Люка
| Люка | |||
| |||
| |||
| Краіна: | Італія | ||
| Кіраўнік: | Марыё Пардыні[d] | ||
| Плошча: |
| ||
| Насельніцтва: |
| ||
| Тэлефонны код: | 0583 | ||
| Паштовы індэкс: | 55100 | ||
| Геаграфічныя каардынаты: | 43°51′0″ пн. ш. 10°31′0″ у. д. / 43.85° пн. ш. 10.51667° у. д.Каардынаты: 43°51′0″ пн. ш. 10°31′0″ у. д. / 43.85° пн. ш. 10.51667° у. д. | ||
Люка на мапе Італіі   Люка | |||
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |||
| http://www.comune.lucca.it | |||
Лю́ка (па-італьянску: Lucca) — горад і грамада ў Таскане, Італія. Стаіць на рацэ Сэрк’ё ўва ўрадлівай раўніне ля Лігурыйскага мора. Насельніцтва места складае блізу 89 000 чалавек[3]. Люка вядомае як італьянскі «Горад мастацтва» дзякуючы некранутых гарадзкіх сьценаў эпохі Адраджэньня[4][5] і вельмі добра захаваны гістарычны цэнтар. Горад ёсьць радзімай шматлікіх кампазытараў сусьветнага ўзроўню, у тым ліку Джакама Пучыні, Альфрэда Каталяні і Люіджы Бакерыні.
Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Тэрыторыя сучаснай Люкі была заселеная этрускамі. Сапраўдны горад на месьце Люкі зьявіўся толькі пасьля таго як тэрыторыі былі далучаныя Старажытным Рымам, атрымаўшы статус калёніі ў 180 годзе да н. э.[6][7]. Прастакутная сетка гістарычнага цэнтру наўпрост захоўвае рымскае плянаваньне гарадзкіх вуліцаў, а пляц Сан-Мікеле займае месца колішняга антычнага форуму. Абрысы рымскага амфітэатра ўсё яшчэ бачныя на пляцы дэль’Анфітэатра, а контуры рымскага тэатра бачныя на пляцы Сант’Аўгустына. Фрагмэнты сьценаў рымскай эпохі ўбудаваныя ў царкву Санта-Марыя-дэльля-Роза.
На нарадзе ў Люцы ў 56 годзе да н. э. Юліюс Цэзар, Пампэй і Крас склалі палітычны альянс, утварыўшы Першы трыюмвірат[7][8]. Ірляндзкі манах Фрэдыяна быў біскупам Люкі ў пачатку VI стагодзьдзя. У нейкі момант Люка была разрабаваная Адаакрам, першым германскім каралём Італіі. Ён усё яшчэ быў важным горадам і крэпасьцю нават у VI стагодзьдзі. З 576 па 797 гады Люка была пад уладай лянгабардаў, якія зрабілі яе сталіцай асобнага герцагства, якое ўлучала вялікую частку сучаснай Тасканы і правінцыі Вітэрба. У гэты час горад біў уласныя манэты[9]. Люка стала квітнеючым горадам дзякуючы гандлю шоўкам, які пачаўся ў XI стагодзьдзі. Люкаўскія гандляры былі галоўнымі канкурэнтам гандлярам зь Бізантыйскай імпэрыі. Цягам Х—ХІ стагодзьдзяў Люка была сталіцай фэадальнага маркграфства Таскана, больш-менш незалежнага, але намінальна падпарадкаванага імпэратару Сьвятой Рымскай імпэрыі.
Па сьмерці Матыльды Тасканскай горад пачаў ствараць незалежную грамаду з адпаведным статутам у 1160 годзе. Цягам амаль 500 гадоў Люка заставалася незалежнай рэспублікай. У рэгіёне паміж паўднёвай Лігурыяй і паўночнай Тасканай існавала шмат дробных правінцыяў, дзе дамінавала дынастыя Малясьпіна. У «Боскай камэдыі» Дантэ заклаў шмат згадак пра буйныя фэадальныя сем’і, якія валодалі велізарнай юрысдыкцыяй з адміністрацыйнымі і судовымі правамі. Часткова сваё выгнаньне Дантэ правёў у Люцы. Акупаваны войскамі Людовіка Баварскага, горад быў прададзены заможнаму генуэзцу Герардыну Сьпінолу, а затым захоплены Янам Люксэмбурскім. Люка здолела, спачатку як дэмакратыя, а пасьля 1628 году як алігархія, захаваць сваю незалежнасьць поруч з Вэнэцыяй і Генуяй. На пачатку XIX стагодзьдзя Люка была захопленая французамі.
Горад быў пад уладаў бурбонскай дынастыі з Пармы, а потым увайшоў у склад Вялікага герцагства Тасканскага. Як частка Тасканы, быў далучаны да Сардынскага каралеўства ў 1860 годзе і, нарэшце, стаў часткай Італьянскай дзяржавы ў 1861 годзе.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Superficie di Comuni Province e Regioni italiane al 9 ottobre 2011 — ISTAT.
- ^ https://demo.istat.it/?l=it
- ^ «Popolazione Lucca (2001—2020). Grafici su dati ISTAT.
- ^ Magrini, Graziano. «The Walls of Lucca». Scientific Itineraries of Tuscany. Museo Galileo.
- ^ Donadio, Rachel (13.03.2009). «A Walled City in Tuscany Clings to Its Ancient Menu». New York Times.
- ^ «Roman Lucca». Turismo Lucca.
- ^ а б Haegen, Anne Mueller von der; Strasser, Ruth F. (2013). «Lucca». Art & Architecture: Tuscany. Potsdam: H.F.Ullmann Publishing. — С. 57. — ISBN 978-3-8480-0321-1.
- ^ Boatwright, Mary et al. «The Romans: From Village to Empire». — С. 229.
- ^ Mancini, Augusto (1999). «Storia di Lucca». Pacini Fazzi. — С. 23. — ISBN 8872463432.