Мажэйка (імя)
| Мажэйка лац. Mažejka | |
| Mazecha | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Mazo + суфікс з элемэнтам -к- (-k-) |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Мазека, Мажэка, Мазейка, Мажыка, Майжэйка, Мяжэйка |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Мажэйка» | |
Мажэйка (Мазейка, Майжэйка), Мажэка (Мазека, Майзека), Мажыка, Мяжэйка — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў
Мазека або Мазіка (Mazecha, Mazika) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова маз- (мез-, мас-) (імёны ліцьвінаў Мажэла, Мазан, Мазгіль; германскія імёны Mazela, Massana, Mesgilo) узыходзіць да гоцкага *Matja 'есьці, ядун'[2], стараверхненямецкага maz 'ежа'[3] (беларускае мажны[a] 'рослы, поўны, моцнага целаскладу; тоўсты').
У Прусіі бытавала імя Masicke (1346 і 1401 гады)[4].
У Польшчы адзначаецца прозьвішча Мазэйка (Mozejko)[5].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Maseke (Старэйшая рыфмаваная хроніка)[6]; вызвали есмы с Литовъское земле два братеньця Тутения а Моижека (1264—1301 гады)[7]; Можеику чоловекъ (22 чэрвеня 1415 году)[8]; Moseyko (1419 год)[9]; Можеику три семеици[10], Кгинътовту Кубетовичу чоловекъ Можеико путныи[11], чотыри чоловеки в Скрабличикох у Мерецкои волости… а Можеика[12], бискупу жомоитскому шесть чоловековъ… Можеико[13], Можеику две семъици… Можеику два чоловека у Видуклях[14], Можеику два чоловеки у Крожех… Можеику чоловекь Квеибугъ у Видуклях[15] (1440—1492 гады); honorabilibus generosis et nobilibus dominis… Alberto Moszeykowycz de Ywyenyecz (15 чэрвеня 1477 году)[16]; людеи браславских одну службу, на имя Семена Моижейкова (12 чэрвеня 1506 году)[17]; у слуги нашого у путного у велюнъца на имя у Якгаила Мажыиковича и въ братыи его въ Якмина а въ Кгинтовта (18 лютага 1509 году)[18]; в повете Городеньскомъ Жорославское волости… людеи… Ивана Межеиковича (23 чэрвеня 1511 году)[19]; людеи наших в Городеиском повете в Жерославскои волости… Ивана Можеиковича, Зенова Можеиковича (24 чэрвеня 1514 году)[20]; nobilis Możeyko (6 сьнежня 1522 году)[21]; Можеко Олехновичъ[22], Можеико Тишъковичъ[23], Можеико Ячевичъ… Щепанъ Можеиковичъ[24], Томашъ Можеиковичъ[25], Хрщон Можеиковичъ[26], Можеико Пикелевичъ[27], Янъ Можеиковичъ… Можеиковая вдова[28], Довкгял Можеиковичъ… Анъдрея Межеиковичъ[29], Можеико Бутвиловичъ[30], Якубъ Можеиковичъ… Юри Можеиковичъ[31], Можеико Юдеиковичъ[32], Янъко Можеиковичъ[33], Бартош Можеиковичъ[34] (1528 год); лесничый подляшъский Патей Тишковичъ… братомъ его Можейком (27 траўня 1529 году)[35]; а въ людей нашыхъ — высокодворцов же, на ймя в Римъка Можиковича (сьнежань 1534 году)[36]; Jan Moyzekowicz (4 сьнежня 1553 году)[37]; село Можейковичи (1554 год)[38]; Blazei a Mikuc Mozieikowicy (1558 год)[39]; Możeyko Stankowicz… Staś Mozeykowicz (1561 год)[40]; небожъчицы Галены Григор’евъны Можеиковича (8 кастрычніка 1593 году)[41]; Waśko Mozeykowicz… Moyzeyko Burdzik (1641 год)[42]; Michał Możeyko (1667 год)[43]; Filip Możeyko (1690 год)[44]; Roman Możeyko bojaryn, dym odin (29 студзеня 1730 году)[45]; Mozeyki… Mazyki (1744 год)[46].
Носьбіты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Мажэйка — літоўскі баярын, які атрымаў ад вялікага князя Вітаўта чалавека ў Калтынянскай воласьці (Жамойць
- Мажэйка — літоўскі баярын, які атрымаў наданьні ад вялікага князя Казімера
- Мажэка Алехнавіч — кернаўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
- Мажэйка Цішкавіч — камянецкі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Мажэйка Юр’евіч — жыхар Жамойцкага староства, які ўпамінаецца ў 1537—1538 гадох[47]
- Раман Мажэйка — жыхар мястэчка Варонечы (Полацкае ваяводзтва), які ўпамінаецца ў 1618 годзе[48]
- Андрэй Мазека — жыхар вёскі Юравічаў (каля Ігумену), які ўпамінаецца ў 1701 годзе[49]
- Пётар Мазейка — жыхар вёскі Логвіна (Полацкае ваяводзтва), які ўпамінаецца ў 1749 годзе[50]
- Фёдар Мазека — жыхар вёскі Гваздаў або Заляшанаў (Полацкае ваяводзтва), які ўпамінаецца ў 1766 годзе[51]
- Рыгор і Яўстах Мажэйкі — шляхцічы Полацкага ваяводзтва, якія ўпамінаюцца ў 1765 годзе[52]
- Алаіз, Тэадор, Францішак і Якуб Мажэйкі — шляхцічы Менскага ваяводзтва, якія ўпамінаюцца ў 1787 годзе[53]
Мажэйкі[54] (Możejko) гербу Лебедзь — літоўскі шляхецкі род з ваколіцаў Сьвянцянаў[55] і Троцкага павету[56].
Мажэйкі-Каранеўскія[57] — літоўскі шляхецкі род.
На 1906 год існавала вёска Мажэкі ў Невельскім павеце Віцебскай губэрні[58].
На 1909 год існаваў маёнтак Мажэйкі ў Менскім павеце Менскай губэрні[59].
На 1910 год існаваў выселак Мазыкі ў Амсьціслаўскім павеце Магілёўскай губэрні[60].
На гістарычнай Віцебшчыне існуе вёска Мазекі, на гістарычнай Амсьціслаўшчыне — Мазыкі. Вёскі з назвай Мажэйкі існуюць на гістарычных Ашмяншчыне, Берасьцейшчыне і Лідчыне. У былым Жамойцкім старостве існуе места Мажэйкі, на гістарычнай Лідчыне — вёскі Мажэйкаўшчына, Мажэйкава і Вялікае Мажэйкава, на гістарычнай Полаччыне — вёска Мажэйчына.
Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Параўн.: муж > мужны, вежа > вежны і пад.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1120.
- ^ Schonfeld M. Wörterbuch der altgermanischen personen-und völkernamen. — Heidelberg, 1911. S. 166.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1119.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 55.
- ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 228.
- ^ Livländische Reimchronik. — Paderborn, 1876. S. 273.
- ^ Грамота галицкого князя Льва Даниловича для Тутения и Моижека из Литвы на село Добаневичи (1264—1301), Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae
- ^ Jablonskis K. Nauji Vytauto laikotarpio aktai // Praeitis. T. 2. — Kaunas, 1933. P. 383.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 62.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 20.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 27.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 28.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 39.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 49.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 50.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 2: 1468—1501. — Kraków, 1939. S. 357.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 380.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 318.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. P. 98.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 160.
- ^ Rowell S. C. Acta primae visitationis diocesis vilnensis anno domini 1522 peractae. Vilniaus Kapitulos Archyvo Liber IIb atkūrimas. — Vilnius, 2015. P. 150.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 72.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 99.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 102.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 159.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 160.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 161.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 163.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 164.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 165.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 168.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 169.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 170.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 171.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 224 (4) (1522—1530). — Vilnius, 1997. P. 316.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 227 (8) (1533—1535). — Vilnius, 1999. P. 158.
- ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 42—43.
- ^ Археографический сборник документов, относящихся к истории Северо-западной Руси. Т. 8. — Вильна, 1870. С. 35.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 1. — Вильна, 1881. С. 512.
- ^ Писцовая книга Гродненской экономии с прибавлениями, изданная Виленской Комиссией для разбора древних актов. Ч. 2. — Вильна, 1882. С. 117, 140.
- ^ Istorijos archyvas. T. 1: XVI amžiaus Lietuvos inventoriai. — Kaunas, 1934. P. 345.
- ^ Ординация королевских пущ: в лесничествах бывшего Великого Княжества Литовского. — Вильна, 1871. С. 109, 157.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo połockie 1667 i 1690 r. — Warszawa, 2018. S. 59.
- ^ Metryka Litewska. Rejestry podymnego Welkiego Ksiestwa. Województwo połockie 1667 i 1690 r. — Warszawa, 2018. S. 122.
- ^ Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске. Вып. 2. — Витебск, 1871. С. 335.
- ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ Mackavičius A. Žemaitijos valsčių surašymas 1537—1538 m. — Vilnius, 2003. P. 440.
- ^ Яўген Анішчанка, Инвентарь 1618 г. полоцкой архепископии, Архіў гісторыка Анішчанкі, 5 красавіка 2017 г.
- ^ Яўген Анішчанка, Игумен инвентарь 1701 г. в Минском воеводстве, Архіў гісторыка Анішчанкі, 17 сакавіка 2018 г.
- ^ Яўген Анішчанка, Тродевичи инвентарь 1749 г. Полоцкое воеводство, Архіў гісторыка Анішчанкі, 20 ліпеня 2017 г.
- ^ Яўген Анішчанка, Зельки инвентарь 1766 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 16 сакавіка 2017 г.
- ^ Яўген Анішчанка, Попис шляхты Полоцкого воеводства 30.09.1765 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 19 жніўня 2015 г.
- ^ Яўген Анішчанка, Шляхта Минского воеводства на сеймике 1787 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 23 сьнежня 2016 г.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на М, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 88.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2022. S. 358.
- ^ Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на К, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ Список населенных мест Витебской губернии. Витебск, 1906. С. 263.
- ^ Список населенных мест Минской губернии. — Минск, 1909. С. 125.
- ^ Список населенных мест Могилевской губернии. — Могилев, 1910. С. 94.