Царква Праабражэньня Гасподняга (Дзярэчын)

Помнік гісторыі
Царква Праабражэньня Гасподняга
Спаская царква
Краіна	Беларусь
Вёска	Дзярэчын
Каардынаты	53°14′41.61″ пн. ш. 24°55′17.82″ у. д. / 53.2448917° пн. ш. 24.9216167° у. д. / 53.2448917; 24.9216167Каардынаты: 53°14′41.61″ пн. ш. 24°55′17.82″ у. д. / 53.2448917° пн. ш. 24.9216167° у. д. / 53.2448917; 24.9216167
Канфэсія	Беларускі экзахат
Эпархія	Гарадзенская і Ваўкавыская япархія^[d]
Архітэктурны стыль	псэўдарускі стыль^[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Праабражэньня Гасподняга на мапе Беларусі Царква Праабражэньня Гасподняга
Царква Праабражэньня Гасподняга на Вікісховішчы

Царква́ Праабражэ́ньня Гаспо́дняга^[a] — помнік гісторыі другой паловы XIX стагодзьдзя (мураўёўка) у Дзярэчыне. Знаходзіцца ў цэнтры колішняга мястэчка, каля гістарычнага Рынку^[b]. Дзее. Твор архітэктуры расейскай эклектыкі. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Мураваную царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы) у Дзярэчыне збудавалі ў 1865 годзе замест драўлянай царквы Сьвятога Пасаду. У 1875 годзе грамадзянскі інжынэр Леанард Кржыжаноўскі спраектаваў царкоўную браму.

Архітэктура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Прыклад эклектычнай царкоўнай архітэктуры Расейскай імпэрыі. Кампазыцыя будынка складаецца з асноўнага квадратнага ў пляне аб’ёму, прастакутнай (звонку, унутры паўкруглай) апсыды і бабінца. Асноўны аб’ём накрываеццца 4-схільным дахам з купалам-цыбулінай на драўляным сьветлавым 8-гранным барабане ў цэнтры і 4 купаламі-цыбулінамі з кутоў. Сьцены будынка завяршаюцца разьвітым карнізам з сухарыкамі. Паўцыркульныя аконныя праёмы разьмяшчаюцца ў верхняй частцы, дэкаруюцца броўкамі ў выглядзе какошнікаў.

Усярэдзіне 4 слупы падтрымліваюць канструкцыю сфэрычнага купала на ветразях. Над уваходам разьмяшчаюцца хоры, якія адкрываюцца ў зальнае памяшканьне аркавым праёмам. Кутнія часткі перакрываюцца крыжовымі скляпеньнямі (астатнія — роўнай стольлю). Алтарная і падкупальная часткі аздабляюцца фрэскавай размалёўкай.

Царкоўны пляц атачаецца бутавай агароджай з брамай у тры кілепадобныя аркі^[1].

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гістарычныя здымкі
1916 г.
да 1939 г.
ліпень 1941 г.
ліпень 1941 г.

1941 г.
1941 г.
1941—1944 гг.
1941—1944 гг.

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Назва царквы прыводзіцца паводле афіцыйнага тытулу Маскоўскага патрыярхату (рас. Церковь Преображения Господнего, Спасо-Преображенская церковь), тым часам беларускай гістарычнай традыцыі адпавядае назва царква Сьвятога Спаса або Спаская царква
^ Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Савецкая, 4А'.