Шуміліна

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Шуміліна
трансьліт. Šumilina
Новы касьцёл
Новы касьцёл
Герб Шуміліна Сьцяг Шуміліна


Краіна: Беларусь
Вобласьць: Віцебская
Раён: Шумілінскі
Насельніцтва: 7525 чал. (2018)[1]
Часавы пас: UTC+3
Тэлефонны код: +375 2130
Паштовыя індэксы: 211251, 211260
СААТА: 2258551000
Нумарны знак: 2
Геаграфічныя каардынаты: 55°18′0″ пн. ш. 29°36′0″ у. д. / 55.3° пн. ш. 29.6° у. д. / 55.3; 29.6Каардынаты: 55°18′0″ пн. ш. 29°36′0″ у. д. / 55.3° пн. ш. 29.6° у. д. / 55.3; 29.6
Шуміліна на мапе Беларусі ±
Шуміліна
Шуміліна
Шуміліна
Шуміліна
Шуміліна
Шуміліна
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Шумі́ліна — мястэчка ў Беларусі, каля ракі Чарніцы. Адміністрацыйны цэнтар Шумілінскага раёну Віцебскай вобласьці. Насельніцтва на 2018 год — 7525 чалавек[1]. Знаходзіцца за 40 км ад Віцебску. Чыгуначная станцыя на лініі Віцебск — Полацак, аўтамабільныя дарогі на Віцебск, Полацак, Бешанковічы, Гарадок.

Назва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Тапонім «Шуміліна» мае патранамічнае паходжаньне — ад прозьвішча Шуміла. У ХVІ стагодзьдзі на месцы сучаснага паселішча знаходзіліся «Шумілавы мшары»[2].

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Упершыню Шуміліна ўпамінаецца ў ХІХ ст. як вёска Ловаскай воласьці Полацкага павету Віцебскай губэрні. На 1866 год тут было 5 двароў і 13 будынкаў[3].

Па пракладаньні Рыска-Арлоўскай чыгункі ў 1866 годзе Шуміліна хутка стала мястэчкам, у якім зьявілася чыгуначная станцыя Сіроціна[4] (з 22 траўня 1962 году — Баболіна).

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Шуміліна абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яно ўвайшло ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 годзе Шуміліна вярнулі ў склад БССР, дзе яно стала цэнтрам Сіроцінскага раёну. У 1938 годзе Шуміліна атрымала афіцыйны статус пасёлку гарадзкога тыпу. У Другую сусьветную вайну з чэрвеня 1941 году да 23 чэрвеня 1944 году мястэчка знаходзілася пад нямецкай акупацыяй.

У 1962—1966 гадох Шуміліна ўваходзіла ў склад Віцебскага раёну. 3 верасьня 2008 году біскуп віцебскі Ўладзіслаў Блін асьвяціў у мястэчку помнік Яну Паўлу ІІ пры санктуарыі маці Божай Фацімскай[5].

Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Дэмаграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Местачковая бібліятэка
  • XIX стагодзьдзе: 1866 год — 38 чал.[6]
  • XX стагодзьдзе: 1906 год — 50 чал.
  • XIX стагодзьдзе: 2006 год — 7,4 тыс. чал.; 2009 год — 7506 чал.[7] (перапіс); 2010 год — 7,5 тыс. чал.; 2016 год — 7437 чал.[8]; 2017 год — 7502 чал.[9]; 2018 год — 7525 чал.[1]

Рэлігія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У канцы ХХ — пачатку XXI стагодзьдзяў у Шуміліне збудавалі манумэнтальны мураваны касьцёл Маці Божай Фацімскай сучаснай авангарднай архітэктуры і царкву.

Адукацыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У Шуміліне працуюць 2 сярэднія школы, юнацка-спартовая школа.

Культура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Дзейнічаюць палац культуры, 2 бібліятэкі.

Мас-мэдыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У мястэчку выдаецца раённая газэта «Герой працы».

Забудова[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1968 і 1977 гадох зьявіліся генэральныя пляны Шуміліна. У цэнтры мястэчка пераважае 2—3-павярховая забудова. Вытворчая зона разьмяшчаецца ў паўночным раёне.

Эканоміка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Прадпрыемствы харчовай прамысловасьці.

Турыстычная інфармацыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Працуе Шумілінскі гістарычна-краязнаўчы музэй. Спыніцца можна ў местачковай гасьцініцы[11].

Захавалася чыгуначная станцыя 1-й паловы ХХ ст. Некалі ў Шуміліне існавала царква, зьнішчаная па 1926 годзе.

Асобы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ а б в Численность населения на 1 января 2018 г. и среднегодовая численность населения за 2017 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  2. ^ Краткий топонимический словарь Белоруссии / В.А. Жучкевич. — Мн.: Изд-во БГУ, 1974. — 448 с. С. 413.
  3. ^ История, Шумилинский районный исполнительный комитет
  4. ^ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XII: Szlurpkiszki — Warłynka. — Warszawa, 1892. S. 73.
  5. ^ Неверовіч А. Помнік Яну Паўлу ІІ у Шуміліне // Catholic.by, 4 верасьня 2008 г.
  6. ^ Шуміліна, Прыдзвінскі крайн: Гісторыя і сучаснасць
  7. ^ Перепись населения — 2009. Витебская область (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  8. ^ Численность населения на 1 января 2016 г. и среднегодовая численность населения за 2015 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  9. ^ Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа (рас.) Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  10. ^ Промышленность на Шумилинский районный исполнительный комитет
  11. ^ Туристская энциклопедия Беларуси. — Мн., 2007.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Шумілінасховішча мультымэдыйных матэрыялаў