Ёзэф Ігнац Байза
| Ёзэф Ігнац Байза | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 5 сакавіка 1755[1][2] |
| Памёр | 1 лютага 1836 (80 гадоў) або 1 сьнежня 1836[2] (81 год) |
| Пахаваны | |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | паэт, пісьменьнік, каталіцкі сьвятар, сьвятар, парах, філёляг |
| Мова | славацкая[4][5] і вугорская мова[4] |
Ёзэф Ігнац Байза (па-славацку: Jozef Ignác Bajza, *5 сакавіка 1755, Прэдміер —†1 сьнежня 1836, Браціслава) — славацкі каталіцкі паэт, сатырык часоў праўленьня Габсбургаў.
Жыцьцепіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Паходзіў з заможнай сялянскай сям'і. Інфармацыі пра яго маладосьць няма. У 1777 годзе вывучаў тэалёгію ў Вене. Пасьля заканчэньня школы ў 1780 годзе стаў сьвятаром на капітуле ў Трнаве. Адначасова захапіўся літаратурай, пачаў складаць першыя эпіграмы.
У 1783 годзе быў прызначаны сьвятаром у Ніжні Дубове, дзе прабыў да 1805 году. На гэтай пасадзе ён абараняў інтарэсы каталіцкай царквы ад замахаў уплывовых магнатаў. У 1805 годзе ўзначаліў парафію ў Сеніцы (Славаччына). У 1815 годзе стаў сьвятаром у вёсцы Зьбегі. У 1828 годзе быў прызначаны канонікам у Прэсбургу (сучасная Браціслава), дзе і памёр у 1836 годзе.
Творчасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Найбольшае значэньне літаратурнай спадчыны Байзы заключаецца ў тым, што ён напісаў на славацкай мове свой першы раман "Прыгоды і выпрабаваньні маладога Рэнэ" (1783-1785). У ім шмат крытычных накідаў сацыяльных адносін у Славакіі.
У 1782 годзе выдаў зборнік вершаў «Розныя вершы» (спачатку надрукаваны ў Прэсбургу, а потым у Вене). Для гэтага аўтару давялося пераадолець цэнзурныя бар'еры. У 1794 годзе ён апублікаваў зборнік сваіх эпіграм з 2 частак. У 1795 годзе напісаў кнігу анэкдотаў, гумарыстычных гісторый, загадак.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Jozef Ignác Bajza // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (харв.) — 2009.
- ^ а б Архіў прыгожых мастацтваў — 2003.
- ^ Deutsche Nationalbibliothek Record #120033070 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
- ^ а б Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
- ^ Bajza, Jozef Ignác // CONOR.SI