Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля (Мсьцібаў)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля
Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля
Краіна	Беларусь
Вёска	Мсьцібаў
Каардынаты	53°06′48″ пн. ш. 24°15′32″ у. д.
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Гарадзенская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	нэаготыка
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля
Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля — помнік архітэктуры пачатку XX ст. у Мсьцібаве. Знаходзіцца ў цэнтры колішняга мястэчка, на гістарычным Рынку пад адрасам вуліца Гарадзенская, 2а. Дзейнічае. Твор архітэктуры нэаготыкі і нэараманскага стылю. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Існуюць зьвесткі, што парафіяльны касьцёл у Мсьцібаве заснавалі ў 1485 годзе (паводле іншых крыніцаў, яго заснавала каралева і вялікая княгіня Бона Сфорца).

За часамі Вялікай Паўночнай вайны ў 1700 годзе драўляны касьцёл спалілі швэдзкія войскі. Яго адбудавалі з дрэва ў 1715 годзе з фундацыі мсьцібаўскага старосты Казімера Агінскага. У 1770 годзе касьцёл рэканструявалі. У другой палове XVІІІ ст. пры мсьцібаўскім замку дзейнічаў кляштар марыявітак.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Мсьцібаў апынуся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзейнічаць. У 1849 годзе будынак касьцёла пашкодзіла моцная бура, у 1877 годзе яго аднавілі на сродкі паноў Ельскіх і Талочкаў, а таксама іншых парафіянаў. У чэрвені 1900 году каля касьцёла збудавалі мураваную званіцу.

У 1910—1922 гадох у Мсьцібаве збудавалі мураваны касьцёл.

Найноўшы час

За савецкім часам касьцёл не зачыняўся.

Архітэктура

Помнік архітэктуры нэаготыкі і нэараманскага стылю. Гэта 3-нэфавая 2-вежавая базыліка з трансэптам, 3-граннай апсыдай і дзьвюма закрысьціямі. Галоўны заходні фасад 3-часткавы: цэнтральная частка, завершаная трыкутным шчытом, і бакавыя 2-ярусныя вежы, завершаныя фігурнымі шатрамі-ківорыямі. У кожнай частцы ўваходны старльчаты праём, над цэнтральным — акно-трыфорыюм. Бакавыя фасады падзяляцца лучковымі праёмамі ў два ярусы, на першым ярусе паміж вокнамі — прыступкавыя контрфорсы. Вуглы вежаў, трансэпту і апсыды таксама ўмацоўваюцца прыступкавымі контрфорсамі.

Унутраная прастора падзяляецца на тры нэфы трыма парамі квадратных у сечыве апораў, перакрываецца сьпі­частым цыліндрычным скляпеньнем з нэрвюрамі зорчатага малюнку, з распалубкамі над вокнамі. У завяршэньні нэфа драўляны нэагатычны алтар, у тарцох бакавых нэфаў — нэабарокавыя 2-ярусныя алтары ў выглядзе карынцкіх калянадаў, дэкараваныя ажурнай разьбой. Над нартэксам драўляны балькон хораў з нэагатычным арганам. У інтэр’еры захоўваюцца абразы XVIII ст. «Айчына», «Ян Хрысьціцель» і «Маці Божая Ружанцовая».

Касьцельны пляц атачаецца бутавай агароджай з цаглянай 2-яруснай 4-граннай шатровай званіцай.

Галерэя

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  да 1939 г.
• 
  1920-я гг.
• 
  1930-я гг.
• 
  М. Нікіцін, 1930-я гг.

• 
  1941 г.
• 
  1941 г.
• 
  1941—1944 гг.
• 
  1941—1944 гг.

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 
  Агульны выгляд
• 
  З боку апсыды
• 
  Алтар
• 
  Хоры

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
• Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  412Г000110

• Касьцёл Сьвятога Яна Хрысьціцеля ў Мсьцібаве, Radzima.org