Кампора-Сан-Джаваньні

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Кампора-Сан-Джаваньні
Campora San Giovanni — Campura Santu Janni — Campura San Giuvanni
Агульныя зьвесткі
Краіна Італія
Рэгіён Калябрыя
Правінцыя Казэнца
Камуна Амантэя
Статус фрацыёнэ
Насельніцтва (2009) 7340
Канфэсійны склад каталікі
Плошча
  • 6,2 км²
Вышыня па-над узр. м.
 · сярэдняя вышыня

 55 ± 1 м
Сьвяты патрон Францішак з Паолі
Успамін сьвятога 1—3 верасьня
Падзел рэгіёну Калябрыя
Кампора-Сан-Джаваньні на мапе
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас UTC+1
Летні час UTC+2
Тэлефонны код +39 982
Паштовыя індэксы 87032
Афіцыйны сайт
   Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Кампора-Сан-Джаваньні (па-італьянску: Campora San Giovanni, па-нэапалітанску: Campura Santu Janni/Campura San Giuvanni) — фрацыёнэ ў Італіі, у складзе камуны Амантэі правінцыі Казэнцы рэгіёну Калябрыі. Насельніцтва на 2009 год — 7340 чал. Разьмяшчаеццца на ўзьбярэжжы Тырэнскага мора, над бухтай Кампора. Чыгуначная лінія і аўтамабільная SS18; за 8 км ад шашы A3, за 25 км ад міжнароднага аэрапорту Ламэзія-Тэрмэ. Марскі порт.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У антычны час на тэрыторыі сучаснай Кампоры разьмяшчаліся два месты Вялікай Грэцыі:

  • Тэмэза (ці Тэмпса) — адно з найстаражытных аўсонскіх местаў у Паўднёвай Італіі, якое зрабілася потым рымскай калёніяй[1].
  • Клеце.

Абодва яны варагавалі між сабою і неўзабаве зрабіліся ахвярай пірацкіх набегаў. Тутэйшае насельніцтва зьбегла ў горы. У розныя часы тэрыторыя сучаснай Кампоры была аб’ектам калянізацыі і заваёваў з боку шматлікіх народаў: фінікійцаў, грэкаў, рымлянаў, барвараў, арабаў, бізантыйцаў і норманаў.

Corso Italia, цэнтральная вуліца вёскі

Пра падзеі на тэрыторыі сучаснай францыёнэ ў сярэднявечча захавалася мала гістарычных дакумэнтаў. Гэта была цэнтральная частка ўладаньняў эміра Махамэда Абдул аль-Зімзім, які пачаў уварваньне ў Амантэю (вядомую ў той час як Клампэтыя), аднак арабскае валадарства было кароткім. Неўзабаве па заваёве тэрыторыі бізантыйцамі яе занялі норманы. У нарманскі пэрыяд тут збудавалі першыя абарончыя збудаваньні і вежы. З падпарадкаваньнем гэтай тэрыторыі прадстаўнікам арагонскай дынастыі, а потым і Нэапалітанскаму каралеўству, яна страціла сваё значэньне.

Адраджэньне патэнцыялу Кампоры адбылося толькі ў Новы час. У 1730-х тут збудавалі фабрыку вытворчасьці шоўку і капліцу, аднак ужо ў 1756 фабрыку закрылі, а метса ізноў прыйшло ў заняпад.

Да 1876 тэрыторыя Кампоры падзялялася на сучасныя мескія рады Амантэі, Аэльля-Калябра і Начэра-Тэрынэзэ. У канцы XIX стагодзьдзя адбылася першая хваля імігрантаў з суседніх камунаў, што прывяло да значнага росту насельніцтва. Аднак па Першай і Другой сусьветных войнаў колькасьць жыхароў зноў рэзка скарацілася.

Да 1876 Кампора складалася з муніцыпальных радаў Амантэі, Айельля Кэлэбра і Насэры Тэрынэсэ. У 1877 у гэтых месцах зьявіліся першыя перасяленцы з суседніх акругаў Клета, Насэра Тэрынэзэ, Айельля Кэлэбра, Бэльмонтэ Калябра, Ляга, Лянгабардыі, Сан Манга д’Акіна. Таксама прыбылі імігранты з Баварыі, якая ўваходзіла ў склад Аўстра-Вугорскай імпэрыі. Неўзабаве новыя міграцыйныя хвалі дайшлі да ўзьбярэжжа. У 1898 Амантэя атрымала тэрыторыю Кампоры Сан Джаваньні ў яе суседзяў.

Летняя панарама Кампора Сан Джаваньні з боку вёскі Мірабэльлі

У Другую сусьветную вайну жыхары Кампора ўсталі ў шэрагі ўзброеных сілаў для абароны сваёй айчыны. У 1943 краіну трапіла пад бамбаваньне Саюзнымі войскамі; ваколіцы Аўгурата ператварыліся ў руіны. У часе свайго адступу нацысты зьвінавацілі ў здрадзе і расстралялі 50 кампарэзцаў.

Як і ўва ўсёй Італіі, у 1950-х і 1980-х шмат тутэйшых жыхароў у пошуках працы пераехалі на поўнач Італіі, у Вэнэсуэлу і Новую Зэляндыю; паводле падліках, з родных месцаў зьехала каля 7 тыс. чал.

Пазьней у Кампора Сан Джаваньні адбыўся непрацяглы эканамічны бум. За гэты пэрыяд імкліва будавалася гатэльная і транспартная інфраструктура. З руйнаваньнем Бэрлінскага мура з Усходняй Эўропы ўтварыліся міграцыйныя хвалі работнікаў, галоўным чынам, у сельскагаспадарчай (жанчыны) і будаўнічай (мужчыны) галінах. На сёньня ёсьць невялікі прыток кітайскіх, арабскіх (з краінаў Магрыбу) і індыйскіх работнікаў.

Паселішчы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

На тэрыторыі фрацыёнэ знаходзяцца наступныя вёскі:

  • Аўгурата (італ. Augurato)
  • Карратэльлі (італ. Carratelli)
  • Калёньі (італ. Cologni)
  • Козза (італ. Cozza)
  • Куккувальля (італ. Cuccuvaglia)
  • Фравіттэ (італ. Fravitte)
  • Гальля (італ. Gallo; паўднёвая частка)
  • Піяна Маўры (італ. Piana Mauri)
  • Прынчыпэсса (італ. Principessa)
  • Рыбэс (італ. Ribes)
  • Рубана (італ. Rubano)
  • Стрыттуры (італ. Strìttùrì)
  • Вільлянова (італ. Villanova)

Клімат[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

 Кліматычныя зьвесткі для Кампора-Сан-Джаваньні 
Паказьнік Сту Лют Сак Кра Тра Чэр Ліп Жні Вер Кас Ліс Сьн Год
Сярэдні максымум t, °C 11,9 13,0 15,2 17,7 22,8 26,9 30,3 30,6 26,5 21,4 15,9 12,6 20,4
Сярэдняя t, °C 7,5 8,2 10,2 12,6 17,2 21,1 24,1 24,5 20,8 16,4 11,4 8,4 15,2
Сярэдні мінімум t, °C 3,1 3,5 5,2 7,5 11,6 15,3 18,0 18,3 15,2 11,3 6,9 4,2 10,0
Норма ападкаў, мм 66,9 73,3 57,8 80,5 52,8 34,0 19,2 36,8 73,3 113,3 115,4 81,0 804,3
Крыніца: Servizio Meteorologico dell'Aeronautica Militare

Эканоміка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Аснова мясцовай эканомікі — турызм і сельскай гаспадарка. Вытворчасьць віна і алею. З 1950-х вырошчваецца чырвоная трапэйская цыбуля.

Вядзецца прыватнае радыёвяшчаньне.

Турыстычная інфармацыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Frittata i Carunevale

Славутасьці[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Найвядомейшы помнік архітэктуры — вялікая вежа XIV ст. (мясцовая дыялектная назва U Turriune). Верхнюю частку вежы ўпрыгожваюць кансолі.

Цэнтральны пляц Кампора-Сан-Джаваньні носіць імся Сьвятога Францішка Паольскага. Ён лічыцца мясцовым сьвятым патронам, а ягоныя дні (1—3 верасьня) адзначаюцца вялікай працэсіяй з статуяй сьвятога і прыцягваюць пілігрымаў з навакольных вёсак.

Галоўны касьцёл, збудаваны ў 1956, носіць тытул Сьвятога Пятра.

Кухня[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Тутэйшая кухня — тыпова калябрыйская. Яна традыцыйна складаецца з агароднінных і рыбных страваў, кандытарскіх вырабаў зь цеста, сасісак зь сьвініны. Сярод мясцовага віна вылучаюцца маркі Savuto і Gallo.

Асобы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Анджэла Вадачына (1890—1976) — партызан, селянін і палітычны актывіст; кампарэсы называлі яго «Майстар Анджэла»
  • Фабіян Мазай — аргентынска-гішпанскі актор і сцэнарыст, вядомы таксама як Гарацыя на ТВ «Un Paso Adelante»
  • Джэром Руджэра — італьянскі мадэльер, вядомы майстар мужчынскага адзеньня; бацька Бонавэнтура, быў родам з ваколіцаў Козза
  • Фабрыцыё Філіпа — канадзка-амэрыканскі актор і сцэнарыст

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Темеза // Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей [Пер. с нем.]. — М.: ДиректМедиа Паблишинг, 2007.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]