Каталёнія

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Каталёнія
кат. Catalunya, акс. Catalonha, гішп. Cataluña
[[Файл:
"Саньера"
|110x80пкс|center|]]
Сьцяг
Гімн Гімн Каталоніі[d][1]
Агульныя зьвесткі
Краіна
Статус аўтаномная супольнасьць
Уваходзіць у Каталёнскія землі[d][3] і Пірэнэйска-Міжземнаморскі эўрарэгіён[d][4]
Адміністрацыйны цэнтар Барсэлёна[1]
Дата ўтварэньня 1932
1979
9 жніўня 2006 (дзейны статут)
Выканаўца абавязкаў
старшыні Жэнэралітэту
Сарая Саэнс дэ Сантамарыя
Афіцыйныя мовы каталянская, гішпанская, аксытанская
Насельніцтва (2014)
7 518 903[5] (16%, 2-е месца)
Плошча 32 091[6] км²
Месцазнаходжаньне Каталёніі
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас UTC+1
Код ISO 3166-2 ES-CT
Афіцыйны сайт
   Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Каталёнія або Каталуньня (па-каталянску: Catalunya, па-гішпанску: Cataluña, па-аксытанску: Catalonha) — гістарычны рэгіён і аўтаномная супольнасьць у складзе Гішпаніі, на паўночным усходзе Пірэнейскаага паўвострава паміж міжземнаморскім узьбярэжжам і Пірэнэямі.

Паходжаньне назвы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Назва Каталёнія пачала ўжывацца зь сярэдзіны XII стагодзьдзя для пазначэньня сукупнасьці графстваў, якія складалі Гішпанскую марку ды паступова вызваляліся ад апекі франкаў, стаўшы сувэрэннай краінай. Паходжаньне слова «Каталёнія» застаецца невядомым і адкрытым для інтэрпрэтацыі. Найбольш распаўсюджаная тэорыя паходжаньня ад словаў «зямля замкаў» (па-каталянску: terra de castells)[7], што падобна да этымалёгіі назвы Кастыліі. Іншая тэорыя мяркуе, што Каталёнія паходзіць ад «Gotholàndia» (зямля готаў)[8], бо гэтак франкі часьцяком звалі тэрыторыю на поўдзень ад Пірэнэяў.

Першая дакумэнтальная згадка тэрміну Каталёнія зьяўляецца ў «Liber Maiolichinus de Gestis Pisanorum Illustribus» — эпапэі на лацінскай мове, якая распавядае пра крыжовы паход 1113—1114 гадоў. У ёй барсэлёнскі граф Рамон Бэрэнгер III называецца «Dux Catalanensis» (герцаг каталёнскі), а ягоныя землі «Catalania».

Рэфэрэндум пра незалежнасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Рэфэрэндум аб незалежнасьці Каталёніі 2017 году
Дэманстрацыя баскаў у знак салідарнасьці з імкненьнем каталёнцаў да незалежнасьці

У верасьні 2017 году парлямэнт Каталёніі прыняў закон аб парадку выхаду са складу Гішпаніі[9].

1 кастрычніка 2017 году ў Каталёніі прайшоў рэфэрэндум аб незалежнасьці ад Гішпаніі. Канстытуцыйны суд Гішпаніі прызнаў яго незаконным. Па зьвестках мясцовых уладаў, яўка склала 42% і за незалежнасьць выказаліся 90% зь іх.

Гішпанскі ўрад паспрабаваў перашкодзіць галасаваньню. На некаторых участках для разгону людзей ужываліся гумовыя кулі. Улады Каталёніі абвясьцілі, што пацярпелі больш за 800 чалавек.

10 кастрычніка ў парлямэнце Каталёніі была падпісана Дэклярацыя незалежнасьці. Прэзыдэнт Карлес Пучдэмонт заклі́каў Мадрыд да перамоваў[10].

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Каталёніясховішча мультымэдыйных матэрыялаў