Табліца множаньня

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі

Табліца множаньня (табліца Пітагора) — матэматычная табліца, якая выкарыстоўваецца для вызначэньня апэрацыі множаньня для альгебраічных сыстэмаў.

Табліца множаньня дзесятковых лікаў вывучаецца як складовая частка элемэнтарнай арытмэтыкі па ўсім сьвеце, паколькі яна закладае фундамэнт для арытмэтычных апэрацыяў зь дзесятковымі лікамі. Неабходна вывучаць табліцу да 9 × 9, або да 12 × 12 каб быць спрытным у традыцыйнай матэматыцы.

Элемэнтарная арытмэтыка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Табліцу множаньня можна запісаць у выглядзе табліцы, загалоўкі радкоў ды слупкоў якой зьяўляюцца множнікамі, а ячэйкі табліцы месьцяць здабыткі, атрыманыя ў выніку множаньня загалоўкаў слупкоў ды радку, на якіх знаходзіцца ячэйка.

× 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
2 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
3 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45
4 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 56 60
5 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75
6 6 12 18 24 30 36 42 48 54 60 66 72 78 84 90
7 7 14 21 28 35 42 49 56 63 70 77 84 91 98 105
8 8 16 24 32 40 48 56 64 72 80 88 96 104 112 120
9 9 18 27 36 45 54 63 72 81 90 99 108 117 126 135
10 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150
11 11 22 33 44 55 66 77 88 99 110 121 132 143 154 165
12 12 24 36 48 60 72 84 96 108 120 132 144 156 168 180
13 13 26 39 52 65 78 91 104 117 130 143 156 169 182 195
14 14 28 42 56 70 84 98 112 126 140 154 168 182 196 210
15 15 30 45 60 75 90 105 120 135 150 165 180 195 210 225

Так, напрыклад, значэньня 3×6=18 знаходзяцца на перасячэньні 3 ды 6.

Табліца не зьмяшчае множаньня на 0, паколькі адвольны рэчаісны лік, памножаны на нуль, роўны нулю.

Васьмярковыя лікі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Васьмярковая сыстэма лічэньня
× 1 2 3 4 5 6 7
1 1 2 3 4 5 6 7
2 2 4 6 10 12 14 16
3 3 6 11 14 17 22 25
4 4 10 14 20 24 30 34
5 5 12 17 24 31 36 43
6 6 14 22 30 36 44 52
7 7 16 25 34 43 52 61

Шаснаццатковыя лікі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Шаснаццатковая сыстэма лічэньня
× 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F
1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F
2 2 4 6 8 A C E 10 12 14 16 18 1A 1C 1E
3 3 6 9 C F 12 15 18 1B 1E 21 24 27 2A 2D
4 4 8 C 10 14 18 1C 20 24 28 2C 30 34 38 3C
5 5 A F 14 19 1E 23 28 2D 32 37 3C 41 46 4B
6 6 C 12 18 1E 24 2A 30 36 3C 42 48 4E 54 5A
7 7 E 15 1C 23 2A 31 38 3F 46 4D 54 5B 62 69
8 8 10 18 20 28 30 38 40 48 50 58 60 68 70 78
9 9 12 1B 24 2D 36 3F 48 51 5A 63 6C 75 7E 87
A A 14 1E 28 32 3C 46 50 5A 64 6E 78 82 8C 96
B B 16 21 2C 37 42 4D 58 63 6E 79 84 8F 9A A5
C C 18 24 30 3C 48 54 60 6C 78 84 90 9C A8 B4
D D 1A 27 34 41 4E 5B 68 75 82 8F 9C A9 B6 C3
E E 1C 2A 38 46 54 62 70 7E 8C 9A A8 B6 C4 D2
F F 1E 2D 3C 4B 5A 69 78 87 96 A5 B4 C3 D2 E1

Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]