Суда
| Суда лац. Suda | |
| Sudo | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Судзь, Жудзь, Сута, Суць |
| Вытворныя формы | Зута |
| Зьвязаныя імёны | Судзіла, Судзень, Сударг, Судар, Сутарт, Судымуд, Судзімонт |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Суда» | |
Суда (Судзь, Жудзь), Сута (Суць) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў
Суда або Сута (Sudo, Suto) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова суд- (сут-) паходзіць ад гоцкага sauþa 'вобраз'[2]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Судзіла, Судзень, Сударг, Судар (Судзер, Сутар), Сутарт, Судымуд. Адзначаліся германскія імёны Sudila, Suden, Sudergo, Suderus (Sudarius), Sutardus, Sutmodis[a].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Suder[5]. Апроч таго, у Польшчы адзначалася імя Sudraga[6].
У Прусіі бытавалі імёны Sude / Sute (1306 і 1395 гады)[7][8], Wintil vnd Sudenne[b] von der Splitter (Паведамленьні аб літоўскіх дарогах)[9], Suder / Sudir (1346 і 1396 гады)[7].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Витко Судевичъ[10], Иванъ Судичъ[11] (1528 год); Sutha (1594 год)[12]; Zaniec Sudzic (1558 год)[13]; земенинъ господарьский повету Упитского Янъ Андреевичъ Жудевича (23 траўня 1585 году)[14]; z Andreiem Sutem (9 студзеня 1600 году)[15]; Łukasz Sudowicz (1641 год)[16]; Sudowicz Jerzy Augustinowicz z Sudziów (1667 год)[17]; Jerzy Augustynowicz Sudowicz z Sudziów (1690 год)[18]; Kazimierz Zuda (24 красавіка 1692 году)[19]; Lucas Suttovitz Lithvanus ex districtu Orsensi (1711—1714 гады)[20]; Szudowszczyzna… Sudowszczyzna… Sudziewicze (1744 год)[21]; Symon Szud (19 красавіка 1782 году)[22][c].
Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Вітка Судзевіч — радунскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
- Іван Судзіч — гарадзецкі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Мікалай Судавіч — жыхар Жамойцкага староства, які ўпамінаецца ў 1537—1538 гадох[32]
- Урбан Юр’евіч Лаўрыновіч Судовіч — расенскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1599 годзе[33]
- Антон Сутовіч (Антон Домиников Сутович) — шляхціч Менскай губэрні, прадстаўлены ў 1863 годзе[34]
Судовічы — літоўскі шляхецкі род, які меў уладаньні на Жамойці
Судзі — літоўскі шляхецкі род[35].
У 1905 годзе існаваў фальварак Судзішкі ў Езяроскай воласьці[36].
Зудаў (Sudau) — былая вёска каля Нойгаўзэну ў Прусіі[37].
На гістарычнай Меншчыне існуе вёска Судзевічы, на гістарычнай Амсьціслаўшчыне — Судоўшчына, у гістарычнай Прусіі — Зуднікен.
Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Таксама адзначаліся германскія імёны Sudbald (Sud-bald)[3], Sutbodus (Sut-bodus), Sudmar (Sud-mar)[4]
- ^ Адзначалася германскае імя Suden[4]
- ^ Таксама:
- Судыка: z drugim Maczieięm Sudykowiczęm… tenże Macziey Szudykowicz (16 кастрычніка 1595 году)[23], Судыкі (Sudyka) гербаў Астоя і Пабог — літоўскі шляхецкі род[24];
- Субарт: Subortowicze (1744 год)[21];
- Субот: на гістарычнай Ашмяншчыне існуе вёска Суботнікі, Субатовічы (Subotowicz) гебу Брохвіч — літоўскі шляхецкі род зь Віленшчыны[25];
- Судзінт: domini Sudynth (1452 год)[26], Franciszek Stanisławowicz Sudzint… na miejscu rodzica swego Stanisława Sudinta (1667 год)[27];
- Сотаўт: чоловекъ Сотовтъ (1440—1492 гады)[28];
- Судвін: чоловека Судвина (1440—1492 гады)[29];
- Судгінт: Sudgint- (XV—XVI ст. паводле выпісу XIX ст.)[30];
- Судат: Судатовічы (Susotowicz) — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Сьвянцянаў[31];
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 6, 1367.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 25.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 450.
- ^ а б Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1971. S. 563.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 261.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii. — Kraków, 2002. S. 554.
- ^ а б Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 100.
- ^ Pierson W. Altpreußischer Namenkodex // Zeitschrift für Preußische Geschichte und Landeskunde. — Berlin, 1873. S. 723.
- ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 680.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 90.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 152.
- ^ Акты издаваемые Виленской археографической комиссией. Т. 14. — Вильна, 1887. С. 475.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 72.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 26. — Вильна, 1899. С. 159.
- ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 533.
- ^ Ординация королевских пущ: в лесничествах бывшего Великого Княжества Литовского. — Вильна, 1871. С. 217.
- ^ Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 5. — Warszawa, 2016. S. 414.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Księstwo Żmudzkie 1690 r. — Warszawa, 2009. S. 174.
- ^ Lietuvos inventoriai XVII a. — Vilnius, 1962. P. 372.
- ^ Blažejovskyj D. Ukrainian and Armenian pontifical seminaries of Lviv (1665—1784) (Analecta OSBM. Vol. 29). — Rom, 1975. P. 59.
- ^ а б Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 35. — Вильна, 1910. С. 422.
- ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 396.
- ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 327.
- ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 5. — Rzeszów, 2001. S. 182.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 240.
- ^ Błaszczyk G. Herbarz szlachty żmudzkiej. T. 5. — Warszawa, 2016. S. 416.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 56.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 51.
- ^ Būga K. Apie lietuvių asmens vardus. — Vilnius, 1911. P. 36.
- ^ Ciechanowicz J. Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. — Rzeszów, 2006. S. 327.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 434.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 5. ― Вильна, 1907. С. 194.
- ^ № 125. Спісы шляхты, прадстаўленыя паміж 15.X.1863 і 15.X.1864 улучна, Сьвіслацкія аркушы
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на С, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Виленская губерния: полный список населенных мест со статистическими данными о каждом поселении. — Вильна, 1905. С. 263.
- ^ Палмайтис Л. Предложение по научной русификации исконных наименований перешедшей в состав России северной части бывшей Восточной Пруссии. — Европейский институт рассеянных этнических меньшинств, 2003. С. 40.