Манігерд

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Mangerðr
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Утворанае ад Manno + Gerd
Іншыя формы
Варыянт(ы) Монгерд, Монгірд
Зьвязаныя імёны Gartmann
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Манігерд»

Манігерд — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча Монгерд (Монгірд)[a].

Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Манігард або Мангерд (Manegardus[1], Manigard[2], Mangerðr) і Гартман (Gartmann[3]) — імёны германскага паходжаньня[4]. Іменная аснова -ман- (імёны ліцьвінаў Арман, Дзерман, Есьман; германскія імёны Arman, Derman, Esmann) паходзіць ад гоцкага manna[5], германскага man 'чалавек'[6], а аснова -гард- (-герд-, -герт-) (імёны ліцьвінаў Альгерд, Мундыгерд, Тэўтыгерд; германскія імёны Algardus, Mundgerd, Teutgerdis) — ад гоцкага gairdan 'падпяразваць' (пераноснае 'ахоўваць'), garda 'агароджа' (пераноснае 'ахова, бясьпека')[7].

Германскае (паўночнагерманскае) паходжаньне літоўскага шляхецкага прозьвішча Монгірд (Mongird) сьцьвярджалася яшчэ ў артыкуле «Жамойць» Усеагульнай энцыкляпэдыі Самуэля Аргельбранда (1868 год)[8].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Моникгирду Монеико а Сибир[9], Моникгирду два чоловеки[10] (1440—1492 гады); Venceslao Mongirdowicz (18 сакавіка 1442 году)[11]; Алексанъдру Монъкгирдовичу (9 лютага 1486 году[12], 27 сакавіка 1486 году[13], 23 лістапада 1486 году[14], 17 сакавіка 1488 году[15]); nos domini nobiles videlicet Venczeslaus Mongirdowycz (10 красавіка 1486 году)[16]; панъ Александро Монкгирдовичъ (17 ліпеня 1494 году[17], 29 сакавіка 1495 году[18]); у Каспора Монкгирдовича (22 сакавіка 1499 году)[19]; ego Venceslaus Monygyrdovycz heres in Merecz (25 чэрвеня 1500 году)[20]; in domo nobilis domini Alexandri Mongirdovicz (27 сакавіка 1507 году)[21]; in Maracz Monigyerdovycza (1508 год)[22]; Бартошъ Монкгирдовичъ… Антонъ Монкгирдовичъ[23], Якубъ Монкгирдовичъ[24], Петръ Монкгирдовичъ[25] (1528 год); od ziem panow Mongierdowiczow… panow Mongierdowiczow (4 сьнежня 1554 году)[26]; Bartłomiey z Mingaiła Mongird… Bartłomiey Jurewicz Mongird[27], Bartłomiey Mongird… Maciey Mongird… Stanisław Mongird[28] (20 кастрычніка 1655 году); Piotr Mongiert (2 сакавіка 1724 і 4 траўня 1725 году)[29]; Michał Mongirt (8 лютага 1769 году)[30]; Michał Mągiert (21 жніўня 1780 году)[31]; Franciszek Mongirt (11 лютага 1784 году)[32]; Michał Mongird (9 лютага 1785 году)[33]; Michał Mongird, Wincenty Mongird (6 лютага 1786 году)[34]; Antoni Mongirtt (9 лютага 1791 году)[35]; do przyiaciela swego Antoniego Mongierda (1812 год)[36].

Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Монгерды гербу Вадвіч — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага павету[39], які меў уладаньні на Жамойці[40].

Монгірды або Монгерды (Mongird, Mongierd) — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[41].

Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Іншыя прыклады аналягічнага пераносу націску: імя Даўгерд і прозьвішча Доўгерд (Доўгірд), імя Даўмонт і прозьвішча Домант (Доўмант), імя Жыгімонт і прозьвішча Жыгмант

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Bulletin codicologique. Nr. 1, 1987. P. 77.
  2. ^ Gamillscheg E. Romania Germanica. Bd. 2: Die Ostgoten. Die Langobarden. Die altgermanischen Bestandteile des Ostromanischen. Altgermanisches im Alpenromanischen. — Berlin und Leipzig, 1935. S. 99.
  3. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1982. S. 199.
  4. ^ Naumann H. Altnordische Namenstudien. — Berlin, 1912. S. 38.
  5. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 167.
  6. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
  7. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
  8. ^ Encyklopedyja powszechna. T. 28. — Warszawa, 1868. S. 975.
  9. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 32.
  10. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 32.
  11. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 193.
  12. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 27.
  13. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 37.
  14. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 29.
  15. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 56.
  16. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 403.
  17. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 103.
  18. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 69.
  19. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 122.
  20. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 554.
  21. ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 726.
  22. ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 124.
  23. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 87.
  24. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 104.
  25. ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 160.
  26. ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 120.
  27. ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 303.
  28. ^ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Warszawa, 2009. S. 305.
  29. ^ Kłapkowski W. Konwent Dominikanów w Sejnach // Ateneum wileńskie. R. 13, z. 2. — Wilno, 1938. S. 159.
  30. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 237.
  31. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 342.
  32. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 368.
  33. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 398.
  34. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 418.
  35. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 484.
  36. ^ Niemcewicz J. U. Listy litewskie. — Warszawa, 1812. S. 12.
  37. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 5. ― Вильна, 1907. С. 14.
  38. ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 5. ― Вильна, 1907. С. 14—15.
  39. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 668.
  40. ^ Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 4. — Warszawa, 2015. S. 192—194.
  41. ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 357.