Далёкаўсходняя фэдэральная акруга

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Далёкаўсходняя фэдэральная акруга
Дальневосточный федеральный округ
Агульныя зьвесткі
Краіна Расея
Статус фэдэральная акруга
Уваходзіць у Расея
Адміністрацыйны цэнтар Хабараўск
Улучае 9 суб’ектаў фэдэрацыі
Найбольшы горад Хабараўск
Іншыя буйныя гарады Уладзівасток, Якуцк, Благавешчанск
Дата ўтварэньня 13 траўня 2000
Прадстаўнік прэзыдэнта Юры Трутнеў
Насельніцтва (2016) 6 194 529
Шчыльнасьць 1 чал./км²
Плошча 6 169 329 км²
Шырата ад 54° пн.ш. да 52°10' пн.ш.
Даўгата ад 31°10' у.д. да 35° 20' у.д.
Месцазнаходжаньне Далёкаўсходняй фэдэральнай акругі
Далёкаўсходняя фэдэральная акруга на мапе
Мэдыя-зьвесткі
Афіцыйны сайт
   Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Далёкаўсходняя фэдэральная акругафэдэральная акруга Расейскай Фэдэрацыі на яе Далёкім Усходзе. Утвораная ўказам Прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі ад 13 траўня 2000 году. Гэта найбуйнейшая па памерах тэрыторыі фэдэральная акруга. У акрузе практычна ўсе суб’екты (акрамя Амурскай вобласьці і Габрэйскай аўтаномнай вобласьці) маюць выхад да мора, а адзін суб’ект (Сахалінская вобласьць) ня мае сухапутнай мяжы зь іншымі суб’ектамі і асноўнай тэрыторыяй Расеі. Іншай асаблівасьцю акругі зьяўляецца наяўнасьць сухапутных межаў з КНР і КНДР, а таксама марскіх межаў зь Японіяй і ЗША. Акрамя таго, у фэдэральнай акрузе прадстаўлены ўсе віды суб’ектаў РФ (акрамя гораду фэдэральнага значэньня), у тым ліку адзіная ў Расеі аўтаномная вобласьць (Габрэйская) і адзіная ў Расеі аўтаномная акруга, якая выйшла са складу (Магаданскай) вобласьці (Чукоцкая). Адна з трох фэдэральных акругаў, у якой няма ніводнага гораду-мільянэру. У Далёкаўсходняй фэдэральнай акрузе таксама ёсьць Амурская вобласьць — адзіная вобласьць у РФ, найменьне якой розна з цэнтрам не па прычыне пераназваньняў або аб’яднаньня / падзелу суб’ектаў РФ. Адміністрацыйны цэнтар акругі Хабараўск — найбуйнейшы (з 2015 году) па колькасьці насельніцтва горад акругі, традыцыйна валодае найбольшай прыцягальнай сілай для засяленьня.

Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Колькасьць насельніцтва акругі складае 6 194 529 чал. (2016). Шчыльнасьць насельніцтва — 1,00 чал. / км² (2016). Гарадзкое насельніцтва — 75,63 % (2015). Паводле зьвестак усерасейскага перапісу насельніцтва 2002 году ў Далёкаўсходняй фэдэральнай акрузе на 9 кастрычніка 2002 г. пражывала 6 692 865 чал., што складала 4,61% насельніцтва Расейскай Фэдэрацыі. Паводле зьвестак усерасейскага перапісу насельніцтва 2010 году ў акрузе пражывала 6 293 126 чал. Такім чынам, за 8 гадоў насельніцтва ДУФА скарацілася на 400 тыс. чалавек. У цяперашні час працэс дэпапуляцыі запаволіўся, але не спыніўся. Асноўнай прычынай дэмаграфічных стратаў зьяўляецца міграцыйны адток насельніцтва. Колькасьць насельніцтва ДУФА на 1 студзеня 2012 году ацэньваецца ў 6,27 мільёну чалавек; гэта на 0,3% менш, чым у 2011 годзе. У цяперашні час у акрузе адбываецца натуральны прырост насельніцтва, г. зн. нараджальнасьць перавышае сьмяротнасьць. У студзені-кастрычніку 2012 году каэфіцыент нараджальнасьці ў ДУФА склаў 13,9 на 1000 чалавек насельніцтва, сьмяротнасьці — 13,1, каэфіцыент натуральнага прыросту — 0,8. Пры гэтым нараджальнасьць у ДУФА вышэй, чым у сярэднім па краіне, а сьмяротнасьць — ніжэй. У параўнаньні з папярэднім годам назіраецца рост нараджальнасьці, падзеньне сьмяротнасьці і рост каэфіцыенту натуральнага прыросту. Сярэдняя чаканая працягласьць жыцьця насельніцтва акругі ў 2009 годзе склала 66 гадоў, у тым ліку сярод мужчынаў — 60 гадоў, сярод жанчынаў — 72 гады , гарадскога насельніцтва — 67 гадоў, сельскага насельніцтва — 64 гады. Працягласьць жыцьця насельніцтва акругі ў апошнія гады пастаянна расьце, за 2004—2009 гады яна вырасла на 3,6 году.

Гаспадарка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 2009 годзе валавы рэгіянальны прадукт (ВРП) акругі на душу насельніцтва склаў 268 тыс. рублёў, што на 19% вышэй аналягічнага паказчыку ў цэлым па Расеі. У 2000-х гадах у эканоміцы ДУФА адбываецца ўстойлівы рост, не перарывалася нават у пэрыяд сусьветнага эканамічнага крызісу 2008—2009 гадоў. З 1999 году па 2010 год валавы рэгіянальны прадукт ДУФА вырас на 73%. Пры гэтым з 2009 году рост ВРП акругі апярэджвае сярэднерасейскі. Так, у 2009 годзе ВРП ДУФА вырас на 1,5% (расейскі зьнізіўся на 7,6%), у 2010 годзе — на 6,8% (расейскі — на 4,6%). У 2011 годзе аб’ём ВРП павялічыўся на 5,4% у параўнаньні з 2010 годам і склаў 2,3 трлн рублёў. Галіновая структура ВРП акругі (на 2010 год):

  • Сельская і лясная гаспадарка, рыбалоўства — 6,5%
  • Здабыча карысных выкапняў — 24,7%
  • Апрацоўчая прамысловасьць — 5,6%
  • Вытворчасьць і разьмеркаваньне электраэнэргіі, газу і вады — 4,2%
  • Будаўніцтва — 12,2%
  • Гандаль — 10,2%
  • Гасьцініцы і рэстараны — 0,8%
  • Транспарт і сувязь — 13,4%
  • Навука і ахова здароўя — 7,7%
  • Фінансы і паслугі — 7,3%
  • Дзяржкіраваньне і ваенная бясьпека — 7,4%

Аб’ём інвэстыцыяў у асноўны капітал у акрузе ў 2010 годзе склаў 726 расейскіх рублёў або 115 тыс. рублёў на душу насельніцтва. Аб’ём інвэстыцыяў на душу насельніцтва ў ДУФА амаль у два разы вышэй за сярэднерасейскі ўзровень. Сярэдняя зарплата, пэнсія і даход насельніцтва акругі вышэй сярэднерасейскі паказчыкаў. У 2010 годзе сярэдні заробак у ДУФА склаў 25,8 тыс. рублёў у месяц (на 23% вышэй за сярэдні па Расеі), сярэдні даход — 20,8 тыс. рублёў у месяц (на 10% вышэй за сярэдні па Расеі), сярэдняя пэнсія — 8,9 тыс. рублёў. З 2000 па 2010 год сярэдняя намінальная зарплата і сярэдні даход у акрузе павялічыліся ў 8 разоў, а пэнсія — у 9 разоў. Тым ня менш, з прычыны больш цяжкай і інтэнсіўнай працы, а таксама больш высокага ўзроўню коштаў, узровень жыцьця ў цэлым ніжэй, чым у сярэднім па Расеі. Ніжэй забясьпечанасьць таварнай масай, вышэй колькасьць бедных. Ступень аўтамабілізацыі ў акрузе апярэджвае сярэднерасейскі ўзровень. У 2010 годзе колькасьць легкавых аўтамабіляў на 1000 чалавек насельніцтва ў акрузе складала 235. Пры гэтым найбольшы ўзровень аўтамабілізацыі назіраецца ў Камчацкім краі (372 аўтамабіля на 1000 жыхароў, 1-е месца ў Расеі) і Прыморскім краі (304 аўтамабілі на 1000 жыхароў, 2-е месца ў Расеі).

Склад акругі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Далёкаўсходняя фэдэральная акруга
Далёкаўсходняя фэдэральная акруга
Сьцяг Суб’ект фэдэрацыі Сталіца Плошча (км²) Насельніцтва (чал.) Унутраны даход (млрд руб.) Унутраны даход (на чалавека, руб.)
1 Амурская вобласьць Благавешчанск 361 913 805 770 136,784 167 441
2 Габрэйская аўтаномная вобласьць Бірабіджан 36 266 166 140 26,695 154 600
3 Камчацкі край Петрапаўлаўск-Камчацкі 464 275 316 328 78,248 244 106
4 Магаданская вобласьць Магадан 462 464 146 275 41,948 275 325
5 Прыморскі край Уладзівасток 164 673 1 928 962 319,359 164 004
6 Якутыя Якуцк 3 083 523 959 875 304,986 319 163
7 Сахалінская вобласьць Южна-Сахалінск 87 101 487 419 335,878 681 015
8 Хабараўскі край Хабараўск 787 633 1 333 610 273,212 203 573
9 Чукоцкая аўтаномная акруга Анадыр 721 481 50 150 30,699 604 549

Плошча Далёкага ўсходу Расеі складае 6 169 329 км², што складае 36,08% плошчы ўсёй краіны (самая вялікая паводле плошчы фэдэральная акруга). Тэрыторыя Далёкаўсходняй фэдэральнай акругі супадае з тэрыторыяй Далёкаўсходняга эканамічнага раёну. Адзіныя фэдэральная акруга і эканамічны раён, у якіх супадаюць, як склад, так і найменьне.