Рыбін тлушч

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Тукавыя капсулы

Ры́бін тлушч альбо тук[1] (па-лацінску: Oleum Jecoris Aselli, па-нямецку: Lebertran, па-ангельску: Cod liver oil, па-француску: huile de foie de morue) — жывёльны тлушч, які атрымліваецца зь вялікай, вагай у 1,3 — 2,2 кг трохлопаснай тлушчавай печані траскі.

Праз згаданую ўласьцівасьць рыбы роду траска (Gadus morhua) яе часам называюць «тлушчоўкай»[2].

Склад і ўласцівасці[правіць | правіць зыходнік][рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Рыбін тлушч ўяўляе сабой адносна глейкую вадкасць светла-жоўтага або чырвонага колеру, па кансістэнцыі якая нагадвае раслінныя алею, але адрозную характэрным больш ці менш моцным рыбным пахам, абумоўленым клупанодоновой кіслатой. Шчыльнасць рыбінага тлушчу складае ў сярэднім каля 0,925 г / см3. У астатнім фізічныя ўласцівасці супадаюць з такімі ў большасці алеяў расліннага паходжання.

Па хімічным складзе Рыбін тлушч ўяўляе сумесь глицеридов галоўным чынам олеіновая кіслаты (больш за 40%), затым пальміціновая (каля 25%), поліненасычаных тоўстых кіслот групы Амега-6 (лінолевая парадку 2%, арахидоновой 2-3%) і амега-3 (эйкозапентаеновой 6-10%, докозагексаеновой 10-15%, докозапентаеновой 2-5%), малых колькасцяў стэарынавай c18h36o2 (парадку 1-2%) і зусім нязначных — воцатнай, алейнай, валяр’янавай, каприновой і некаторых іншых. Акрамя таго, у рыбіным тлушчы змяшчаецца прыкладна 0,3—0,6% халестэрыну липохромы, якія пад дзеяннем раствора сернай кіслаты дае характэрнае чырвонае афарбоўванне. Таксама ў рыбіным тлушчы могуць утрымлівацца такія элементы як ёд (0,002—0,04%), бром, Фосфар (да 0,02%) і сера ў выглядзе арганічных злучэнняў. У рыбіным тлушчы абавязкова прысутнічаюць у невялікіх колькасцях арганічныя і неарганічныя вытворныя азоту: аміяк, триметиламин, бутиламин, птомаины, якія надаюць тлушча горкі густ і непрыемны пах.

У залежнасці ад складу, Рыбін тлушч валодае наступнымі характэрнымі ўласцівасцямі: пры змешванні некалькіх кропель яго з кропляй сернай кіслаты утвараюцца кольцы, афарбаваныя ў сіні колер, які пераходзіць у фіялетавы, чырвоны і, нарэшце, Буры; рэакцыя гэтая характэрная для рыбінага тлушчу і залежыць ад прысутнасці халестэрыну і ліпахрому; элаидиновая проба дае адмоўны вынік, што дазваляе адкрыць падмешка невысыхающих Раслінных алеяў; ёднай лік рыбінага тлушчу складае прыкладна 130 адзінак, што дазваляе адкрыць падмешка высыхаюць Раслінных алеяў. Акрамя таго, Рыбін тлушч лёгка паддаецца акісленню кіслародам паветра і лёгка эмульгируется.

Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Вацлаў Ластоўскі. Тэрміналёгія да анатоміі і фізіялёгіі // ARCHE Пачатак. — Мн: 2010. — № 11. — С. 382.
  2. ^ Тлушчоўка // Беларуска-расійскі слоўнік / Укладальнікі: М. Байкоў, С. Некрашэвіч. — Менск: Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі, 1925. Факсімільнае выданьне: Менск: Народная асвета, 1993. ISBN 5-341-00918-5

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]