Пашпарт Нансэна

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Пашпарт Нансэна
Вокладка пашпарта Нансэна
Тып пашпарт
Хто выдае Ліга Нацый
Уведзены 1922
Прызначэньне ідэнтыфікацыя асобаў без грамадзянства
Патрабаваньні апатрыды-ўцекачы
Скасаваньне 1938

Пашпарты́ На́нсэна, афіцыйнае найменьне пашпарты асо́баў без грамадзя́нства — міжнародна прызнаныя замежныя пашпарты ўцекачоў, якія дзейнічалі ў 1922—1938. Выдавала гэтыя пасьведчаньні Бюро Вярхоўнага камісара па справах уцекачоў Лігі Нацый асобам без грамадзянства[1]. Распаўсюджаная назва «пашпарты Нансэна» паходзіць ад імя нарвэскага дзяржаўнага дзеяча і палярнага дасьледніка Фрыт’яфа Нансэна, які прапанаваў ідэю выдачы гэткіх пашпартоў на пасадзе Вярхоўнага камісара.

Мінуўшчына[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Па сканчэньні I Сусьветнай вайны ўсчалося агульнае бязладзьдзе, зьвязанае з развалам адных дзяржаваў ды стварэньнем іншых, перакраеньнем межаў паводле нацыянальных прыкметаў, выбухам грамадзянскіх войнаў. З гэтых прычынаў мноства людзей былі вымушаныя пакінуць сваю радзіму, хтосьці без дакумэнтаў, а хтосьці з дакумэнтамі ўжо няісных дзяржаваў, з-за чаго страцілі магчымасьць перасякаць дзяржаўныя межы.

Непасрэднай нагодай для ўвядзеньня пашпартоў Нансэна стаў прыняты ў 1921 року дэкрэт бальшавіцкага ўраду пра пазбаўленьне права на атрыманьне савецкага грамадзянства асобаў, якія эмігравалі за мяжу. У гэтую катэгорыю трапілі і каля 800 000 уцекачоў ад грамадзянскай вайны. З 3 да 5 ліпеня 1922 року ў Жэнэве адбылася скліканая Вярхоўным камісарам па справах уцекачоў Лігі Нацый[2] Фрыт’яфам Нансэнам міжурадавая канфэрэнцыя ў пытаньнях пасьведчаньняў асобы для расейскіх уцекачоў, якая ўхваліла выдачу такім асобам пашпартоў асобаў без грамадзянства[3]. Да 1942 року яны былі прызнаныя ўрадамі 52 дзяржаваў.

У 1924 року пагадненьне Нансэна было распаўсюджаная на армянаў, а ў 1928 — на асырыйскіх, асыра-халдэйскіх, баўгарскіх і турэцкіх уцекачоў[4]. Было выдадзена каля 450 000 пашпартоў Нансэна[5] асобам без грамадзянства і ўцекачам, якія не маглі атрымаць пашпартоў у краіне грамадзянства.

Па сьмерці Нансэна ў 1930 року выдачай пашпартоў займаўся Міжнародны офіс Нансэна для ўцекачоў Лігі Нацыяў. З гэтай пары пашпарт спасылаўся не на канфэрэнцыю 1922 року, а выдаваўся ад імя Лігі. У 1938 року офіс быў закрыты; выдачу пашпартоў працягнула новая ўстанова, Офіс Вярхоўнага камісара па справах уцекачоў пад эгідай Лігі нацыяў у Лёндане[6].

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вынікі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1938 року Міжнародны офіс Нансэна для ўцекачоў за свае намаганьні па ўвядзеньні пашпартоў Нансэна атрымаў Нобэлеўскую прэмію міру[7][8].

Вядомыя ўладальнікі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Giaimo, Cara (7 лютага 2017) The Little-Known Passport That Protected 450,000 Refugees (анг.) Atlas Obscura Праверана 3 лютага 2023 г.
  2. ^ Documents from the League of Nations Archives // Refugee Survey Quarterly. — 2003. — В. 1. — Т. 22. — С. 71—73. — DOI:10.1093/rsq/22.1.71
  3. ^ United Nations High Commissioner for Refugees. (5 ліпеня 1922) Arrangement with respect to the issue of certificates of identity to Russian Refugees (анг.) refworld Праверана 3 лютага 2023 г.
  4. ^ League of Nations Arrangement of 12 May 1926 relating to the Issue of Identity Certificates to Russian and Armenian Refugees // Treaty Series. — Т. Vol. LXXXIX. — № No. 2004.
  5. ^ Nansen-pass (нарв.) Store Norske Leksikon Праверана 3 лютага 2023 г.
  6. ^ Office of the High Commissioner for Refugees under the Protection of the League (анг.). Union of International Associations - Union des associations internationales. Праверана 3 лютага 2023 г.
  7. ^ Fridtjof Nansen (анг.) The Nobel Peace Prize 1922. The Nobel Prize. Праверана 3 лютага 2023 г.
  8. ^ Nansen International Office for Refugees — Nobel Lecture (анг.) The Nobel Peace Prize 1938. The Nobel Prize. Праверана 3 лютага 2023 г.
  9. ^ David Mumford. (Obituary) Alexander Grothendieck (1928–2014) Mathematician who rebuilt algebraic geometry  (анг.) // Nature. — 2015. — В. 7534. — Т. 517. — С. 272. — DOI:10.1038/517272a
  10. ^ Vladimir Jabotinsky Dies of Heart Attack at Age 59; Was Visiting Youth Camp (анг.). Jewish telegraphic agency. Праверана 3 лютага 2023 г.
  11. ^ Григорий (Перадзе Григол Раманозович) (рас.) Новомученики и Исповедники Русской Православной Церкви XX века. Православный Свято-Тихоновский Богословский Институт; Братство во Имя Всемилостивого Спаса. Праверана 3 лютага 2023 г.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Шаблён:Пашпарты

Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Пашпарт_Нансэна&oldid=2362408»