Бера

Дадаць спасылкі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Бера
лац. Biera
Bero
Паходжаньне
Мова(-ы) германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы) Біра
Вытворныя формы Берн
Зьвязаныя імёны Бірэйка, Бірыла, Берэн, Бірута, Бірыбольд, Бервольд, Бірат, Бергарт, Беркін, Перман, Ператрут
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Бера»

Бера, Біра — мужчынскае імя.

Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Бера, Біра або Пера (Bero, Biro[1], Pero) — імя германскага паходжаньня[2]. Іменная аснова -бер- (-бір-) паходзіць ад гоцкага baira[3], германскага bero 'мядзьведзь'[4]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Бірэйка (Бярэйка, Берыка, Бірык), Бірыла (Бярэла), Берэн (Бірэн), Бірута, Бірыбольд, Бэрвольд, Бірат (Берэт), Бэргарт, Беркін (Беркен, Бергін), Перман, Ператрут. Адзначаліся германскія імёны Birico (Berico), Berila, Beren (Birin), Bierotte, Beribald, Berwoldus, Beradt (Bereth), Berhard, Berekin (Beregen), Perman (Berman), Perethrud (Beretrudis). Апроч таго, існуе іменная аснова берн- (бірн-), якая паходзіць ад германскага beran 'мядзьведзь'[5].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Ber (Bero), Berar (Birar[6]), Biertołt (Bertułt), Bierwałt (Bierwołt, Birołt, Bierołt), Berwin, Herber, Ruber (< Hruodber)[7][8]. Апроч таго, у Польшчы гістарычна бытавала імя Беруш: Berusch (1386 і 1387 гады)[9].

У Прусіі бытавалі імёны Pyrkant[a][11], Permane[b] (1302 год)[13], Berwicke[c] (1362 год)[15], Perwilte[d], Perwysse / Perwis / Perwisse[e] (1325, 1350 і 1383 гады)[13]. У 1557 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаўся Petrus Bierwolff, Heiligebeilensis Prutenus[18], у 1591 годзе — Reinholdus Birwolff, David Birwolff, fratres Regiomontani Borussi, у 1605 годзе — Martinus Bierwolff, Regiomontanus Borussus[19].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Мацковъ Биревича Матейцу далъ… тот Мацко Беревичь… тыи слуги Мацко Бировичь… Бировича (8 лютага 1520 году)[20]; honestis Joanne Ber (1743 год)[21]; Stefan Berewicz (24 жніўня 1744 году)[22][f].

Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпаміналася сяло Беры ў Вількамірскім павеце[35].

На 1901 год існавала сяло Бірын на паўночным захадзе Ноўгарад-Северскага павету Чарнігаўскай губэрні[36].

На 1905 год існаваў маёнтак Біры ў Немянчынскай воласьці[37].

На гістарычнай Вількаміршчыне існуе вёска Бэры, на гістарычнай Амсьціслаўшчыне — Бір, на гістарычнай Браслаўшчыне — Бірышкі.

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Perkund (< Beregund)[10]
  2. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Berman[12]
  3. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Berwick (Perwich)[14]
  4. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Beroildis[16]
  5. ^ Адзначалася старажытнае германскае імя Berois[17]
  6. ^ Таксама:
    • Бэрэнт: Бэрэнты (Berent) гербу Касьцеша — літоўскі шляхецкі род з Ковенскага павету[23];
    • Бервін (адзначалася старажытнае германскае імя Berwin[24]): на 1909 год існаваў хутар Бервіна ў Бабруйскім павеце Менскай губэрні[25];
    • Пярвойн: Jan Perwoyn (1667 год)[26], Pierwoniszki (1744 год)[27];
    • Пяргод: Piergodziszki, zaścianek plebanii łyntupskiej (1784 год)[28];
    • Бірымін (адзначалася германскае імя Berman, Pirrmann[29], Biermann[30]): три селища у во Брянску… да Бириминова (1440—1492 гады)[31];
    • Перамонт (адзначалася старажытнае германскае імя Peremunt[32]): надъ озеромъ его милости Перемонтомъ (31 сакавіка 1534 году)[33];
    • Бірштан (адзначалася старажытнае германскае імя Bersten[34]): на гістарычнай Ковеншчыне існуе места Бірштаны

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 253.
  2. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 260.
  3. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 52.
  4. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 19.
  5. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 15.
  6. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii. — Kraków, 2002. S. 113.
  7. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii. — Kraków, 2002. S. 105.
  8. ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 16, 279.
  9. ^ Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 1. — Wrocław, 1965—1967. S. 160.
  10. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 262.
  11. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 77.
  12. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 263.
  13. ^ а б Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 76.
  14. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 265.
  15. ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 18.
  16. ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 52.
  17. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 266, 1622.
  18. ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 21.
  19. ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 1: Die Immatrikulationen von 1544—1656. — Leipzig, 1910. S. 112, 171.
  20. ^ Литовская метрика. Т. 1. — Петербург, 1903. С. 1411—1412.
  21. ^ Dacewicz L. Antroponimia Białegostoku w XVII—XVIII wieku. — Białystok, 2001. S. 81.
  22. ^ Akta sejmiku kowieńskiego z lat 1733—1795. — Warszawa, 2019. S. 85.
  23. ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 2. — Rzeszów, 2001. S. 65.
  24. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 266.
  25. ^ Список населенных мест Минской губернии. — Минск, 1909. С. 7.
  26. ^ Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 4. — Warszawa, 2015. S. 493.
  27. ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
  28. ^ Świderski A. F. Dekanat świrski w 1784 r. w świetle opisów plebanów. — Białystok, 2004. S. 47.
  29. ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1954. S. 180.
  30. ^ Kapff R. Deutsche Vornamen: mit den von ihnen abstammenden Geschlechtsnamen sprachlich erläutert. — Nürtingen am Neckar, 1889. S. 23.
  31. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 38.
  32. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 264.
  33. ^ Lietuvos Metrika. Knyga 227 (8) (1533—1535). — Vilnius, 1999. P. 118.
  34. ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 264.
  35. ^ Indeks alfabetyczny miejscowości dawnego wielkiego Księstwa Litewskiego: A—K (Abakanowicze — Kujany). Wilno, 1929. S. 21.
  36. ^ Список населенных мест Черниговской губернии, имеющих не менее 10 жителей, по данным за 1901 год. — Чернигов, 1902. С. 14.
  37. ^ Виленская губерния: полный список населенных мест со статистическими данными о каждом поселении. — Вильна, 1905. С. 58.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Бера&oldid=2504614»