Слоенае цеста
| Слоенае цеста | |
 2015 год | |
| Тып | цеста |
|---|---|
| Нацыянальная страва | француская |
| Паходжаньне | Францыя |
| Рэгіён | Заходняя Эўропа |
| Аўтар | Кляўдый Геле |
| Дата зьяўленьня | 1612 (412 гадоў таму) |
| Час прыгатаваньня | 2 гадзіны |
| Асноўны складнік | мука |
| Распаўсюджаныя складнікі | масла, вада |
| Падобныя стравы | ліставое цеста |
Слоенае цеста[1] — цеста, здольнае распластоўвацца пры запяканьні.
Выпечка зь яго атрымліваецца храбусткай і рассыпістай, а знутры застаецца мяккай і элястычнай. Гэта абумоўлена даданьнем кулінарнага тлушчу да гатовага прэснага або дражджавога цеста. Пры гэтым цеста шматкроць раскачваюць, складваюць, ахалоджваюць і зноў раскачваюць да ўтварэньня ўнутры кожнага пласту прынамсі 10 найтанчэйшых праслоек тлушчу. Праслойкі хутка плавяцца пры награваньні і імгненна змушаюць закіпаць вільгаць па баках, што абумоўлівае распластоўваньне[2].
Складнікі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Для прыгатаваньня слоенага цеста выкарыстоўваюць 600 грамаў мукі, 400 грамаў масла, яйка, сталовую лыжку воцату, 250 мілілітраў вады і драбок солі[3].
Прыгатаваньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Масла на 15 хвілінаў кладуць у маразільнік, а іншыя складнікі ахалоджваюць у лядоўні. Муку прасейваюць у міску. Масла наразаюць кубікамі і дадаюць да мукі. Атрыманую сумесь сякуць нажом да атрыманьня масьляна-мучнога крышыва. Яйка разьбіваюць у мерную шклянку, дзе ўскалмачваюць відэльцам. Затым да яйка дадаюць соль і воцат. Пасьля гэтага ўліваюць 250 мл ледзяной вады і перамешваюць. Атрыманую сумесь дадаюць да масьляна-мучной і зьбіраюць цеста ў адну горку без вымешваньня. Цеста дзеляць на 10 роўных частак. Кожную частку загортваюць у харчовую плеўку і кладуць у лядоўню на 2 гадзіны[3].
Духоўку праграюць да +200 °C. Часткі цеста дастаюць зь лядоўні па чарзе. Кожную частку раскачваюць у тонкі пласт і выразаюць круг прамерам на 3—4 см больш за патрэбны. Кругі наколваюць відэльцам і выпякаюць у духоўцы 10 хвілінаў да залацістага адценьня. Абрэзкі цеста таксама сьпякаюць, каб пакрышыць і пасыпаць верх і бакі торта. Астылыя каржы прамазваюць крэмам пасьля астываньня[3].
Мінуўшчына[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У Старажытнай Грэцыі вынайшлі выцяжное ліставое цеста (грэц. φύλλο — ліст) з мукі і вады, што было папярэднікам слоенага. Гэтае цеста мела таўшчыню з аркуш паперы. Ліставое цеста стала асновай для шматлікіх страваў балканскай, азіяцкай і афрыканскай кухні, у тым ліку піражкоў бурэкаў, чабурэкаў і ласунка пахлава[2].
У 1612 годзе вучань францускага кандытара Кляўдый Геле вынайшаў слоенае цеста, бо хворы бацька мог есьці хлеб з мукі і масла, але без дрожджаў і цукру. Ён укачаў у масла цеста з мукі і вады. У выніку ўтварыліся аб’ёмныя і лёгкія аладкі, што сталі рассыпістымі слойкамі. У 1651 годзе шэф-кухар П’ер дэ Ля Варэн выдаў кнігу «Францускі кухар», што зьмяшчала рэцэпт торта мільфёй (франц. mille-feuilles — тысяча лістоў), у якім прапечанае слоенае цеста атрымала крэмавую праслойку. Да 1700 году слоена-крэмавы ласунак сталі гатаваць у большасьці краінаў Эўропы. Ён складаецца з трох слоеных храбусткіх пластоў, падзеленых двума слаямі ванільнага заварнога крэму. Зьверху яго пакрываюць цукровай пудрай або памадкай. У Беларусі такі мяккі, цалкам умоклы торт назвалі шматслойным. У 1912 годзе ў Расейскай імпэрыі на сьвяткаваньні 100-годзьдзя перамогі над Напалеонам падавалі трохкутныя пірожныя ў выглядзе галаўнога ўбору французаў. Таму слоена-крэмавы торт назвалі «Напалеон»[2].
-
Слоеныя вушкі (2007 год)
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Слоены (Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы, 2002 г.) // Анлайнавы слоўнік «Вэрбум», 2023 г. Праверана 9 чэрвеня 2023 г.
- ^ а б в Тацяна Юхновіч, Сяргей Юхновіч. З гісторыі кулінарыі: слоенае цеста, мільфёй і Напалеон / гал.рэд. Аляксандар Ваюшын // Вельмі смачна : газэта. — Менск: Рэдакцыя газэты «Магазін красвордаў», люты 2023. — № 1 (37). — С. 3. — ISSN 2617-8508.
- ^ а б в Тацяна Юхновіч, Сяргей Юхновіч. Слоенае цеста // Вельмі смачна. — люты 2023. — № 1 (37). — С. 3.
| Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |