. T. 6. — Warszawa, 1936. S. 300.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)

[1] Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, tom I: Województwo wileńskie. XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2004. S. 366.

[2] Eule R. Germanische und fremde Personennamen als heutige deutsche Familiennamen // Festschrift zu dem fünfzigjährigen jubiläum des Friedrichs-realgymnasiums in Berlin. — Berlin, 1900. S. 30.

[3] Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 279, 632.

[4] Kremer D. Die Germanischen Personennamen in Katalonien // Estudis romànics. Nr. 14, 1972. S. 131.

[5] Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 16.

[6] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.

[7] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.

[8] Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 64.

[Piatrauskas-2014-271-9] Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.: Склад — структура — улада / пераклад А. Мікус. — 2-е выд. — Смаленск: Інбелкульт, 2014. — 386 с. — ISBN 978-5-00076-015-4

[10] Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 68.

[11] Собрание древних грамот и актов городов: Вильны, Ковна, Трок, православных монастырей, церквей и по разным предметам: Ч. 1. — Вильно, 1843. С. 21.

[12] Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 717.

[13] Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 718.

[14] Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 525.

[15] Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 74.

[16] Pergamentų katalogas. — Vilnius, 1980. P. 121.

[17] Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 166.

[18] Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 659.

[19] Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 719.

[20] Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 400.

[21] Volumina legum: przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarow w Warszawie, od roku 1732 do 1782, wydanego. T. 5. — Petersburg, 1860. S. 438.

[22] Pansevič V. Vilniaus miestiečių išsimokslinimas XVII—XVIII a. — Kaunas, 2017. P. 216.

[23] Memoriale Fratrum Minorum Conventualium Vilnensium (1702—1832). — Vilnae, 2020. P. 135.

[24] Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 3. ― Вильна, 1904. С. 75.

[25] Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 125.

[26] Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 492, 566.

[27] Malewski Cz. Rody szlacheckie w powiecie lidzkim na Litwie w XIX wieku. — Wilno, 2002.

[28] Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 492.

[29] Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 103.

[30] Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на К, Згуртаваньне беларускай шляхты

[31] Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 225.

[32] Gajl T. Herby Szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodow. — Gdańsk, 2003. S. 272.

[33] Polska encyklopedja szlachecka. T. 5. — Warszawa, 1936. S. 265.

[34] Polska encyklopedja szlachecka. T. 6. — Warszawa, 1936. S. 300.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

п а р Імёны з асновай -гіб- (-кіб-, -геб-) / -гіў- (-кіў-, -геў-)
Імёны ліцьвінаў	Гіба / Гіў Кібейка / Гівейка Кібель Гівін Кібарт Кібар
Германскія імёны	Гіба (Gibo, Kebo) / Гіва (Givo) Кібіка (Kibicho, Gebicho) / Гівіка (Givika) Кібэль (Kiebel, Giebel) Гівін (Givin) Кібарт (Kibart, Gibert) Кебэр (Keber, Gebiheri)