Віньніца

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Віньніца
укр. Вінниця
Даўняя вежа — сымбаль места
Даўняя вежа — сымбаль места
Герб Віньніцы Сьцяг Віньніцы
Першыя згадкі: 1355
Магдэбурскае права: 30 траўня 1640
Краіна: Украіна
Вобласьць: Віньніцкая
Мэр: Сяргій Маргуноў[d]
Плошча: 79,94 км²
Насельніцтва
колькасьць: 372 672 чал. (2017)[1]
шчыльнасьць: 4661,9 чал./км² (2017)
нацыянальны склад: украінцы — 87,2%
расейцы — 10,2%
палякі — 0,5%
габрэі — 0,5% (2001)
Часавы пас: UTC+2
летні час: UTC+3
Тэлефонны код: +380-432
Паштовы індэкс: 21000—21499
КОАТУУ: 0510100000
Геаграфічныя каардынаты: 49°14′14″ пн. ш. 28°28′2″ у. д. / 49.23722° пн. ш. 28.46722° у. д. / 49.23722; 28.46722Каардынаты: 49°14′14″ пн. ш. 28°28′2″ у. д. / 49.23722° пн. ш. 28.46722° у. д. / 49.23722; 28.46722
Віньніца на мапе Ўкраіны
Віньніца
Віньніца
Віньніца
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
Віньніцкая меская рада

Віньніца (па-ўкраінску: Вінниця) — места на захадзе цэнтральнай часткі Ўкраіны, на рацэ Паўднёвым Бугу. Адміністрацыйны цэнтар Віньніцкай вобласьці і Віньніцкага раёну. Плошча 79,94 км². Насельніцтва на 2017 год — 372 672 чал. Знаходзіцца за 199 км на паўднёвы захад ад Кіева. Чыгуначны вузел.

Віньніца — гістарычны цэнтар усходняга Падольля.

Этымалёгія назвы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Назва места паходзіць ад стараславянскага слова «вѣно» — дарунак. Існуюць яшчэ некалькі вэрсіяў, якія тлумачаць тапонім: «віньніца» або вінакурня — прадпрыемства, на якім выраблялася віно, і Віньнічка — рэчка.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Колькасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • XIX стагодзьдзе: 1887 год — 23 591 чал., зь іх 32% праваслаўных, 7—8% каталікоў, 1—5% старавераў, 0—2% эвангелістаў, 58,5% юдаістаў.[3]; 1897 год — 28,9 тыс. чал.
  • XX стагодзьдзе: 1913 год — 45 тыс. чал.; 1939 год — 92,9 тыс. чал.; 1959 год — 122 тыс. чал.[4]; 1970 год — 212 тыс. чал.[5]; 1991 год — 380,9 тыс. чал.[6]
  • XXI стагодзьдзе: 2001 год — 356,7 тыс. чал.[7]; 2015 год — 372,5 тыс. чал.

Мова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Насельніцтва па роднай мове (2001)
украінская мова расейская беларуская
84,73% 14,36% 0,06%

Эканоміка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кандытарская фабрыка «Roshen»

Харчовая, хімічная, лёгкая, дрэваапрацоўчая прамысловасьць; машынабудаваньне (у тым ліку заводы трактарных агрэгатаў, інструмэнтальны, электратэхнічны, радыётэхнічнай апаратуры, падшыпнікаў).

Славутасьці[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Былы касьцёл і кляштар дамініканаў (1760), цяпер праваслаўная царква Праабражэньня Гасподняга
  • Гістарычная забудова места: гатэль «Савой», дом капітана Чаткова, жаночая гімназія, рэальная вучэльня і інш.
  • Дом А. Брусілава
  • Дом-музэй М Кацюбінскага
  • Касьцёл і кляштар езуітаў (1610—1617, цяпер краязнаўчы музэй і абласны архіў)
  • Касьцёл Найсьв. Панны Марыі Анёльскай (1760)
  • Музэй-сядзіба М. Пірагова
  • Пажарная вежа — візытоўка места
  • Царква Сьв. Мікалая (1746)

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Месты-сябры[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асобы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Статистичний збірник «Чисельність наявного населення України на 1 січня 2017 року», — Київ, Державна служба статистики України, 2017 zip  (укр.)
  2. ^ а б Валерый Грынявецкі. Вінніца // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 445
  3. ^ Winnica // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIII: Warmbrun — Worowo. — Warszawa, 1893. S. 553
  4. ^ Винница // Историческая энциклопедия. В 16 т. — М.: Издательство «Советская энциклопедия», 1973—1982.
  5. ^ Винница // Большая советская энциклопедия, 3-е изд.: в 30 т. / Гл. ред. А.М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1969—1978.
  6. ^ Винница // Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.
  7. ^ Про кількість та склад населення Вінницької області за підсумками Всеукраїнського перепису населення 2001 року (укр.)

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Віньніцасховішча мультымэдыйных матэрыялаў